Ka Nun – Khawdur leh Ni Êng

Mite angin ‘nun’ ropui leh awhawm, entawntlâk nei ni ila, heti ang thu te chu zak miah lovin ka ziak ve tûr. Amaherawhchu, ka ni si lo. ‘Ropuina’ leh ‘Entawntlâkna’ pawhin ‘ka nau’ min tih tûr khawpa chhuanawm loh ka ni chungin he thu hi ziah ve hrim hrim châkna thlarauin min zâwl tlat pek chu. Ka mawng ka hlîm a nih tâk leh min lo khuh thatsak leh mai aniang chu, ti r’u?

A, a bul tan dân tûr tak pawh ka hrethiam lo! Tihian tan mai ang – Ka naupan têtlai hian vai ramah zai ka tâwk tawh a. ‘Hlauhna’ an tih ang zawng zawng hi chumi tum chuan ka thiante an ni. Min han chiu mu ta a, tui taka ka muthilh lai chuan kei, naupang pawisawi lo chu min zai mawlh mawlh mai a ni. Enga ti tehrêng nge ni, min zai zo, an thui lai mêk chuan ka harh ta tlat mai! A natzia leh vân sânzia chu sawiin a siak lo. Ka hriat thiam dân ber chuan sakawrbakcheh-in dim lo bak sakin min chep sawk sawk ni berin ka hria. Rei vak loah min thui zo a, tap hlawp hlawp chung chuan min nawr chhuak a. Kha mi tuma ka nu mangang hmêl kha ka la theihnghilh thei lo. Kei lah nau nuar hrât tih takah ka tap bâng duh dêr si lo. Han bân mai ngaihna a awm miau lo alawm. A na êm asin!

Chu mi hnu kum rei loteah ka dam lo ngun lutuk chuan ka in pahnihna (damdawi-in) chu kan pan leh ta a. Khai, ruhseh (rheumatic fever) ka lo vei chu niin. Daktawr-in kum 5 chhûng, thla khata vawi 2 Penidure (LA12)-a inchiu tûrin min han ti tehrêng a nih kha, veng vawng mai a. A rei vang vang duh asin aw! Shillong lamah pâwl 11 zir tûrin kan chho a, ka inchiu lah chhunzawm zêl a ngai si. Ka inchiu-na hi a na thei êm êm a, a hlim chhâwn chuan ka kal tha thei ngai lo va, a tûkah lah ka khua a tisik ziah bawk. Mizo pawh ni lo nurse (nula) hmaah chuan khêl lovin thla tin vawi hnih ka mawng ka hlim ta ziah mai a ni! Ka mawng lah hlui bawk, ka phûr lo thei fu. Nurse lah chuti bawk!

Khêl lova ka kum tin dân ‘khawsik’ chuan min thlah ngai lo va, a hun tê-ah a lo rah leh thin. Nazareth hospital (Shillong) khum te pawh ka zuk delh khuar ve kêk kûk tâk kha. Phuar beh ni ta lo chu ka chhuak ve leh mai bawk a. Hemi nia damdawi-in kan pan tûr hi ka thianpa te unau (Mizo), kan thenawma in luah, zirlai ni chunga taxi service thin te chu min zuk hruai lawk tûrin kan ti a, zuk duh miah lo va! Eng dang vang a ni lo, Seventhday Adventist an ni a, khami ni kha inrinni a lo ni kher bawk nên. Inrinni (Sabath) chu mite tanpui pawh theih loh khawpin an lo serh a ni tih rêng rêng ka hre ngai lo a, ka vâr pawh ta hawk mai a ni. Hêng hunlai hian chhûngkaw lamah harsatna neuh neuh kan nei bawk nên, lehkha zir chu sawi loh zir loh pawh a châkawm chuang hlei law. Pawl 12 ka exam dâwn chuan ka dam lo na ta riau mai a. Ka chhûngte chah chhoh lah tlâwmpa êksekah ka la a, mahse a loh theih tawh si loh, an lo chho ta nge nge a. Dam lo chung chuan ka exam hrâm a, result lah chuan ‘damlo chungin a exam kha maw, hrethiam ta’ng nge’ ti chuang bawk si lo. Vanneih nge vanduai thlâk takin ka ‘pass’ ve ta hlauh mai. 1^st division-a lungawi lo, mittui nêna pass te ai chuan 3^rd division-a lâwm taka ka pass kha, tûn hnua ka ngaihtuah leh hian ‘a mak’ ka la ti chuang lo.

