Fate hmangaih natzia hi!

Vanduaithlâk takin fanu pahnih kan neih hnu-ah kan nu nên kan inṭhen hlauh mai a. Kan fate lah an nu lamah an awm daih bawk si. Mipa mah ni ila lung zawng a lêng ve teh meuh mai. Nuber ngaih chu thuhran, fate ngaih hi a lo na êm a nih hi a! An dam lohin mut a tui thei lo va, harsatna an tawh lahin chaw lem a nuam hek lo. Nupui te kan hmangaih êm êm laiin fate hmangaih hi chu a na vawng vawng ni berin ka hria.

Kan fate tluka hmêl ṭha an piang thei tawh lo va, kan fate tluka duhawm leh fel khawvêl hmeichhiate hian an hring tawh bawk hek lo ang. An sualna hmu reng chung siin kan hmu lo a, an thiam lohna hre reng chung siin kan hre lo tlat ṭhin. Fa enkawl hi zira thiam chi ni pawhin ka hre lo. Vàn malsawmna dawng a, fanau maltluan kan chawi hi kan thiamna zawng zawng pawhin enkawl mah ila, a sual tùr chi hi chu an sual tho nia! Chuvangin min petu hnêna kawltîr a, a hnêna enkawl dàn kan zir fo hi a ṭha ber.

Khawhar vang ni tho mah se, ka fate ka ngaih êm avangin ka tlawh fo a, chutih rualin an nu pawh ka ngai êm êm tho, tih tak êmah chuan ka ngai ber zâwk maithei asin! Ka fate ka hmuh tawh hi chuan ka hlim êm êm a, khawvêlah hian lungngaihna a awm hi ka ringhlel hial ṭhin. Ka khawvêl chu ka fanute pahnihah a awm tlat a, ka kalsan thei ngai lo. Mahse, ui tak chungin khawvêl dang, lungngaihna leh ṭahna, buaina leh hrehawmna hmunah ka kalsan a ṭùl leh ṭhin.

Ṭum khat chu an nu-fain harsatna an tâwk a, min hrilh hreh tih ka hria, mahse ka hre tho si a. Chhan chhuak tùrin ka pên chhuak a. Eng dang vâng a ni lo, ka fate hi ka hmangaih tlat a ni. Chu harsatna hmunah chuan ka fate mittui tla ka zuk hmu a, an nu pawh a bang chuang bawk hek lo. Ka nghilh dup a, ka mûr sung sung a, ka ke lêr aṭanga ka lu chhîp thlengin ka vâwt chho sung sung nia! “Ngawi tak rawh, hmangaihna avang chuan ka chhan chhuak mawlh ang che u” tiin ka rilru chuan hachang a ṭhial rap rap a.

23rd September, 2012 Sunday zîng dâr 6:00 a lo nih chuan ka alarm set chu a rawn ri ral ral a. Chiang fe hian ka harh hlawl mai a, ka hawi vêl a, duh ai chuan a la hma hret zawng a ni. A pawi ta ber zâwk chu alarm kha dar 6:30-ah tal lo set tùr a nia le! Duh lo chung leh ui chung chungin ka mumang mak leh nung tak aṭang chuan ka harh chhuak ta hlawl mai a ni. A va pawi tak êm! Ka chhan chhuak hman ta lo. Eng tin awm zêl ang maw? Tùn thleng hian ka mitthlaah ka fanute pahnih hmêl ka la hmu nia! Mahse, tùn thlengin bawp li ni lovin bawp hnih chauhin ka la mû nia!

Read more »

Facebook Side ‘A’

Thil rêng rêng hian side ‘A’ & ‘B’ hi a nei vek àwm mang e. Thil ṭha tak nia kan ngaih te pawh hian side ‘B’ a lo nei ve leh tho ṭhin. Chuti angin facebook pawh hi tùnlaiah chuan a ṭhat lohna lam thang ri-va a nasa êm êm a. Âtchilh tâwk lah bo lo. April 2012-a 900 million vêl ushers awm tawhna facebook-ah hian thil dang tih nachâng hre miah lova ‘âtchilh’ bur pawh a nuai bi teh meuh zuk awm a!

