Monday, May 27, 2013

Ends & Means

 
“Sapṭawng kan hmang nasa lutuk a, i avoid hrâm hrâm ang u” an la ti hrâm ang deuhin, a thupuiah sapṭawng ka han hmang ve ngawt a, ka inthiam chiah lo khawp mai. Mahse, he thupui hi Mizo ṭawngin dah dâwn ta ila, ziah kawi duah a ngaih dâwn avangin heti hian ka han dah ve tawp mai a, in mit lo kham lo hrâm sela ka ti khawp mai.

Economics term-ah chuan ‘ends’ leh ‘means’ hian awmzia pawimawh tak a nei. ‘Ends’ chu thil tum, nih tum, thlen tum (purpose, aim, goal) hi a ni a, ‘means’ chu chu kan thil tum tihhlawhtlinna tûra hmanrua chu a ni thung.

Mihring pangngai chin chuan thil tum hi kan nei vekin a rinawm – a lian emaw a te emaw pawh ni se. Chu kan tum tihlawhtling tûr chuan keimahni tâwkah theih tâwp kan chhuah ṭheuh ṭhin. Kan tum tihhlawhtlin nân hmanrua (means) kan mamawh a, a ṭûl a nih chuan kan nunna atâna hlauhawm khawp pawhin kan che mai ṭhin. Nu leh pa tam tak chuan an fate tân thil tum an ruahmansak a, a tihhlawhtlin nân sum leh pai tam tak a lo ṭûl ta si a, chu chuan an eizawnna kawngah nasa takin ṭan a lâktîr a, a ṭhen te erawh chuan eirûkna sualah an tlûk phah bawk.

Mihring hian eng vang mahin sum leh pai hi kan awt ngawt ngai lo. Kan awhna chhan chu kha sum hmang khân eng emaw tih kan tum vang a ni. In leh lo, car, huan, leh thil dang tam tak neih kan duh chuan a leia lei a ngai a, chû’ng thil lei theitu chu sum a ni si a, kan neihin a tlin loha neih kan duh tlat si chuan hlemhlêtna leh eirûkna sualin min hneh thuai ṭhin.

Ringtu nunah pawh he ‘means’ leh ‘ends’ hian a pawimawhna a hloh chuang lo. Mahse, ringtu inti tam tak chuan kan nuna ‘ends’ hi kan hre lo fo. Eng vangin nge Kristian kan nih? Eng vangin nge kan pianthar? Eng vangin nge Pathian fak leh chawimawia kan inkhawm ṭhin? Eng vangin nge Bible kan chhiara kan ṭawngṭai ṭhin? He’ng zawng zawng hian chhan a nei asin. Chu a chhan chu vanram kai kan duh vang lek em ni? Kan thiltihnaah Pathian malsawmna kan dawn duh vang lek em ni zâwk?

Kristian ṭha ni tûra kailawn pawimawh tak chu ‘Isua an’ hi a ni. Fakna hlain “Aw, Lal Isua ang tûrin” a tih ang khân ringtu zawng zawngte hian Isua an kan tum tûr a ni. Eng tikah mah Isua hi kan ang thei dâwn chuang lo; chumi avanga tum loh tûr tihna erawh a ni lo. Kan thih ni thlengin theih tâwp chhuahin Isua an kan tum zâwk tûr a ni. Kristian ṭha chuan famkimna nun nei tûrin theih tawp a chhuah ang a, Pathian lawm zawnga nunga a thupêkte zâwm turin ni tin a hun a hmang ṭhin ang. Ṭhenkhat chuan Pathian chu hmangaihna ngah, ngaihdamnaa khat kan ti a, nun kan uluk lo fo. Kan tihsual tam leh min ngaidam hnem mai tûr angin kan ngai ṭhin. A dik lo chu ka ti hauh lo; mahse, Isua hnung zui hi chuti ang ngawta awlsam chu a ni hauh lo. Kan ngaih ang ngawt hi a nih dâwn loh avangin tam tak hi chuan kan tisual dâwn chiang a ni.