BA zir hma kum 1 chu computer leh music zirin Aizawl khawpuiah ka tei kual zak zak a. A hmeh leh a chhut lam chi a ni bawk a, zir tlut tlut ai chuan a zia deuh. Ka duh tâwk ka zir zawh hnu-in BA chu 2006 khân Govt. Aizawl College-ah ka zawm ve leh a. Ka inchiu pawh ka chhunzawm zêl a, helamah erawh Mizo nurse (nula) hmêl tha bawk si an lo ni ta! Phûrawm fê hian a zahthlâk duh fu a ni! Kum 5 hnu-ah ka inentîr leh a, Daktawr lah chuan “A la dam fel lo, kum 5 dang inchiu leh rawh” min han tih pek chu(h)! Ka thu ni se, ka transfer nghâl nal nal ang. A kum 6-naah pawh chuan nula zâwk bawk lovin a tlangvâl zâwk bawk chu khêl lovin nula hmaah thla kipin ka bawk leh ta hun hun mai a ni. Sexy lo ve thlâwt! A kum 7-na zawng ka taimâkna leh peihnain a tlin ta ngang lo a, ka bânsan ta nge nge a ni. A, tlangvâla pumpa, eng kim than kin tawh tân chuan a tiha tih reng chi pawh va ni suh. Pathian zârah ka dam ta viau a, hei, ka hrisêl chho ve zêl chu a nih hi.

BA ka zir chhûng khân ka thiante avangin mi ‘pangngai’ takah ka chhuak hman a, an chungah lawmthu sawi sên loh ka ba a ni. Thu leh hlaa tui viau e ti lo chuan Mizo subject–te kha ka’n la lo vêl teh tlat a. Ka tuina a ni tlat thung si. Keimahin ka inzir a, uan thu chang suh se, Govt. Aizawl College Annual Magazine 2007-2008 (Invictus) & 2008-2009 (Dole Rich) khân a inzâwnin ‘Best Article in Mizo’ ka lâk ve tâk khiah chu! Pathian tak hi chu aw, ka chungah hian a tha mah mah a ni tih tûr khawp khawpin min chawimawi thiam a ni.

Midangten BA chu 1^st-ah lungawi zân lova an pass laiin kei erawh lâwm êm êm chungin 2^nd division-ah ka pass ve hlauh pek a. MA zawm ka duh si, ka mark a chhe bawk si. Thihna pawh ni hlei lo tiin application form chu ka zuk submit ve ta nge nge a. Seat 30 a awm a, waiting list 3 a awm bawk a. Result a lo chhuah chuan 33-na ka ni! In hrethiam mai em? Beidawnna hian thian tha tihdân takin ka dârah min bêng thak thak ni berin ka hria. Mahse Pathianah ka innghat tlat a, tul a tih chuan min luhtîr ang a, a tih loh chuan min luhtîr lo mai ang tiin ka inhlân lâwk vek bawk a. A hnu deuha office-a ka zuk kal leh chuan LDC chuan HOD a han phone a, midang admission la ti lo an awm a, chûngho chu “Nghâk tawh lo mai rawh, a rawn kal hmasa apiang kha pe mai rawh” a’n tih hlauh pek a, lâwm avangin beng thleng thlengin ke ka khai lo chauh maw le!