Mizoram mipui 10,91,014 vêlah hian eng zât takin facebook hi buaipui ang maw? Ṭhalai zîngah ngat phei chuan account nei lo hi chu tlêm tê chauh an ni ngei ang. Eng vangin nge facebook hi kan tih huai huai tâk le? A chhan tam tak zînga pakhat chauh ka sawi duh. Ṭhalai intihhlimna tùr leh hun âwl khawhralna tùr hmun leh hun ṭha kan nei lo hian facebook lamah min ṭuantîr ta a ni. Thianghlim taka hun khawhralna tùr hmun; park, game zone, aqua park, paint ball, play ground, indoor stadium adt. kan neih ṭhat tâwk loh avang hian ṭhalai tam takin intihhlimna tùr leh inawih tleina tùr an zawng a ni mai lo’ng maw?

Tùnlai chhanah infiamna a lârin kan thleng sâng thei hle a, amaherawhchu, hmun ṭha kan nei tâwk lo hian facebook lamah min ṭuantîr ta a ni thei ang em? Tin, nu leh pate pawh hian mahni fate lêng chhuak mai mai tùr ai chuan in lama an tawm tamna tiin an lâwm zaw phian lo’ng maw?

Ṭhalaiten tual chaina leh hun khawhralna hmun ṭha kan neih hma loh chuan facebook hian kan duhna min tihhlawhtlinsak reng dâwn a nih hmêl. Tûn dinhmunah chuan facebook hi Mizo ṭhalaite tân chuan kan ‘National park,’ kan ‘National Stadium,’ kan ‘Game zone,’ kan ‘Aqua park,’ kan ‘Paint ball,’ kan ‘play ground,’ kan ‘indoor stadium,’ adt. hmun ṭha tak a ni rih a. A thlâkna tùr dang kan neih hma chuan kan buaipui reng dâwn. Sual han tih lutuk tùr a awm lo bawk a, inchhûnga awm tamna a lo ni bawk nên. A ṭha phian hi ka tia!

Read more »

Isua i pai ngam dâwn em?

AD 3-na tìr lam khân Nazareth khuaa nula pakhat, fel leh thianghlim, inngaitlâwm leh Pathian ṭih mi tak chuan mipa nei (pâwl) si lovin nau a pai ta tlat mai. Khatih hun laia Juda dânah lunga den hlum tùr a ni. Mari nun mangan dàn tùr hi sawi mai aiin a thûk zâwk fe ang. Chutih laiin a pasal hual Josefa lah chuan tlâng thantîr duh lovin a rûka bansan a lo tum bawk nên. Zân mutnaah pawh a hui pap loh rêng ka ring lo. Mahse, a rina chu a hria a “Lalpa bawih nu ka ni, i thu ang zêlin ka chungah thleng rawh se” a ti thei tlat. Pathian a rinna avang leh Pathianin a hum tlat avangin lei leh vàna lalber Isua Krista chu him dam takin a hring ta a ni.

Isua hi tisain kan zîngah awm tawh lo mah se, thlarau lam nunah erawh kan pai a ṭûl si ṭhin. Isua pai hi thil namai a ni lo. Hmuhsitna, diriamna, tihduhdahna, nuihzatna leh thihna thlengin a thlen ṭhin. Isua pai tùr chuan thinlung thianghlim neih a, taksa vawn thianghlim a ngai. “Isua ka nei” ti siin, thinlungah kan lo pai rêng rêng lo thei. Isua hi kan chhûngril nunah kan pai tak tak a nih chuan pâwn lamah a lo lang chhuak ṭhin a, thup theih a ni lo. Raipuar pawh eng emaw chen inthup ṭhin mah se, thla 3 hnu-ah chuan a lang chhuak leh nge nge ṭhin. Chu chu ‘pai’ awmzia chu a ni. Isua hi kan pai tak zet a nih chuan kan chhûng te leh kan aihnah phahpuite hnên aṭang ngei pawhin harsatna kan tâwk fo ang. A harsa teh mai asin. Mi huaisen te hna a ni. Isua hi i thinlung chhûngrilah i pai ngam dâwn em?