Tin, ringtutena kan thil tum leh pakhat chu Pathian thu taka puitlin hi a ni. Hebrai 5:12-14 kan chhiar chuan “A hun ngaihtuah zawngin zirtirtu ni tawh hial âwm in ni na a, Pathian thu bul ber A Aw B te chu zirtir in ngai leh ta a, chaw rum ni lova hnute la ngai mi ang in lo nih tâk hi. Hnute ring apiang chuan felna thu-ah hian hriatna an nei si lo, nausen an nih avangin. Chaw rum erawh chu puitlingte tân a ni, chu’ngte chuan an hman fo avangin, chhia leh ṭha fiah tûrin an hriat theihnate chu an sawizawi tawh,” tih kan hmu. Ringtute hi nau hnute hne lai ang mai kan ni reng tûr a ni lo va, puitlin kan zir tûr a ni. Ṭhenkhat chuan Thlarau Thianghlim nawr kal reng nih hi dikah kan ngai tlat. Thlarau Thianghlim nawr kal ngai leh tur thawh ngai kan nih chhûng chuan nausen, hnute tui hmanga châwm kan la ni tihna a ni. Mi puitling chuan thil ṭha an hria a, an ngaihtuahna te sawizawi a nih tawh avangin anmahni hmangaihtu Pathian tân theih tâwp an chhuah ṭhin. ‘Pathian thu taka puitlinna’ hi ringtute thil tum pawimawh ber pakhat a ni.

Ringtu ṭha chuan Isua an a tum ang a, famkimna nun nei tûrin theih tawp a chhuah ang. Chu chu ringtute thil tum (ends) a ni. Chu kan thil tum tihlawhtling tûr chuan hmanrua (means) kan mamawh ta a, chu’ng kan hmanrua te chu – Bible chhiar, ṭawngṭai, inkhawm, fellowship, fakna hla sak, kohhran activities hrang hranga a tam thei ang ber tel, kan hnathawhna hmuna rinawm leh taima taka thawh, taksa leh rilru vawn thianghlim, hrisêlna ngaih pawimawh leh adt.

Kan tum ram thleng thei tûra hmanraw pawimawh êm êm chu kohhran hi a ni. Kohhran hi Krista taksa a nih ang ngeiin kan thlarau nun châwm nân leh kan mangan, harsata kan tlûk luhna tûr ber a ni. “Keimahni leh Pathian inkâr a fel chuan a tâwk mai alawm” tiin ṭhenkhat chuan kohhran hi engah mah an ngai lo. He’ng ang mite nun hi ngun taka kan thlîr chuan rei lote achinah an dai sual ngei ngei ṭhin. Kohhran mai bâkah para-church (BSI, TLM, TBZ, TROTB, YWAM adt.) kan tih ang chi zawng zawng te pawh hi kan tum tihhlawhtlinna tûra hmanraw pawimawh tak an ni thei vek. Kan tum chu van ram kai ngawt a ni lo kan tih tawh kha, Isua anga awm leh a thupêk te zawm a, ringtu tha leh puitling ni thei tûra inchher hriam hi a ni zâwk si a.

Lang thei lama kan thil tih hian lang thei lo lama kan thil tum hlawhtlinna a thlen dâwn a ni. Lang thei lama ti mang si lo hian lang thei lo lamah tawn sân vak kan tum ṭhin a, kan thei si lo. Lang thei lama tih tûr hi phûr takin i ti zêl phawt mai teh ang u. Chu chuan lang thei lo lama kan thlarau nun a châwm ang a, Pathian lawm tlâk ringtu, malsawm tlâk ringtu, hmangaih tlâk ringtu nunah min hruai lût dâwn a ni.

Sunday, April 28, 2013

Pathian chance pe ve rawh!


He thu hi hman atang tawhin ka rilruah a awm reng thin a. Vawiinah erawh chuan thui takin ka ziak dawn lo va. Ka sawi tum awmzia chauh ka rawn thai lang dawn a ni.

Pathian hnenah kan tawngtai thin a, kan duh leh mamawh tam tak kan dil thin. Chutih la erawh chuan keimahni duh dan leh ngaihdanin thutlukna kan siam leh lawi si a. Tha kan tih zawng ang apiang chu Pathian aw tiin kan chhal fo thin.

