Ruang tawih thei lo

Egypt (Aigupta) lal Pharoah Ramese II taksa kha jabalian an tih hmun tuipui sen-ah kum 1898 khan hmuh chhuah a ni a. A taksa kha tawih thei loa siam a ni. Thil dang tawih thei loa an siam ang lo takin a kawchhûng pawh engmah lak chhuah a ni lo. Kum 3000 liam tawha mi niin an ngai.

Ringtute hi ruang tawih thei lo pai kan awm mai lo’ng maw? Paula’n “ni tin ka thi thin” (1 Kor 15:31) a tih te hi kan sawi uar hle a. Ni tina tihsual sim tur kan neih te sim a, tisual leh tawh lo turin kan thi thin. Pathian chuan misual sim chauh a ngaidam thin a, sim hming pu tlaka kan rah chhuah a ngai bawk.

Niminah rûk kan rûk chuan chu sual lakah chuan ngaihdam dila vawiinah leh kan hun la kal zel turah tisual tawh lo tura kan sim a ngai a ni. Chu sual chu kan tih thih tawh avangin thlanah phûm boin a awm a. Ruang tawih mai tur a lo ni ta.

Mahse, chu ruang chu tawih thei loin kan siam a, a tawih lo mai pawh ni loin a thla kan tihrâng hial thin! Sual tam tak kan phûm tawh hnu hi tawih thei loa siam a, kai tho leha a thla kan tihhrân fo avangin kan chak thei lo a ni.

Hebrai 12:1,2 “Chutichuan, chhumpui nasa tak ang thlirtuten min hual vel avang hian, min tihnawk apiang leh sual keimahnia bet tlat chu i dah ve ang u,” tih ziak ang khan keimahnia sual awm hi uiawm angin lang mah se, thing ngêt pangngangin thing a ei hlum ang hian eng tikah emaw chuan min la ei hlum thei tih hriain huaisen takin i paih chhuak ang u.

Thlân lung chu mawiin thianghlim viau mah se, a chhûngah ruang tawih rim chhia a awm thin. Thlan lung hnawih var hian a chhûnga mi hlutna a entir lo ang bawkin sual îtawm leh duhawm tak anga lang hian hremhmun râpthlakzia a tinêp pha chuang lo. Sual hi huat mai a tawk ta lo. Beih let a hun tawh takzet a ni. “Sual dovin thisen chhuak khawpin in la tang lo va.” (Hebrai 12:4)

Thlana ruang kan phûm tawh chu tawih ngei turin i kalsan ngam ang u.

Read more »

Kohhran hrisel

Pathianin mihring a siam khân hrisel tha takin a siam ngei a rinawm. An ei leh in tur pawh hrisel tak hlîr a pe. Eden huanah khan dul kiar takin a awm a rinawm loh a, thau luat avanga che hleithei lo pawhin an awm a rinawm loh.

Hriselna hi kan nuna pawimawh ‘ber’ ti ila sawi sual a awm loin a rinawm. Sum leh pai tuakin kan hmanhlel a, nawmsak kan duh luatah kan taksa tana pawimawh ber hriselna kan dah bawrhsâwm fo.

Pathianin mihringte ei tura a pêk ei thei vek turin mihring taksa hi chak taka siam a ni. A nih leh, enga ti nge thil tam tak kan ei ngam tâk loh le? Kan taksa chakna kan tihniam a, thil tha pawh ei ngam loin kan insum nasa chu a nih hi.

Kan taksaa natna dotu hi kan thuam that fo a tûl. Thil tui tak tak kan ei hian thau tha lo a pai zawng zawng paih/khawh ral turin kan inhmang leh si lo. Chu chuan harsatna min thlen thin. Mihring hi a duh ei thei turin ropui taka siam a ni a, a duh ti thei turin chak taka siam a ni. Mahse, keini erawh kan ni si lo.