Read more »

Chhiartu duh tak

Chhiartu duh tak, nang nên a thlum a al kan eiza lêm lo maithei. Ama’rawhchu, hei erawh ka hria, ka ‘ṭhian’ i ni. Khawvêl hi ‘tu emaw’ tà bîk a ni lo va, ropuina pawh hi ‘tu emaw’ khum tùr bîk a ni hek lo. Thu leh hla te pawh hi tute emaw ziaha phuah tùr bîk emaw te kha ilo ti ngawt ang e. Duhsak takin ‘a ni lo’ tih ka hrilh duh che a ni.

Chhiartu duh tak, nang leh kei hian inzawmna ril tak kan nei. Sakhmêl intawng lovin ànka nêm inhlàn lo mah ila, changkânna hrui duhawm tak hmangin kan inthlun zawm tlat si a.

Chhiartu duh tak, tute nge thu ziak ṭhin a, tute nge hla phuah ṭhin? Keimahni anga tung chhoa kal ve tho an ni asin. An theih bîk vang leh an thiam bîk vang em ni? Ni lo. An tum a, an bei a, an pâr chhuak a, rah duhawm an chhuah mai ṭhin.

Chhiartu duh tak, Pu Kaphleia ‘Thlîrtu’ te kha ilo bih ve tawh ngei ang a. Thil ṭha tih tùr tam tak a hmu a, a hria a, nimahsela, tih tum lovin a thlîr liam mai mai a nih kha. Chuti chung pawhin thu leh hla lama kan mi ngaihsàn nih a ṭhulh chuang lo va, a thu leh hlate chuan Zoram pum a dêng nghîng lawih lawih tho mai. A tih tùr hmuh leh hriat te kha tiin, theih tâwpin han thawk teh sela aw! A aiin a va ropui nasa dâwn êm! Chuti ang chuan, nang leh kei hian tih tùr leh ziah tùr hi kan hre ṭhin ngei ang. Nimahsela, ti lova kan pàmṭùl leh ṭhin hian dinhmun ṭha zâwka kan dinna tùr kan hmaih leh si ṭhin.

Chhiartu duh tak, sum leh pai hi hman sên loh kan nei bîk lo asin. Mi thu leh hla kawmen pêk te hi hekna a nih ngai chuan kei hi rethei ber ka chang tawh ang. Ngai teh, kei aia rethei tùr fê fê hi an la tam mai zuk nia! Mahse maw chhiartu duh tak, kawmen i pêk hian eng nge hekna riau i neih le?

Chhiartu duh tak, midangte hlimna siamsak hi mihring ten kan tih theih ropui tak a ni. Mi thu leh hlaa kawmen i pêk hian a ziak/phuahtute thinlungah lâwmna mak tak i thlen tih nangmah pawh i inhre reng tih ka hria. Chu chuan anmahniah phûrna a siamsak a, chona thar a pe a, mi ropui takah i chhuah dêr thei.

Chhiartu duh tak, i thatchhe lo tih chu in ṭhenawmte pawhin an hriat reng kha. Mi thu leh hlate pawh hi i chhiar chhuak ziah ṭhin ti raw? Chhiar mang lova kawmen pêk ngawt te hi thil zahthlâk a nihzia hrilh hriat kher ngai lovin i hria tih ka chiang alawm.

Chhiartu duh tak, sawi tùr a tam, ziah tùr lah a in pâng-aw-zial tup tup mai si a. Mizo hla phuah thiam Pi Hmuaki lah ‘thangtharte hla phuah tùr a phuah zo dâwn’ tiin a nung chungin an phum daih si a. Kan thu leh hla te hian tuipui râl kai lo mah se, a tlatna mualah chuan a hlim ve phian asin. Ṭhang leh tharte la rawn ziah tùr zawng zawng kan ziak zo vek palh ang tih pawh kan hlau hlel chuang hlei law. Thu beng lût tak tak ziak lo mah ila, kan thu leh hla te hi a nung chunga phùm duh tùr khawpa i rilru a chhiat kan ring phal lo. Uluk takin chhiar ṭhin la, ṭha i ti emaw, ti lo emaw, i ngaihdân tal chu sawi chhuak ve ṭhin ta che aw. Ngaihdân sawi thiam lo tùr khawpa râwn tlâk loh chu i nih hauh loh kha. Eng vangin nge midangte hian i bula awm nuam an tih êm êm? I â lo alawm.