Pathian hi kan hmangaiha a thu kan zawm duh tak tak a nih chuan kan nunah hian chance kan pek ve hi a hun tawh hle a ni. Chance chu eng nge? Thutlukna kan siam dawnin emaw, kan nun kal zel dan turah pawh ‘A Thu’ kan ngaichang thin tur a ni. Kan Pathian, kan zah em em leh a rawng kan bawlsak leh a thu kan awih em ema hi chance pek kan theihnghilh fo. Khawi kipah pawh awmin eng thil pawh ti ila, Pathian hi a hmun laili ber pe thin ila; pen khat kan pen hmain Pathian hian chance nei hmasa zet sela, thu kam khat kan sawi hmain Pathian hian a ngaihdan leh duhdanah chanve nei hmasa zel sela, hringnun hi a kal sual thei hauh lo vang.

Vawiin atang chuan thutlukna kan siam hmain Pathian hi a ngaihdan, duhdan leh remtihdan sawia, puang chhuak thei turin kan chanchin phek tinah hian chance i pe thin ang u.

Thursday, April 25, 2013

Lehkhabu te hi kan ziak ve leh ngawt thin a


He thu hi thenkhat chuan kan helh viau maithei. A mawh hran lo ve. A enga mah hmaa mi thiltih lo sawisel ve ngawt chu thil mawi ber pawh zuk ni hek suh. MAL Book of the year 2012 ‘Sihlipui’ tih hi review ka chak viau nachungin vawi khat chauh ka la chhiar chhuak si a. Ka la zuam rih lo. He lehkhabu hi zirtir nei tha tak, Mizote dinhmun leh nihna tarlang thei leh kan tunlai boruak mil taka ziah a ni a. Book of the year 2012 a ni pawh hi a inawm ve hle chuan ka hria.

NIMAHSELA, Book of the year meuha thlan tur chu zirtir nei tha leh thu tha phawk chhuak zo mai bakah literary concept nei tha; thu chheh leh tawngkam hrim hrim pawh inrem fuh tak a nih a ngaiin ka lo ring ve thin a (a ni thin reng bawk a). ‘Sihlipui’ hi Book of the year 2012-a an thlan hma khan ka lo chhiar tawh a. A thu ken chu a tha; mahse, tawngkam leh a thu han chheh kual vel danah erawh ka duhthu zawng a sam zan lo.

Sawi zel dawn chuan sawi tur hlir a ni tlat mai. Ka sawi tum tak zawk chu, tunlai mite (tunlai mi lote pawh) hian mi tih hriain lehkhabu te hi kan han ziak ve leh ngawt thin a (an beih hahna ka ngainep tihna ni lovin), a lawmawm rual rualin ka beisei erawh a pha lo hle thin (ka lo beisei sang lutuk zawk nge ni). 2012 chhung khan Mizo irawm chhuak lehkhabu 135 lai a chhuak hman a. Achievement ropui tak chu a ni. Amaherawhchu, kha’ng lehkhabu chhuak zozai te kha ‘ro tling’ leh ‘chhuan tlak’ a ni meuh em tih ka ngaihtuah thin. Mizote hi thil thiam zung zung leh ti ve mai thei hnam kan ni a. Hei tak hian kan ‘rilna’ leh ‘thûkna’ tur kawng a dal tlat thin. Mite’n an tih avang maia ti ve ni lovin ‘tuina’ avang zawka beih tak takna hi kan tlachham tial tial niin ka hmu ve a.

Lehkhabu ziah te hi tih namai a ni lo. Chuvang tak chuan ‘ro tling’ ziak chhuak thei ngei turin kan ziak mite ka cho duh a. Nasa lehzualin han bei fat fat teh se. ‘Ka thei ve tho alawm’ tih thuvawn paih ngamin ‘Ka tuina zawng tak a ni’ tih hian kan nun khalh zawk sela a va duhawm dawn em!

Monday, April 22, 2013

Naupang/Tleirâwlah ṭan zâwk ila

 
Kan thil tawn mêk, râpthlâk tak takte hi ngaihtuah loh tum ngial pawhin thluakah hian min luh ngut ngut \hin a. Keini ang mâwlah pawh mâwl chin tâwk hre lo tân chuan eng hi nge veia vei loh tûr tih pawh kan thliar thiam mang \hin lo.

