Thursday, November 24, 2016

Smartphone

    Kum 1878-ah Alexander Graham Bell-in telephone a hmu chhuak a. Kum 138 (2016) a liam meuh chuan telephone mai ni tawh loin smartphone chu kan nun pumpui luahtu a lo ni ta. 1980 chhoah khan Motorola company chuan cellphone a siam chhuak a. Tuna kan hman lai nen erawh a danglam hle. 1 KG dawn te a ni lawih mai!Smartphone tia kan sawi mai siam chhuak hmasatu chu IBM company leh BellSouth company te an ni a, mipui hman theih turin kum 1993 khan an zuar chhuak. Tuna kan smartphone hman te hi chu ‘engkim’ tih theihna a ni tawh a, kan hun leh tha zawng zawng kan bilh lut ta vek zawng a nih hi.2015 chhunga khawvela smartphone hmang nasa zual ramte chu (mipui zat atanga chhutin)- 1.South Korea (88%), 2. Australia (77%), 3. Israel (74%), 4. United States (72%), 5. Spain (71%), 36....

Wednesday, November 2, 2016

Civilized Christian

A Mizo tawngin ka dah dawn a, duh anga a fiah hleihtheih loh avangin a thupuiah chuan buai lo phawt mai ang. Kristian buchut leh buh deuh nih hi a inhmeh lo. Lehkha kan thiam emaw thiam lo emaw Pathian hian min tibengvar thin a, Bible hian finna tam tak min ziah chhuahsak a ni. Pathian ‘aw’ hre thin leh Bible chhiara taima taka tawngtai thin chuan finna a var pawh nge nge. Kristian chu hnam mâwl nihna ata hnam fing leh changkangah a inlet thin. Mize hrang hrang nei mah ila, Pathian hian min thlâk fo rêng a ni. Zakzum tak pawh Pathian avangin a lo leikâng a, huaisen takin thil a tih theih phah ta thin. Kristian hawi harh lo lutuk nih hi zahthlâkah lâk a hun ta hle. Kristian chuan khawvel chanchin a hre tur a ni a, van lam chanchin thlengin a hre tur a ni. Van ngaih hla kan sak...

Khawhar natna

A nat vanga hrehawm a ni lo a, he natna veite hi damdawi ina hruai chi pawh an ni chuang lo. Natna benvawn a nihna lai te pawh a awm a, chhuah hun a nei fo thin. Mi thiamten a damdawi an la hmuchhuak lo hi he natna veitute lawmna a ni hlauh thung. Zanlai pelh tawha nghathu rêp ang maia kan men kar tawh hi chuan khawharna hian min bual tih hai rual a ni lo. A scientific name phuah turin khawi lam scientist leh doctor mahin an thluak an virtir thiam lo. Khawharna hian mi tin min delh a, mal ngawih ngawiha inhriatna te hi kan nei vek. He thil hian mihring zawng zawng a fan chhuak a, paih bo duh mah ila, kan thei si lo. Mahni inkhawngaihna te hi kan nei fur nia. A rei chuan thil tha lo zâwk a thlen theih avangin ngaihtuahna la pêng thei tur thildang tih a tha. Khawharna hian nawmna...

Attack

Game hrang hrang kan en chuan defensive strategy leh attacking strategy a awm thin a. Hei hian game kalphung nasa takin a thlâk thin. Defensive strategy hian thatna tam tak a neih laiin attack ve lo na na na chuan invên sên loh hun emaw tihsual hun a nei thin. Attacking strategy hian an tihfuh chuan hnehna an chang fo. Tihsual erawh chuan chhiat duaina a ni bawk. Pacquiao leh Mayweather inhnek tumah pawh Mayweather khân defensive game a khêl a, a hmuhnawm lo kan ti viau nachungin hnehna a chang lel thung. Kohhrana rawng kan bawlhonaah te, khawtlânga kan inhmannaah te hian thenkhat chuan attacking game hi kan khêl fo. Mite that tâwk lohna kan hmu thei êm êm a, an chak lohna laiah kan attack chat chat thin. Setana hian ringtute hi kan chakna zâwnah ni loin kan chak lohna leh kan...