Theih tâwpin ka zir ve a, 1^st Sem.-ah te chuan BA-a topper pawh khûmin ka sâng filawr ta mai a. Ka thiante mak tih ka hlawh a, staff-te pawhin “I inring lo em?” min ti hial a. Kei ngei pawh mak ka inti a, ka’n in enchiang a, keimah tho ka la ni. Ka tichho nek nek a, mahse ka nunah khawdur a lo lang leh ta! ‘Vâl to lo’ tia nula pawh melh ngai hlei lo khân ngaihzâwng ka nei ve khang lâng pek alawm le! Ka nei thiam lo êm êm mai lehnghâl, ‘kelphûng tap chim hmu’ ang maiin ka birh tlut tlut tâk mai chuh! Ka zirlai thlengin a tuar a, 4^th Sem. exam result a chhuah meuh chuan 1^st-ah pass-in 3-na ka ni ta dawrh mai. Hemi tum hian academic mai bâkah zirlai tam tak ka zir chhuak thung. Tûnhma zawnga hrisel lo leh harsatna namên lo tâwk chunga ka zir a, pass ve tâwk tâwka ka lâwmna ang kha ka nei ta hauh lo. Ka chhûngte pawh ka hrilh duh lo va, ka thianten an lo hrilh a, kan result a chhuak a ni tih a tûkah an hre ve chauh nia! A chhan chu, eng dang vang a ni lo, 1-na nih ka tum êm êm a, ka ni si lo. Ka lungawi lo a ni. Mite ka demna thin dinhmunah ka han ding ve a, dem thei ka nih bîk lohzia ka inhmu chhuak a. Ka zah rual rualin ka lâwm rilru hle.

A hming tak meuh meuhin hna ka’n thawk ve a, ‘lungawina’ tih tawngkamte hi hmang thin mah ila, nunpui harzia ka hre dâwn chauh chu a nih hi a! Midangte sawi leh sêl te phei chu tâwk tura inngaih sa hian a hahdam thlâk zawk tih ka hmuchhuak a. Midang rêlpui tûr te hlei hlei, i duh phawt chuan kha, i kawngkaah rawn luh châkin an rawn dah leh tâk huang huang kha!

Kum 30 êm pawh la tling lo hi, eng ka ti ta nge, ka sam-te pawh hian a dum nih aia a vâr nih an châk tlat chu ni, ka lu te hi zuk tuak zo tep tawh a! Zahthlâkah pawh ka la peih tawh lo, ropuina entîrtu a nihna hi ka uar tawh zâwk a, hrisel lohna fahrin ka nihna ni hmiang maw ka ti mai. Hmânni phei chu thisen leh zun... A, a test theih ang chi ka in test teuh mai, result lah chu ‘A tha’ tih a ni zêl mai si. Miten ‘A tha’ ti na nâ nâ ‘A tha lo’ lo tih thu awm hek lo, ka tha awm ve hmiah. Mahse ‘Ka tha chiah lo’ tih chu ka inhai lo. Daktawr lah râwn tûr apui ka hre thei phian a, kan zinna hmuna ka thiante pawh ka hmuh remchân chuan ka râwn nghâl zêl mai. Tûnah pawh eng eng emaw in test chu ka la duh. Ka inhria, ka tha chiah lo a ni.

Natna hi inhnehtîr ka tum ngai lo a, na mah ila ka tihtûr thulh ka tum chuang lo. Ka dam lo tih inhre mah ila ‘Ka dam a ni’ ka ti lui tlat a, ka dam zawm ve zêl mai. ‘Bâkah mite hian ‘thih hma’ te hi an tum thin hi ka tia, kei ve thih te chu ka la tum lo nasa mai, thi hman pawh niin ka inhre lo! Tihtûr ka la ngah lutuk tlat! Ka nunna chungah erawh thu ka nei hauh lo, mahse dam rei erawh ka tum nghet bur. He ka hrisêl lohna hmang hian lungawina insiam hrâm hrâm ka tum a, na mah ila ka dam hun tûr ka ngaihtuah hrâm hrâm thin. Chu chuan hlimna min siam a, hmabâk êng min hmuhtîr thin. Ka nuna natna leh hrehawmna khawdur lo thleng thin hian nakin lawka ni êng mawi lo lang tur a tifiah zual ngei ang. Chu chu beiseina leh rinnain ka thlîr reng thin. Chuvangin eng dinhmunah pawh ding ila ‘Lungawi’ zêl ka tum a, chu chuan ‘Hlimna’ min thlen thin. Hrisêl tha tak, ngal fîm tliang hlarha dam hi ka tum tlat, kei... hrisêl lo ber hian!

Posted in: Hringnun