Kan tûnlai boruak tawn mêk hi kan hre \heuh ang a; pawngsual, inthah, mahni intihlum, khuangcher bo, eirûkna leh thatchhiatna hian kan ram hi a suar tluan titih dêr tawh nia! Hêng lo in\anna tam zâwk hi chu naupan/tleirâwl laia nun uluk loh vang leh kan boruak tawnin a zir loh vang a ni châwk.

Ram tam tak hlawhtlinna chhan hi naupangte an enkawl uluk vang ti ila a sual tam lo ngei ang. Kan ramah hian naupangte hi kan ngai pawimawhin kan enkawl uluk ve em? An naupan laia kan enkawl thlahdah luatah chhungkua, kohhran, khawtlâng leh ram tâna mi hnawksak lo ni chho ta an ni mai lo’ng maw? A bilha kan thawh tawh loh laklawh chuan thawh fuh leh a har tawh \hin. |um khat seminar kan neihnaah chuan tûnlai tleirawl/\halai tam takte hian sex hman hi an hreh lo va (tlangval zîngah 80% vêl leh nula zîngah 30% vêlin nupui pasal neih hmain sex hman an hreh loh thu college naupang zînga research a\angin a lang), chutih laiin hahdam leh nuam taka awm an duh leh lawi si tih tleirawl ho ngaihdan a\ang ngeiin kan hmuchhuak a. Nalh an duh a, chumi avang chuan damdawi an ei nasa a, midang ngaihsak ai chuan anmahni ngaihsak nih an duh êm êm a, ngaihsak ni lova an inhriat chuan an nunah harsatna nasa tak a thleng \hin. Tin, thil ngai hi an ning zung zung a, chuvang chuan thil thar – dress, hairstyle, handset, etc. – neih an duh \hin a; chu chuan an nundân nasa takin a kaihruai tlat a ni.

Hengte hian nawmsakna a hring a, thil mawi leh \ha hriain an duh changkâng êm êm a ni. A awmzia takah chuan tûnlai \halaite hi nu leh paten kan châwm hneh êm avangin an ‘materialist’ lutuk tawh tihna a ni. Tin, chhungkaw khawsak harsa ve deuhte paw’n kan fate duh zâwng leh awh zawng, an tân a \ha emaw \ha lo emaw pawh ngaihtuah lêm lovin kan pe/leisak leh ngawt \hin. Chhûngril (mental) lam kan ngaihthah a, pâwn lamah mawina kan ngai pawimawh fo. Tûnlai \halai tam takte pawh hi pâwn lama lang mawi fu; mahse, nun hlimna thurûk tak tak nei si lo, a rûka rilru hahna nei tam tak an awm ngeiin a rinawm.

Hna thawh kan inzirtîr nep tial tial a, hei hian awlsam taka sum hmuh duhna rilru a chawk tho a, eirûkna leh rinawm lohna a hring bawk \hin. Rim taka thawka mahni intodelh tumna rilru kan put hma loh chuan midangteah kan innghat (depend) reng ang a, chu chuan kan ram economy a ti\huanawm ang a, kan hmalam hun chu a thim viau maithei bawk (Hei hi tuna kan Mizoram economy dinhmun dik tak a ni). Heti chung hian hma lam hun êng tak nei ang tein kan insawi fo \hin. Kan hma lam hun kâwl tiêng tûr chuan tûna nu leh pate hian rilru kan thlâk a, kan fate a\anga bul kan \an loh chuan kan tân kâwlah ni êng mawi a rawn chhuak mai mai dâwn lo. Pessimist min ti pawh a ni mai thei; mahse, thudik tak ka sawi a ni. |hut hmun a\anga optimist nih ngawt pawh hi a tâwk ta lo ve.

Tûna puitlingte hi chu nakin lawkah kan la liam ang a, kan ram nghahfâk tia kan chhâl \hin – naupang/tleirâwlte hian ram an rawn hruai ve hunah kan ram hian hmasâwnna duhawm tak a neih theih nân tûn a\ang hian an thinlungah chi kan tuh a ngai a ni. Hêng mite hruai khâwm a, mi dik, mi \ha leh mi rinawm ni tûra siam tûrin chhungkua, kohhran, khawtlâng leh sawrkar thleng hian tihtûr pawimawh tak kan nei.