Kan nih lohna chhan chu kan taksa hi a nih tur ang ni tura kan chettîr loh vang a ni. Mihring hi hahdam taka awm tura siam kan ni lo. Taksa che chhuak ngeia hna thawk tura siam kan ni. Thutthlenga thut reng ngai chi hna kan thawk a nih chuan hun âwlah kea kan kal fo a tha awm e.

Kohhran nung Thlarau Thianghlim pawla awm kan duh. Kohhran nung ni tur chuan kohhran hrisel kan nih a ngai. Kan hrisel loh chuan nun a nuam thei si lo. Hrisel lo chu dam lo an ni. Dam lo chunga hlim taka awm a har thin. Kohhran hrisel ni turin mi tinte hian kan taksa hriselna i ngai pawimawh ang u.

Read more »

Zawlnei Jeremia

Jeremia hi Anathoh (Jerusalem atanga hmarchhak lam 4.8 KM) khuaa puithiam Hilkia fapa a ni a, BC 650 leh 645 inkar vela piang niin an ngai. Israel lal Josia lal kum sawm leh pathumnaah Jeremia hnenah Pathian thu a lo thleng. Mahse, Jeremia chuan “thu ka sawi thiam lo, ka naupang si,” a ti a, Pathian erawh chuan a tir tho a ni. Pathian chuan pum chhunga a siam hma atang tawhin zawlnei atan a serh hrang tawh a ni (1:5). Jeremia hi zawlnei tah belh an ti.

· Jeremia (Hebrai) tih awmzia chu ‘Pathianin chawisan’ tih a ni.

· Jeremia bu bung 52-na tih loh hi chu ama ziah a ni. A secretary Baruch hnenah a sawi a, anin a lo ziak thin. Bung 52-na hi Ezra ziak niin an ngai.

· Jeremia-ah bung 52, chang 1364 leh thumal 42659 a awm.

Pathianin a tirh chhan ber chu bung 1:10 “Hnamte leh lal ram chungah te, tichhe tur te, paih thla tur te, siam tha tur leh din turin hemi niah hian ka dah che a ni.” A rawngbawl chhung hi kum 40 aia tam a tling.

Israel fate hian milem pathian chibai an buk a, inthawi nan naupang hlan te an ching a, van pathian nu chibai an buk a, Baal pathian chibai an buk bawk thin. Hmeichhiat mipatna te, ram dang mi leh hnuchham leh hmeithai tihduhdahna te, sabbath bawhchhiatna te a nasa em em a ni. Jeremia chuan sual simna thu a puang thin a, an sim duh loh chuan Pathian hremna an tawh tur thu a sawi thin. Mahse, an sim duh lo a, Israel fate chuan tam nasa tak an tuar a ni. Hei bakah an hmelma ten an rawn bei a, salah an hruai bawk a ni. Jeremia chuan Babulon ramah salah kum 70 an tan tur thu a lo sawi lawk a ni (25:11-14).

Pathian thu a tlangaupui chu mi tam takin an helh a, an khuaa mite leh a chhungte ngei pawhin amah an do a, an phatsan hial a ni. An tiduhdah thei hle a, puithiam Pashhur phei chuan a kutin a beng a, ni khat chhung kawl a buntir nghe nghe. Lal thupekin Jeremia chu an man a, hruia thlun behin dûm hmunah an dah a. Mahse, a thih hmain lal chuan a lak chhuah tir leh ta a ni.