Chhiartu duh tak, i theihna leh thiamna i rawn pho chhuah ve hun hi kan nghâkhlel teh asin. ‘Chhiartu’ mai ni tawh lova ‘Ziaktu’ emaw ‘Phuahtu’ emaw i rawn nih ve hunah chuan pialral kalkawngah Pawla’n a sai hauh lo vang che. Chutichuan, fai sa ringin pialralah kan inṭhenawm dâwn nia.

Read more »

CM mittui a tla

Parliamentary Secretary (Law & Judicial, School Education, H & TE, Parliamentary Affairs) Pu Chawngtinthanga thihna chuan Zoram pum a dêng chhuak a, ui lo fa rêng an awm àwm lo ve. Ṭhenkhat phei chuan ram hruaitu ṭha tak la ni tùra ‘ka hual’ asin le an ti vawng vawng nia. Pa ṭha tak zawng a ni ngei ang, MLA a nih vang emaw, eng eng emaw nihna a neih vang emaw ni loin ama mimal nun hrim hrim khân mite thinlung a hneh a tih theih àwm e.

A vùina programme pawh ropui taka hman niin ram hruaitu lawk zual deuh deuh pawh an awm nual mai. Khawvêla kan hmuh leh ngai tawh loh tùr vùina hunah Mizoram Chief Minister meuh pawh insûm zo loin a mittui a tla niin tlângkam aṭangin ka lo hria a. Midangte tân entawn tlâkah a insiam leh ta phawt mai.

Kan CM zahawm tak hian Pu Chawngtinthanga hi a ṭhian kawm ngeih tak a nih vang nge, mi dik leh ṭha tia a ui êm êm vang nge a mittui a sawr chhuah ve ngawt nachhan hi ka hre lo. Mitthi vùina hun rêng rêng hi a boruak a ritin a mi delh a na a. Ṭap thâwm leh thlahna ṭawngkam inpawlh nuak mai kârah tum loh deuhin mittui hi a luang ve fo ṭhin. Thihna a ni a, a na a, kan CM meuh pawh a mittui a tlâk chuan a runthlâk hle tih hai rual a ni lo.

Mi pakhat thihna avangin Mizoram CM mittui a tla a, a hmangaih vang emaw, a ui êm vang emaw, vuina programme lungngaihna chhûmpuiin a zîn hnan vang emaw pawh lo ni se a lâwmawm rêng rêng. Heti zâwng hian ka ngaihtuah – ram hruaitu lu ber a ni a, mi rethei tam tak, ei tùr leh bàr tùr pawh nei mumal lo, natna hrang hrangin a tlâkbuak vanga thihna kotlânga ding mêkte veina avang hian a mittui vawi khat pawh a far tawh ang em? Corruption-in kan ram a tuam mup mup veina avang hian zan khat lek pawh mut theih loh a nei tawh ang em? MLA pawimawh tak thihna avangin a mittui a tla a, dai kil kâra rethei chhum chhia thihna hian eng chenin nge a thinlung a deh tuirîl ve ang? Midangte avanga mut theih loh te hi har tak asin, mahni ṭânghma haina avang erawh chuan zàn mut a har thung!

Hruaitu ṭha chuan mi hausa leh rethei, thiltithei leh lâk tlâk loh chenin an ngaihsak a, thlei bîk awm lovin an hmuh dàn a inchen vek ṭhin. Heti zâwng hian sawi ta ila – kan ram hi kil tin kil tang aṭangin beih a ni a, ei chhetu natna chi hrang hrangin a bàwm mêk a ni. Thihna kut vâwtin man tumin a ban dê dê a, khûp zawi hnawka hnam dangte hmaa kan ṭhingṭhit hun tùr hi zàwlnei ni lo mah ila, a hla lo maithei. Chumi hunah chuan ‘Mizo’ tih thu mawi tak hi nuai bo a ni ang a, bianga mittui luang zawih zawihin vùi liam a ni tawh ang. Chumi hun kan tawh lohna’n tùnah hian siamṭhat hna thawkin kan mittui i sêng lâwk ang u.