Tin, mi mangang, mi beidawng leh harsatna tâwk kan \halaite hian râwn tûr \ha leh rin ngam tak tak NGO emaw Kohhran emaw pawh an nei lo tih thu ka hriat hian mak ka ti hle. Heti ang lampang rawngkai NGO te pawh kan nei ve fer fur-in ka lo hria a; mahse, kan \halai tam takte hian an ring ngam tak tak lo niawm tak a ni. Pathian avangin unau, nu leh pa, pi leh pu kan inti \heuh va; mahse, a dika dik chuan kohhranah hian kan \halai tam tak, harsatna tâwkten rinna an nghat ngam tlat lo nia! Harsatna zawng zawng thlen ngamna leh nun zawng zawng bun ruah ngamna kohhran hi tûnlai Zoram-a kan mamawh ber pakhat chu a tling ta. He thu hian kohhran mawng pawh thui tak a hlîm ve hialin ka ring.

Khawtlângah te pawh Village Council/Local Council huam chhûngah heng \halai nun harsatna tâwk mekte chhanchhuak tur hian trainer duhawm tak, mite rinngam tûr kan train chhuah te pawh a hun tawh hle. Chuti ang mi tûr chu veng tin hian kan neih ngei a rinawm a, a bik taka train tîr a, khawtlâng sum leh paia an lawmman tûr siamsak hial pawh thil \ha tak a ni ngei ang. Sawrkar chuan a theih tâwkah a tihtûr ang chu ti ve bawk mah se, hêng pawl lian tham leh zau lutuk, mi chi hrang hrang luh chhuahna hmunah hi chuan mi tam takten rinna an nghat ngam mai \hin lo. Chuvangin chhungkua, kohhran (a bîkin \halai huang) leh khawtlângah te hian nasa taka \an kan lâk a ngai a ni.

Tûnlai naupang/tleirâwlte khawvêl changkannain a ei ral mêk, thil \ha hre êm êm leh neih zêl duh mi, mahni tâna \ha tûr hre êm êm; mahse, an hriat dân erawh dik si lo; \hing nih hlau rêng rênga hun hmang, materialist lutuk tawhte hi nun kawng dika hruai leh turin mi tinte hian mawhphurhna kan nei. Kan ram nghahfâk tia kan lo chhâl \hinte hian lehkha thiamin zir sâng fu mah se, anmahni chauh an inngaihtuah a, midangte tâna malsawmna nih nachâng an hriat si loh chuan tûna kan phun kan phun ang hian kan tu leh fate pawh an hruaitute lakah an rawn la phun ve zêl ang a. An la rawn inphun tlei ve mai mai ang tih a hlauhawm hle. Kan ram hmasâwnna kawnga hruai tûr chuan tûna naupang/tleirâwlte a\anga bul kan \an a ngai a ni.

Sunday, April 21, 2013

Evi duhawmna leh Adama hmangaihna


Genesis 3:9 “LALPA Pathian chuan Adama chu a ko va, a hnênah, “Khawiah nge i awm?” a ti a.”

Luka 22:41-44 “Ka Pa, rem i tih chuan he no hi ka hnên ata la sawn rawh; nimahse keia thu ni lovin, nangma thu thu ni zâwk rawh se,” a ti a... Tin, a thlaphâng êm êm a, ṭhahnemngai lehzualin a ṭawngṭai a; a thlan chu thi far lian tak angin leiah a far a.”

Mihring siam dân:
Genesis 1:26&27 “Kan anpuiin, keimahni ang takin mihring siam ila... Tichuan Pathianin ama anpuiin mihring a siam a, Pathian anpui ngeiin a ni a siam ni; mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni.”