Tuesday, October 11, 2016

Rethei lâwmna leh hausa duhthusam

Retheihna ûm bo tumin khawvel a buai a. Hausate sum chhep relh avangin khawvêl a chingchivêt bawk. Retheite hausak ve hun nghâkhlel takin thlir thin mah ila, ni khi thimah a chan a, thla khi thisenah a chan hma loh zawng hausa tia sawi an hlawh dâwn si lo. Retheite lâwmna hi sum leh pai ni sela, hausate hi an va nihlawh dâwn êm! Retheite retheihna hi sum leh pai ni sela, hausate hausakna hi tangka a ni ngei ang. Retheite retheih chhan hi an kutah ni loin a thlîrtu mitah zâwk a lo ni. Hausate hausakna hi an sum neihah kan teh a, ‘emaw’ kan ti fo. Retheite lâwmna hi maian bai insuahah lek pawh a sân viau laiin hausate duhthusam erawh sing chuang man pheikhawk a ni thin. Retheite lâwmna hi bus fare rate tihhniamah a innghah laiin hausate duhthusam erawh nuai 10 chuang man car a ni...

Sunday, October 9, 2016

Tu nge ka nih?

Mahni inhriat chian tluka pawimawh hi mimal nunah a awm kher awm lo e. Midang hriat chian te, kan tihtur hriat chian te, kan hna hriat chian te, kan zirlai hriat chian te hi a pawimawh êm êm. Heng hian pawnlamah hmasawnna tam tak min pe thin. Mahni inhriat chianna chuan chhûngril lamah nghehna min pe thung. Bible chuan “Pathian Fapa ringtu chuan mahniah hriatna a nei a ni,” (1 Johana 5:10) a ti. “Nangmah i inhriatna kha khawvêl tâna i tih theih ropui ber a ni.” (Ramana Maharshi) Tanpui ngai pui thin a, thil pawimawh leh ropui angin a lang thin. Mahse, khawvel tana kan tih theih ropui ber chu mahni inhriat chian hi a ni. Kan nihna aia liana lan te, kan nih aia te riaua inhriatna te hi khawvel tan thil hlauhawm tak a ni fo. “Midang hre chiangtu chu mi fing a ni; mahni in hre...

Wednesday, September 14, 2016

Fel lutuk suh

A mak ngawt mai. Mi nu leh paten an fate feltir tumin theihtâwp an chhuah a ni ngai a. Nang leh kei erawh fel lutuk lo tura zirtir kan ni hi khawvel dân kalh a ni. Fel hi mi zawng zawng tihtur leh nih tum a ni. Mahse, sualnaa hrin kan nih avangin sualna hi kan pa a ni. Misual tia kan sawi fote sualna lai hi kan felna lunga kan den hma-in keimahnia sualna hi dêng hmasa phawt ang u. Fel lutuk hi thil tha tak a nih laiin chaponain zung a kaih duh hle. Humsual dai leh dai pelh te kan hriatthiam a, an dinhmuna kan din ve theih nân fel lutukna rau hi i kalsan ang u. |hat leh fel duh lutuk avanga engkima ‘ber’ nih tumna te hi kalsan a hun ta. Naupangin lawmman dawn beisei avanga Sunday school a kai kim chuan, Amen. Mahse, puitlingin fel duh avanga a kai kim chuan a chapo tawh sa hrim...

Tuesday, August 23, 2016

Mei alh leh chhûm ding

    Israel fate Aigupta salah kum 400 zet an tân hnu-in Pathianin Mosia hmangin a hruai chhuak a. Kum tam tak tihduhdahna hnuaia awm an nih avangin an rilru pawh a phuailuai tawh hle-in a rinawm. Mahni indah hniamin rilru thlaphang leh hlau rêng rêngin an awm ngei ang. Aigupta ram atanga hruai chhuah an nih khân an taksa chu zalên mah se, an rilru saltu a awm tlat avangin an harsatna sutkian chu thil khirh tak a ni ngei ang le.   Cairo atanga Jerusalem hi 427 km-a thui a ni. Kawng tawi lamah kal ta ila, ni 40 chhûng lekin Kanaan ram a thlen theih ang. Mahse, Pathianin kawng kual lamah a hruai a, kum 40 lai an thang ta. Awlsam taka thleng thei an nih laiin Pathian chakna chauh rin theihna hmunah an awm a. Kawng bumboh leh harsa takah Pathian kut chak tak hruainain an...