Thawhpuite ruang chunga mittui tla ṭhin chauh ni lo va, mi rethei leh khawsak harsa, AIDS vei, ruihhlo ngai leh ngawlvei, KS, nau hnuchham leh natna khuma mu mêkte hmangaihna leh veina avanga mittui tla ṭhin Chief Minister kan neih hunah kan ram hi tuam damin a awm leh ang. Mi dikte ṭan tlat ṭhin leh mi rinawm lote hrem ngam, ram hmangaihna avanga hausaa lian thûr thûr ni lova retheia chêr tulh tulh emaw tih mai tùr khawpa thawk nasa CM, Minister leh MLA kan neih hunah kan ram hian nui thâwm duhawm tak a hre tawh ang a, vui leh vaina a bo tawh ang a, lungrualna chu kan thawhpui rinawm tak a ni tawh ang. Chumi rah duhawm tak chu HMASÂWNNA leh HLIMNA a ni ang a. Corruption te chu kan kephah hnuaiah kan rap hrual tawh ang.

Read more »

Chawkidar rinawm lo

Biak-in leh office hrang hrangah hian chawkidar kan nei thin a. An hna ber chu kha in enkawl kha a ni. A balhin an tifai tûr a ni a, rûkru leh misual lakah an vênghim tûr a ni a, a chhiatin an siam tha thin tûr a ni. Chawkidar mawhphurhna hi a sâng êm êm a, inchhûng mai bakah a bul leh a vêl thlengin a enkawl thin tûr a ni. In neituin ‘ti rawh’ a tih chu lungawi takin a ti mai tûr a ni a. Sawisêl a thiang lo.

Bible-ah chuan “Tu pawhin Pathian in chu a tihkhawloh chuan chu mi chu Pathianin a ti khawlo vang; Pathian in chu a thianghlim si a, chu in chu nangmahni in ni e.” (I Korinth 3:17) tih kan hmu. ‘Pathian In’ kan ni tih hi mi thenkhatin kan theihnghilh fo. Chu in chu tling lo chung pawhin Krista thihna a zârah Pathianin enkawl tûrin min dah a, kan duh dân ang anga kan lo chalai kual vêl a thiang lo.

Thlarau Thianghlim in hi a fai leh a thianghlim, a bawlhhlawh leh a tenawm chungah mawh kan phur a. Chu mawhphurhna chu kan hlen ngei tûr a ni. Zûk leh hmuam, ruihtheihthil, ngaihtuahna sual, mi rêlna, hlemhlêtna leh hmeichhiat mipatna hmanga kan tihbawlhhlawh hi a thiang tawh lo. “Mahni ta pawh in ni lo va, mana lei in ni tawh asin, chuvangin in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u.” (I Korinth 6:19&20) tih ziak ang khân, Thlarau Thianghlim In (kan taksa) hi kan ta a ni lo va, a enkawltu (chawkidar) mai kan ni. Kan tihbawlhhlawh a, kan tihtenawm chuan chawkidar rinawm lo; “...pâwn thimah chuan hnawh chhuahin an awm ang a; chutah chuan tah leh ha thial chu a awm ang” (Mathaia 8:12) tih kha kan chan tâwk chauh a ni ang.

Kan taksa leh thlarau enkawl hnaah hian a neitu (Pathian) duhdân i-khaw lovin kan zâwm mai tûr a ni. Chuti ni lova bawlhhlawh tinrêng luan luhna, thil tenawmte tual chaina leh ngaihtuahna sual zalên taka lam thaina hmuna kan siam chuan ‘Chawkidar rinawm lo’ kan ni tihna emaw, a neitu tûr tak Pathianin a la nei lo (piangthar lo) emaw tihna a ni ang.

Read more »

‘Thlawi mah mah hmêl tha!