Pathianin mihring a siam hian amah (Pathian) nêna danglamna awm lo, ama anpui chiah chiahin a siam a ni. Keini pawh hi Pathian siam Evi leh Adama thlah kan nih avangin Pathian anpui kan ni. Eden bawhchhiatna avangin chu ‘anpui’ nihna chu kan hloh ṭhen ta a, Pathian anpuiin kan nung thei ta lo a ni. Nimahsela, Pathian kan anna zawng zawng erawh kan hloh lo va, chûng zînga pakhat chu ‘hmangaihna’ hi a ni. Pathian anpuia siam kan nih ang ngeiin hmangaihna kawngah pawh mihring te hi kan thûk êm êm a, 1 Korinth 13:13-ah chuan “Chutichuan, hêng pathum, rinna te, beiseina te, hmangaihna te hi a awm reng ang; tin, hêngahte hian a ropui ber chu hmangaihna hi a ni,” a ti a. Rom 13:10 chuan “Hmangaihnain vêngte a tikhawlo ngai lo va; chuvangin hmangaihna hi dân zawh famkimna a ni,” a ti bawk. Miin hmangaihna, ama chhûnga awm, Pathian anpuia siam a nihna chu sual lam âwn lova a lantîr tikah Pathian dân chu a zawh famkim mai dâwn a ni.

1 Johana 4:7 “Duh takte u, i inhmangaih tawn ṭheuh ang u; hmangaihna hi Pathian laka chhuak a ni si a; mi tin hmangaihna nei apiang Pathian hrin an ni tawh a, Pathian an hre bawk a.” Hmangaihna hi Pathian laka chhuak a nih ang ngeiin keini ama anpuia a siamte hian amah ang chiahin hmangaihna hi kan nei ve a, kan hmangaihna hi a nêp lo va, a te lo va, a tlêm bîk hek lo.

Adama hmangaihna:
Mihring hmasa ber Adama kha Pathian anpuia siam a ni a. Pathian leh Adama khân ramsa chi tin rêng zîngah a kawppui âwm mi an han zawng dûn ta tak tak a. An buai ve hle chuan a rinawm. Nimahsela, a kawppui âwm mi rêng an hmu zo si lo. Chutichuan, Genesis 2:21&22 thu-ah khân Pathianin Adama nâkruh aṭanga Evi a siam thu kan hmu a. Adama chuan “Hei zet chu ka ruh ang ruh neia, ka tisa ang tisa nei ngei chu a ni,” a ti ta a nih kha. Evi kha nula nalh leh hmêl ṭha, duhawmnaa khat, a chhîngmitah lah dâr zam chiai, a fu-ke leh sakruang rêngah chhîng zo awm lo a ni a. Adama mit fûkna ber a nih thu leh, a aw ngaihnobei zet mai te chuan a thinlung a titui ral hneh hle tih inziak kher lo mah se, hai rual tûr em ni ang? A nâkruk aṭanga siam, ama anpui leh a kawppui âwm mi a nih avang khân a hmangaih êm êm a, a thlahlel a, a kianga awm kha a ning ngai hek lo.

Adama hmangaihna leh mihring bawhchhiatna: 
Genesis bung 3-ah khân mihring bawhchhiatna kan hmu a. Evi’n huan lai taka chhia leh ṭha hriatna theirah, “Pathianin i ei tûr a ni lo” a tih kha rûl bumna avangin a ei ta hlauh mai a. Tui ti âwm taka a ṭhial nuap nuap a hmuh khân Adama thinlung kha eng ang takin na ang maw. A kamsîr vêla thei tui luang tihfai paha ṭawng ṭâwlh ṭâwlh chung chuan Adama hnênah theirah dang chu a pe ve a. Hetih hun lai hian Adama chu mipa mah ni se, a mittui a tlâk loh rêng ka ring lo. A rilru na lutuk kha a puak keh lo chauh âwm mang e. A hmangaih ngawih ngawih, a tel lova tlai khat pawh awm hleithei lo; tih palh niawm taka duhawmna leh mawina tin rênga thuam, hmangaih loh hleih theih loh khawpa ngaihzâwnawm khân a ‘thihsan’ miau si a le! Adama thinlung chu chemtea vih tlang zawk anga nain a chiau vawng vawng ngei ang. A hmangaih leh a duhberin a thihsan miau tawh chuan Pathian anpuia siam, hmangaihna nasa tak nei leh hmangaihna avanga thih pawh hnial lotu chuan a hmangaih tak thihna chu a thlîr liam mai mai hauh lo. Duhthlanna thiang tak nên a thihna ngei tûr theirah, Evi’n tui ti taka a ei mêk, pêk tuma a rawn ban dâ chu lain mittui nên hnap tui nên a ei ve ta a! ‘Tichuan, an pahnihin Pathian lakah an lo thi dûn ta a ni. Ṭhuro nupa te hi sava zîngah chuan an inhmangaih ber âwm mang e. An inuiresan emaw an inthihsan a nih chuan pakhat zâwk zâwk kha anmahni an intihlum ve mai ṭhin. Chuti ang chiah chuan Evi thihna kha Adama tân thihna a ni.