Tuesday, August 2, 2016

Ringtu Smart

Pathianin mihring a siam khân saruak vekin an awm a, an zak lêm lo (Gen. 2:25). Hei hi a chhan chu chhia leh tha hriatna an la neih loh vang a ni. Mihringin a duhthlannaa a chhia leh tha hriatna thing rah a ei hnu khân saruak an nih an inhria a (Gen. 3:7). An zak a, theipui hnahin pawnfen an insiam chawp ta a. Mihring nihna dik tak chu saruak a ni a, kan mawina dik tak pawh saruak a ni. Kan pian tirhin saruak kan ni a, kan zak ngai lêm lo. Eden huan bawhchhiatna avangin saruak kan nih kan inhria a, kan lo zak ta thin. Mawi leh nalh kan duh a, rualpâwl loh kan hlauh luatah a châng chuan kan ti lutuk fo thin. Mite aia mawi bîk leh nei tha bîk nih kan tum châng a awm ta fo mai. Bawhchhiatna suala kan tlûka a chhia leh tha hriatna kan neih pawh tih tawh nâk-a-laia mite aia uchuak taka inchei...

Nu leh pa

    Zing khua a lo var a, ni lah chuan a hmêl mawi rawn chhuahin hmai hliahna rêng a hmang duh si lo. Tukverh âwng lai apiangah rawn lûtin thlasik khaw vawh lai atan a îtawm kher mai. Sikul naupang uniform mawi tak tak ha chunga sikul lam pan dêl dêl chu hmuhnawm a tling kher mai. Kan kawmchhaka sikulah pawh devotion an hmang mêk a, zirtirtu pakhat chuan naupangho hnênah nu leh pa pawimawhna leh chawimawi dân tur a lo hrilh mawlh mawlh a. Ka beng a verh kher mai.   Pa hmangaihna hre lo tura fa-lak kan nih chuan vanduai tia sawi ni mah ila, hmangaihtu tak Isua kan neih erawh chuan mi vannei ber kan ni thung.   Nu leh pa te hi an rethei emaw, an mâwl emaw, lehkha an thiam lo emaw, rual an pâwl lo emaw pawh ni sela, an fate hian engtikah mah kan tluk thei ngai dâwn...

Monday, June 20, 2016

GIDEONA (Roreltute 6 – 9)

Israel faten Kanaan ram an luh dâwna a rama lo chêng hmasa te kha Pathianin ti chimit vek turin a ti a. Mahse, khaw 18-a awm Kanaan ho chu an hnawt chhuak lo a, an chhiahhlawh atân te an chhawr ta zâwk a. Lalpa vantirhkoh chu Gilgal atangin Bokim khuaah a han chho a, Israel faten Pathian thu an zawm loh avanga Kanaan ho chu an nâkah hlîng ang leh an pathiante chu an tân thang ang a nih tur thu a hrilh a. Hun a lo kal a, Israel fate chuan Pathian an theihnghilh ta a, an bula awm pathian dangte chu an be ve ta a. Vawi tam tak Pathian an hawisan hnu-in Lalpan Midian-ho kutah kum 7 a awmtir a. Israel faten thil an chîn te hian Midian-hote leh Amalek-hote chu an han chho a, an thlai chin te leh an ran vulh te chu an han chîl chhiatsak thin. Chutia hrehawm taka kum 7 an awm hnu chuan...

Châwl rih rawh

Mi taima leh zuan zâng tân chuan chawlh hi inhremna a tling hial âwm e. Mut kan thlâkhlelh viau laiin tho chhuak thei loa kan dam loh chuan dam nawmzia leh vanneihthlâkzia kan hrechhuak fo thin. Kristiannaah hian chawlhna kan zawng a, taksa mai bâkah thlarau chawlhna hmun panin ni tin kan pên mêk zêl a ni. Chawlhna hmun thlen hlân kan nghâkhlel theuhin a rinawm. Thahnemngaihna hi mihring atanga chhuak pawh a awm ve fo. Mihring mihrinna hian thil tam tak a ti thei a, mihring chakna hian khawvêl hi a sawi nghing fo thin. Mihring finna chuan Pathian meuh pawh a cho a, Babel in sâng avangin tawng hrang hrang kan lo neih phah ta a ni. Theih tâwpin kan inhmang a, rawngbâwlna kawng tinrêngah kan phe a, a tangkai ber ber kan ni thin. A kûl a taia kan inhman lai hian mihring mihrinna...