Thuhma: MHIP Special Assembly 30th August, 2012-a neih chuan "Mizo khawtlâng nunah hmeichhia pasal sûn/then/vanduaina avanga kawppui nei lote hi nawmnah taka 'nuthlawi' 'hmeithai' tih hi chîn tawh loh ni se kan ti" tiin resolution an passed a. Nuthlawi/hmeithai te dinhmun hauhsak a, siam that tum anga lang si hian kawng lehlamah an mawng an hlîmsak ve thei tlat. Eng vangin nge nuthlawi/hmeithai an nih avang ngawta mipaten an chhaih nawmnah ang a, an zuam bîk kher ang? Nuthlawi/hmeithai tih hming an put avanga zahawmna hloh ta angah an inngai em ni? ‘Nuthlawi’/‘hmeithai’ tih hi hmânlai atang tawha pi leh pute lo hman thin, hming mawi tak a ni. A hming leh nihna avang hian an hmuhsitawm hran lo va, an sih hnip ta viau lah a ni hek lo. A dika dik chuan anmahni an inngaih hniamna avanga heti ang dinhmuna ding hi an ni mah zâwk maithei asin.

Nuthlawi/Hmeithai: Nuthlawi – Pu Buanga ‘Dictionary of the Lushai Language’-ah chuan “a young woman (especially one who has been a mother) who is either divorced or widowed; a young unmarried woman who has been a mother” tiin a indah a. Hmeichhe pasal sûn/then tawh emaw, pasal nei lova fa pawm; nu leh pa bul/mahnia awm ‘lêng leh’ kan tih ang chi hi an ni. A awmzia takah chuan pasal neih leh pawh inhuama ‘inti-nula tha leh’ pawh ti ila a sual lutuk lo maithei.

Hmeithai – Pu Buanga ‘Dictionary of the Lushai Language’-ah tho “a widow or divorced woman or spinster living by herself (i.e. without any adult males in the house)” tiin a dah ve thung. Pasal sûn/then tawh, fate nên/mahni chauha khawsa, mipa puitling midang rin tûr nei lote hi an ni. Hmeithai te hi chu an ‘inti-nula’ ngai vak tawh lova, fa an neih chuan an fate enkawl puitlin kha an hna pui ber a ni. Mi thenkhat erawh chuan pasal te pawh an nei ve leh tho bawk thin. Ama’rawhchu, a tlângpuiin ‘hmeithai’ kan tih takte hi chuan an fate an ‘tûlpui’ tlângpui a, anmahni chauha awm pawh ni se, an ban tlang law law duh tlângpui.

Eng ang mizia nge an nih? ‘Nuthlawi’ tih hming ringawt hian chêksawlhna, diriamna, zuamna leh dah hniamna a kâwk hran lo. ‘Eng ang mize pu nge an nih?’ tih hi a pawimawh ber fo. Nuthlawiah kher lo pawh, tleirawl leh nula thleng pawhin mize lepchiah deuh leh lerh deuhte chu mipaho hian an kuahin an biangah an piai duh châwk! Nuthlawi an nih avanga chhaih nawmnah an ni hran lo a, an mizia avang zâwkin mipa thenkhatin an lo chhaih mai thin.

Mipa ten kan iai hran lo! “Nuthlawi mah ni la ka iai lo che, Lei mawina tinrêng paw’n an iai bîk lo’ng che” tih hlate pawh kan sak ve rawng rawng thin tak kha maw le! He hla atang ringawt pawh hian an iaiawm lohzia a hriat theih âwm e. An thlawi dânin a zir loh erawh chuan mipa thenkhat ninhlei deuhten an taksa/hnute khawihsak phêt an tum thin. ‘Thlawi duhawm leh fel, pasal tha tak tak nei leh ta hi an tam khawp mai. Thihna emaw harsatna eng emaw avanga ‘thlawi lêng leh te hi an nundânin a zir phawt chuan mipate hian ‘fate nu’ atân kan iai hauh lo!