Pathian laka thihna: 
Hmangaihna avanga Evi thihnaa Adama a thih ve hnu khân Pathianin tlai khat chu Eden huan a fang leh ta a. Lei leh van siamtu meuh pawh khân thingbuk phêna Evi leh Adama biru kha zuk hmu thei hauh lo va! Eng dang vang a ni lo, a lakah an thih tawh vang a ni. Chuvang chuan alawm Adama hnênah “Khawiah nge i awm?” a tih ni. Kan chhûngte emaw kan ṭhiante an thihin an ruang chungah “Mami, mama, ka nu, ka pa khawiah nge i awm?” kan ti ṭhin. An thlarauin an taksa a chhuahsan tawh tlat alawm. Eng vangin nge thihna hi a na kan tih ṭhin? Kan inzawmna hrui chhut chahna tuboh lian a nih vang a ni. Kan ngaiha kan thlâkhlelh vangin kan bulah awmtîr reng ta ila, ni rei lote chhûngin an rim a chhia ang a, tenawm an ni mai ang. Pathian laka Evi leh Adama thihna pawh kha a na a, Pathian rilru na thinlung puak keh ṭap aw râwl chuan “Khawiah nge i awm?” a ti a nih kha. Minung zîngah mitthiin hmun an chang lo a, thlânah phûm bo an ni ang ngeiin Eden huana an awm ve reng a rem ta lova, hnawh chhuah an lo ni ta a ni. Pathian tâna a nat dân tûr hi mihring ngaihtuahna hian a chhui chhuak phâk kher lo vang.

Pathian hmangaihna:
Mihring chu mitthi, Pathian lak aṭanga mi hrang, thlâna phûm bo kan lo ni ta. Pathian nên kan inzawm leh theihna awm chhun chu a fapa Isua Krista kan sual tlan nâna a rawn thihna chiah chu a ni. Chumi ti tûr chuan Pathian hmangaihna nasa tak chuan mi thianghlim, sawisel kai lo leh sualna la tem chhin hauh lo chu kan tân a rawn tîr a. Adama hmangaihna leh Isua Krista hmangaihna hian inanna tak an nei a, an hmangaih te tân an thi ve ve. Adama’n Evi theirah pêk mittui tla chunga a ei ang khân Luka 22:41-44-a kan hmuh angin Isuan “Ka Pa, rem i tih chuan he no hi ka hnên ata la sawn rawh; nimahse keia thu ni lovin, nangma thu thu ni zâwk rawh se... Tin, a thlaphâng êm êm a, ṭhahnemngai lehzualin a ṭawngṭai a; a thlan chu thi far lian tak angin leiah a far a,” tih kan hmu a. He ta Isua thlan, thisen ang maia far hian lungngaihna vâwr tâwp, thihna khawp hiala na a entîr a ni. A hmangaih mihring te damna tûrin chu no chu thihna tûr ni mah se, huaisen takin a in ta a ni. A thihna kha a hmangaih te zalênna dâr a ni tih a hria a; a thisen luang chhuak chuan Eden bawhchhiatna sual a tlêng fai thei tih a hai lo va; a lungngaihna thlan thisen anga far chuan a hmangaihte hlimna a thlen dâwn tih a hriat tlat avangin a nun a hlân a ni.