Wednesday, March 30, 2016

Thing chhia

Mathaia 7:17 leh Luka 6:43 kan en chuan “Thing tha apiang a rah tha thin a; thing chhia erawh chu a rah chhe thin,” tih ziak kan hmu. Thing tha nih kan duh theuhin a rinawm. Thing tha hi a awmna leilungin a zir vang leh boruakin a zir vang a ni tlângpui. Lei tha leh tui duhtâwk an dawn avangin an thang duang a, hrisel tha takin an awm a, natna lakah pawh an him bik thin. Engkim duhthusam tluka tha an dawn avang chuan rah duhawm tak an chhuah tlângpui bawk. Thing tha kan tih, no nêk nuak leh thang duang tak te hi thlipui leh ruahpui lakah an him lo fo. Harsatna eng emaw hlek a lo thlenin an zung a inkar phawng a, hmêl mawi tak ni siin an tlu leh ruah mai thin. Thing chhia hi a awmna leilung leh boruakin a zir loh avangin a thang tha thei lo a. Chaw tha leh tui duh khawp a hmuh...

Sunday, March 27, 2016

40 +

KHUH HAWNNA Hunbi chhiar dân hrang hrang awm bawk mah se, a chhiartute hian kan chhût sual a, chhiar dân thiam loh châng kan nei fo thin. Hringnun rahbi tin hi ‘ni thar’ tiin sawi mah ila, thenkhat chuan ‘ni ngai’ emaw kan ti a, a ‘tûr ve rêng’ emaw tiin lâwm nachhang kan hre lo fo. Kum hian puitlinna keng tel bawk mah se, naupang tê pawh a puitlin theih si chuan kum hi hunbi chhiarna chikhat chauh a lo ni. Kum tam apiang tar chuang hek lo i. 40 – 40 + kan sawi dâwna bilh tel ngai ziah chu ‘40 –’ hi a ni. A tel lo chuan nun a kim lo a, 40 + kaina rahbi a nih avangin tu man kan zuan khûm thei si lo. Mithiamte chuan – Kum 20 i tlin hma chu zirlai naupang tha tak ni rawh. Tawn hriat nei tura inbuatsaihna hun pawimawh tak a ni. Kum 30 i tlin hma chu mi entawn tlâk leh mi tha...

Tuesday, March 22, 2016

Mate, ni a sa

Zîng ni chhuak chu run thlâk khawpin a mawi a. Thîk tham khawpin zuk êng a. Kâwla a hmêl duhawm a rawn lan tirh lai chuan kan kawmthlanga hmeitha nu-fa chu an ri dûn nak nak a. An tûk tin dân a nih avangin khum atanga ngaithla reng chung chuan ka lo chhîng leh diar diar a. Tuibur hmuam dâ êm pawh ka la chhîng hman lo, Pu Vana chuan a bêlpui hnûk ri dur durin rei pawh rial loin a rawn leih baw ta hawk hawk mai. Mut nuam tâwk hi chu a awm ve; mahse tûkin zet zawng thawh khân awm a nuam zâwk tlat.   Rial mu sep tê tê chuan dârthlalang rawn dêng ri tliar tliarin ngaihthat lohna tur ni si loin ruah lah chu a baw hawk hawk lehnghâl. Kawngkhâr rawn kik dat dat chu ka va hawng a, chanchinbu sem chu huh hneng hnuangin a lo ding a, a hna a nih avanga thawk ni mai loin a taimâkna zâwk...

Wednesday, March 16, 2016

Bethesda dîl kamah

Bethesda dîl hi Jerusalem-a awm a ni a. A hming awmzia chu ‘Zahngaihna in’ (house of mercy) tihna a ni. Bethesda dîl hi ‘beram kawngkhâr’ kianga awm a ni a, historian Eusebius (A.D. 330) chuan ‘berâm dîl’ (the sheep-pool) tiin a ziak. Bethesda dîl hian hulhliap panga a nei a, (Johana 5:2) chutah chuan dam lo tam tak an mu a. Damna beiseiin ni an vui liam thin. Bethesda dîl hi vantirhkohin a rawn tiphûl thin a, chutia a phûl laia dîla inchiah hmasa ber chu eng natna vei pawh ni se an dam viah thin. He dîl kiangah hian mi pakhat; vanduai êm êm mai leh khawngaihthlâk tak, kum 38 lai dam lo chu a mu ve a; mahse, dîl a phûl changin midangin an luh khalh leh thin. Chuti chung chuang kum tam tak chhûng chu beidawng loin a lo nghâk ngat ngat tawh a ni. Isuan a hmuhin “Tihdam i duh em?”...