Pathian thu chu mei alh ang maiin a thinlungah a alh hluah hluah a, a sawi lo thei si lo. Pathian thu an awih loh chuan tihduhdahna leh tâm te an tuar ang a, Pathian thu an awih erawh chuan a zuah tur thu leh a tihlen tur thu a sawi. Pathianin Israel fate hi a hmangaih em em a, heti chung pawh hian a tihchimit vek loh tur thu leh a din thar leh tur thu a la sawi ta fo a ni. (23:3-8)

Pathian mite tana beiseina:

· Jerusalem din thar leh turin Juda mite a hruai kir leh ang (29:10-14; 30:2-3)

· Davida thlah te chu a tungding leh ang (23:5-6; 33:14-17)

· Israel fate chu chhim leh hmarah inthen mah se, an inzawm khawm leh ang a, lalram an din thar leh ang (3:18; 16:14-15; 23:7-8; 30:18-22; 32:36-44; 33:23-26)

· A mite thlarau hliam chu a tidam leh ang (30:12-17; 31:27-28, 31-34; 32:38-41)

Jeremia hian thiltih pawimawh deuh pahnih a neih chu- thil tih suala Pathian hremna tur hrilh lawkna leh rinawm taka an awm chuan din thar an nih tur thu leh Pathian malsawmna an dawn tur thu a ni.

Jerusalem chu Babulon lal Nebukadnezzara chuan a rawn hual a, lal Zedekia hnenah chuan inpe turin vawi tam tak a hrilh a ni. Jerusalem-ah chuan tam nasa tak a tla ta a. Juda indo mite chuan kulh bang a verh pawp a, an tlanchhia a. Mahse, an umzui a, an mah leh ta vek a. Babulon ramah salah an hruai a. Babulon atang chuan mi thenkhatin Aigupta-ah an hruai a, Aigupta ramah 570 BC khan lungin a deng hlum a ni.

Read more »

Misualte biak ngam loh rawngbawltu

Keini’n misual tia kan sawi ruihtheihthil titute leh Pathian ngaihsak lote hian sualna chu an nei ngei mai. Rawngbawl tia inchhâl keini pawh hian sualna chu kan nei ve asin. Sualna nei ve tho hian biak peih lohna leh hmuh hniamna leh lungtenna lungin kan dêng fo si.

Krismas urlâwk zana kan carol chu ka bulah zu rim nam pakhat hi a kal ve a. Mahse, min hlata awm tumin a tawlh sawn zêl a, kei lahin ka hnaih zêl thung. A hnu-ah chuan “Ka rim chhe si, i bulah chuan ka awm duh lo” a ti a. Ka rilru a khawih êm avangin a dârah ka va kuah ta a. Eng emaw chen ka bula ka kal ve hnu chuan a tawlh sawn leh ta nge nge a.

Krismas zân inkhawmah kan tlarah zu rim nam huam hi a rawn thu a. A tawngtai zo chiah chu ka lo chibai nghâl a. Min en ngam miah lo. Inkhâwm ban hnu chuan min lo chibai leh a, “Biak inah ka chibai tawh che kha” ka ti a. Ani chuan “Kha chu a dang alawm” tiin min chhâng. Thu tawi te, sei deuh si a ni.

Pathian rawngbawltu intite hi hêng mite hian min lo zah hle mai. Kan bula awm pawh an inthlahrung hle. Keini lahin kawm nêl a, tihtlângnêl aiin kan be tha duh lo fo. Hêng mite nêl ngam leh biak ngam rawngbawltu hi kan va mamawh êm! Rawngbawltu ropui leh zahawm tum lutuk hi kan awm ang tih a hlauhawm thin! Mi chhia leh misual tia kan ngaihte biak ngam leh pâwl ngam kan nih theih nân inngaihtlawmna hi tunlai rawngbawltute mamawh ber a ni âwm e.

Isua kha a bula awm ngam loh leh biak that ngam loh khawpin a zahawm loh a. Mi zawng zawngin an nêl zâwk a ni. Isua angin tlâwm zâwk ila. Krista zâra kan zahawmna hi midangte tâna hlîngah chantîr mai loin rimtui takin i pâr chhuahtîr zâwk ang u.

Read more »

Ka ngaihtuah a, ka ngaihtuah nawn leh thin

Isuan kohhran rawngbawlna tur a pek hi mission a ni a. Mission-in a tum ber chu Krista chanchin la hre loten an lo hriat a, Isua an rin theihna tura thawh a ni.