Zahawm rawh se: Zahawm taka mi a nun phawt chuan tu man ‘nuthlawi tharlâm’ tiin an au nawmnah ngam ngai lo. Nêlawm tak, mahse zahawm tak sia awmdân an thiam a tûl. Eng emaw hlekah an hming a chhe hma bîk êm êm a, mipate mit tlung tûr pawhin an fîmkhur lehzual a tûl thin. ‘Zahawmna’ hi an kâwngah hrêng a, an bânah leh an ke-ah bun a, an lu-ah an khum reng a tûl. ‘Thlawi kûr zut te hian zah an kai lo va, ngaihnêp an hlawh fo bawk thin. Zahawmna nunpui hi an ni tin hna pui berah an neih reng a tûl.

Hmingchhiat a awl bîk: Nuthlawi thenkhat, an nundânin a zir loh avanga kan hmuh hê tâk tlat hi an tam asin. Chuti ang mite chu a ni lo’m ni mipa thenkhat lepchiah ve tak tak ten fawh phêt an tum chu? Fate an neih tawh phei chuan nula pangngai te awmdân anga an awm ve a rem lohna chen tam tak a awm ang. ‘Lêng leh’ intih avanga ‘kei ber’ emaw intih te hian hmingchhiatna a thlen fo. Chumi avanga in kiltawih tûr ka tihna erawh a ni lo. Nula pangngai ang maia an awm ve a rem lohna chen a awm thin ka tihna zâwk a ni.

Nuthlawi kan hmuhdân a dik tâwk lo: Nuthlawi hi thenkhat chuan kan hmu nikhua lo nghâl ngawt thin. Tihsual avang liau liaua sâwn pawm/pasal sûn/pasal thente te pawh an awm ang. A enga pawh chu lo ni se, an ‘thlawina chhan hi a pawimawh ber fo. Lerh kawh hrim hrim avanga ‘thlawi te hi chu mipate hian hmangaih hauh lo hian an ‘hope’ ve fo thin. Nu pangngai tak, eng emaw avanga ‘thlawite erawh an duhawm tulh tulh thung! Mipui mimir hrim hrim hian nuthlawi zawng zawng ‘thlawi hrât-i’ – ‘thlawi tharlâm-i’ ti a, “A kâk leh tawh” – “Va tang ve” kan ti thla zen hi chu a fuh chiah lo. Thiam loh chantîr a, lunga dêng hmasatu nih kan inchuh thin hi chu sim hmak chi.

Tlângkawmna: Pi leh pute chuan “Nuthlawi lêng leh antam pâr zûna uai chu a na e” an lo ti mathlawn lo va. An zêm ât tawh te lah phuar beh ang tlut an ni lehnghâl! Thiltihtheihna nasa tak an neih hi an hman thiam a tûl khawp mai. Thenkhatte erawh chuan chu ‘thiltihtheihna’ chu dik lo takin an hmang a, an thlawi zung zung a, chumi avang chuan an thlawipuite hming thlengin an tihliau thin. “Nuthlawi chu lasi pasarihin an vêng a, an hmêl a tha tulh tulh thin” tih te pawh pi leh pute khân an lo sawi thin nia! An dinhmun hi a tha lerh lawrh khawp asin!

Nuthlawi nih hi thil zahthlâk a ni hran lo, vanduaina avanga lo thleng thin a ni. Lepchiah deuh avanga thleng te pawh a awm ngei a, chu zawng anmahni mawh a ni. Vanduai rau rau, vanneihna insiam thiamte hian nun hlutna an hmuchhuak a, ropuina an khum thin. Nuthlawi nih avanga mite hmuh hniam nia inngaih tlatna ‘thinlung ngêt’ hi i paih daih ang u. Nuthlawi dinhmun siamtha a, timawi theitu chu nuthlawi te bawk an ni. Hmuh hniam, chhaih nawmnah leh diriam nia an inngaih chhûng chuan eng tik khaw tikah mah anmahni phuar bettu ‘hmuhsitna’ hrui hi an tâl chat thei ngai lo vang. ‘Nuthlawi’ tih hming te hi mawi vet vet tak asin! ‘Thlawi hmêl tha leh felte lah mipate hian kan iai mawlh si lo. “Thlawi mah mah hmêl tha!”

Read more »