Monday, March 14, 2016

Misual leh mi tling lote thlangtu Pathian

    A tira Pathianin lei leh vân a siam lai khân thing leh mau, ramsa leh chunglêng sava zawng zawng te kha famkimin a siam a. Ama anpuia Adama a siam kha mihring hmasa ber leh famkim awmchhun a ni. A kawppui Evi pawh kha Pathian hmuhin famkim tho a ni. Suala tlûkna a lo awm khân mihring chu Pathian laka mi hrang niin kan felna leh tlinna, thatna leh famkimna chu tihchhiata awmin mi tling lo leh bawlhhlawh kan lo ni ta. Sual sualna hi hria ni ila tu nge sual duh ang? Thatna thatzia pawh hria ni ila, tu nge hnung chhawn phal ang? A ni tak e, finna rilzia leh dawhtheihna ropuizia hi zir fo kan ngai; pass chhuak erawh tlêm te an ni si. Pathian hian hre reng chunga tisual leh hre loa tisualte pawh ang khat renga a hrem si chuan sima ngaihdam dîltu chu ang khat rengin a ngaidam...

Isua leh Nikodema

  Kalhlen Kût hmangin Isua chu Jerusalem-ah a awm a. Thilmak tam tak a ti a, mipuiten amah ringin an zui nasa hle. Zanah a zirtirte nên an awmho laiin Juda-te hotu pakhat (ruler of the Jews) Nikodema a lo kal a. An sawi dânah phei chuan roreltu pawimawh tak a ni awm e. Nikodema hian Isua a ring hle a, “Pathian hnên ata zirtirtua lo kal i ni tih kan hria; Pathian an chunga a awm loh chuan heng thilmak i tih ang hi tuman an ti thei lo ang,” tiin a sawi hial a ni. Nikodema hian Isua hi Pathian fapa/tirh a ni tih a ringhlel hauh lo. Amaherawhchu, Isuan “Tu pawh an pianthar loh chuan Pathian ram an lût thei lo ang,” tiin a lo chhâng a. Isua chhânna hi Nikodema tân chuan hriatthiam a har hle ang. Ani, Juda hotu, Temple-ah te lo zirtir a, ro lo rêl tawh thin; mi fel tak, mite fak...

Wednesday, January 27, 2016

Fail-in bul ka tan

Mite angin nun ropui leh chhuanawm nei mah suh ila. Zah fâkah lu êm chhum suh sela, chapo lohna turin inngaihtlawmna chuan min tlâwm lul rawh se. Chhuan tur nei ni ila Isua chauh hi ka chhuan tur a ni si ang. Hlauhawm tak leh mak taka siam ka ni si a (Sam 139:14) tiin Sam ziaktuin au-pui bawk mah se, kei zawng chuti teh uala hlauhawm ka ni hran lo a; chutih teh vaka mak pawh ka ni hek lo. Pathian min siam dân erawh a danglam bîk a ni tih hi ka pawm hmiah. Chumi avang chuan chakna ka nei a, min siamtu fakin a hnênah lawmthu ka thlen fo thin. Kan nun bul tan dân hi a pawimawh êm êm a. Thenkhat chu duhawm leh chhuanawm tak a nih laiin thenkhat erawh zahpuiawm tak te pawh a ni mahna. Kei ngei pawh ka nun bul tanna chu a chhuanawm lêm loh hle. He thu ka sawi dâwn apiang hian insitna...

Kum tharah thil thar tel loin

    Kum hlui ngaih mah a nat chuan kum thar zûn phurh chu a khîn viau ta ve ang. He dai ngai loh ram rehah hian ni tin hniak kan hnutchhiah leh dawn a. Khawi hi nge tûr pai hlo ni a, khawi hi nge damdawi pai tih tu man kan hre si lo. Naktuk mai ni lo, zanin mai pawh hi kan âr-khaw-thim-dai lo thei si lo.   Kum a thar apianga kan lo upa ve zêl te hian hlimna tam zâwk min thlen sela duhthusam a nih tehlul nên Pathian tel lo chuan phurrit belhchhahtu mai a ni si. Panlai nun hlimawm mitthlaah a châm a, enghelh nei loa tual kan chai lai te kha liam mai atan zawng a uiawm teh e.   Thenkhat chuan ‘kum tharah rilru thar nên’ kan ti a, ‘kum tharah chumi chu sim ka tum tawh ang’ kan ti fo. He intiamna hi kan hlenchhuah theih phawt chuan thil tha tak a ni. Nimahsela, pachhe-kum-tiam...


 
Design by Free WordPress Themes | Re-arranged by Lei hringnun