Mizoram hi 87% (2011 census) Kristian kan ni a, Isua mission bulpui ber thawk turin BCM-in missionary 1264 (nghet-324, nupui-171, native worler-294, casual worker-101, pawlho chawm-132, school support-218, recognised-22) kan nei a. Chu’ng te chuan ring lote hnenah theihtawpin an bung mek a ni. He mission hi kan rawngbawlna bul ber a ni.

Hei bakah hian Isuan rawngbawl tura min kohna ministry a awm ve thung. Hei erawh ringtute intihchak tawn a, midangte tana thawh hi a ni.

Ministry-in a tum ber chu chak lote tihchak a, hnungtawlhte hruai kir a, kawng dik loa kal te kawng dik kawhhmuh hi a ni. Tunlaia kan ministry kalpui dan erawh member active-te intihhlim a, in chawh phur a, mahni tawka nuam taka inhman ni berin a lang.

Mission hna thawk turin kal thei lo mah ila tawngtai leh thilpekin kan thawk reng a. Kan missionary-te hian an hna dik tak an thawk a. Keini a hmuna awm te hian kan ministry hna hi dik taka thawh i tum ve ang u. Ministry hi inpawl hlimna mai ni loin midangte tana pên chhuah a ni zâwk si a.

Kan vei tur dik chu chanchin tha la hre lote an ni. Mahse, a hmun nghâkte chuan chu chu a taka kan thawh theih vek loh avangin kan vei ber tur ni ta chu kan bul vela mi Pathian ngaihsak lote an ni. Heng mite thlawh khûma fel leh tha intiho inpawlho dial dial ringawt hi a tâwk tawh lo. Krista hnung zui tur chuan lamlianah leh daiah te kal a, sual kawng thim tak zinga mite kan kaih chhuah a hun ta.

Hmangaih tur dik hmangaih dân zir ila, vei tur dik i vei ang u. A fel leh tha chauh kan awm khawm dul dul hian inmil lohna leh inerna a chhuak fo. Thil tih kan neih loh chuan in sawisel tal kan buaipui ber fo thin.

Read more »

Man neiin kan dam asin

A thlawnin ni êng kan dawng a, a thlawnin boruak thianghlim kan hmu a, a thlawnin tui thianghlim kan dawng a, a thlawnin hriselna kan nei emaw kan inti fo. Damna hian man a nei asin.

Isuan mitdel, kebai, phar, dam lo leh khawphalte a tihdam khan man a nei. Isuan a tihdam khan i dam man i pek a ngai ang a ti lo; a tihdam te khan a thenin Isua an zui nghal a, a thenin an kalna apiangah Isua chanchin an sawi zel. An nuna danglamna leh damna thlentu Isua chanchin sawi nuam an ti ber thin.

Kan hriselna leh dam reina hian man a nei. Ni êng mawi kan hmuh hian man a nei, boruak thianghlim kan dawn hian man a nei, ei leh in tur kan nei hian man a nei. Malsawmna min pêk hi kan chhiar a, kan chhut thiam chuan a man pe let tura kan pen chhuah a, a hnung kan zui a, a chanchin sawi kan uar sauh sauh tur a ni ang.

Pathian thu sawi aia thildang sawi kan uar tulh tulh niin a lang. Hei hian a thisena min tlantu Isua lawm zawng a thlen ang em? Kan chanchin ni tin chhuakah Isua hming hi chhiar theih turin inziak chuk mai teh sela aw.

Isua tlanna a thlâwna kan dawn hi malsawmna chuangliam a va ni êm! Hei baka engkim kan dawn hi a thlâwn vek emaw ti mai loin kan taksa, thiamna, rilru leh ngaihtuahna te hi Pathian tân i pe lêt ve ang u. Isua hnung zui hi kan bat a ni. A hnunga kan zui theih nan leh bo loa van kawng kan zawh theih nan a hniak fiah tak min hnutchhiah si a.

Read more »