Evi duhawmna leh mihringte duhawmna: 
Evi kha Adama nâkruh pakhat aṭanga lâk chhuah, amah ang taka siam leh a kawppui tûr niawm rênga duan chhuah a ni a. Adama khân a hmangaih a, a thlahlel a, a ngaiin a bula awm reng kha a châk ṭhin. Chuti ang chiah chuan mihring te hi Pathian laka chhuak, ama anpuia siam, a hmangaih leh a ngainat êm êm te kan ni. Adama’n Evi a hmangaih aia nasa mah khân Pathianin mihringte hi min hmangaih a ni ti ila ka daw palh ang tih chu ka hlau khawp mai. Adama hmangaihna leh Pathian hmangaihna kha ṭhen hran theih niin ka ring lo, Ama anpuia siam a ni tlat si a.

Mihringte nunna: 
Lei Eden leh Pathian thinlung Eden aṭanga hnawh chhuah, sual bumna avanga Pathian nêna kan inzawmna chat tawh chu Isua Krista thihna Kraws hmangin dawh zawm a lo ni leh ta a. Rom 6:5-11-ah “A thihna anpuiin amah nên kan inzawm tawh si chuan a thawhlehna anpui pawhin kan inzawm bawk ang....Tu pawh thi tawh chu sual lakah a chhuak tawh si a. Tin, Krista hnêna kan thih ve tawh chuan a hnênah kan nung ve bawk ang tih kan ring a ni... A thihna chu sual lam kawngah chatuan atân vawi khat chauh a thi a ni, a nunna erawh chu Pathian lam kawngah a nung a ni. Chutiang bawkin nangni pawh sual lam kawngah thi tawhah inruat ula, Pathian lam kawngah erawh chuan Krista Isuaah nungah inruat rawh u,” tih kan hmu a. Eden bawhchhiatna avanga Pathian felna leh thianghlimna hmaa mihring thi ta kha, sual lam kawngah a nung thung a. Pathian laka minung ni leh tûr leh sual lam kawnga thi leh tûrin Isua Krista chuan Kraws a rawn thlang a, a hmangaihna nasa tak avangin lungngaihna vâwr tâwp a rawn tuar a, Krawsa a thisen hlu tak chhuak avang chuan sual lam kawnga kan nunna chu min chhut chahsak a, sual lak ata mi tithi a, Pathian lamah erawh chuan min tinung thung a ni. He thihna leh nunna inkâr tawi te hian thawnthu sei tak a nei thung. Eden huan aṭanga Kalvari tlâng Kraws thlengin a suih zawm tlat a ni. Chuvangin, sual lam kawngah thi tawhah kan inruat tûr a ni a, kan nunna chu Kristaah chauh a awm a ni tih hi kan thinlungah i vawng tlat ang u. Kan mihring hlui chu phûm bo (tih thih) a ni tawh a, Pathian lam kawngah erawh chuan he mihring, a tîr tea Pathianin hlum aṭanga a siam, nunna thaw a la thâwk luh hma ang maia thi kha Krista thisen hlu avangin nunna thaw a rawn thaw lût leh a. Mi nung kan lo ni leh ta! Lalpa chu fakin awm rawh se.

Mi nung ni reng chung si a, thi emaw intih tlat hi a awm theih a. Thlaraua chianna nei tûrin Bible leh ṭawngṭaina aṭang tein Pathian kan dawr ṭhin tûr a ni. Tin, nung hauh si lo, nung hming pu tlat te pawh a awm theih bawk. Thupuan 3:1-ah khân Pathianin Sardis khaw hnênah “Thi reng si a, nung hming i put hi,” a ti a nih kha. Mihring nunah pawh hian thlaraua Pathian pawhna nei si lovin kohhran leh ṭhalai thiltihnaah hian a phûr leh nuam ti ber ber a nih theih tlat. Chu chuan nunna min pe hauh lo va, Pathian lakah kan nung tih a lantîr bawk hek lo. Isua Krista min hmangaihna chhân lêt a, kan tâna a tawrh nasatzia hriat a, a thihnaa thih ve a, a thawhlehna nun kan ṭâwmpui zet loh chuan sual lama thihna leh Pathian lama nunna tak kan nei thei ngai lo vang. Pathian hmangaihna hre chiangtuten an hmangaih lêt ve a, a hmangaihna hmu fiahtuten an chhâng lêt ṭhin. Isua Krista hi hmangaih hmasa zet la, ‘tichuan a rawngbâwl tûrin i lo kîr leh dâwn nia. Lalpan malsawm rawh se.

Tuesday, March 26, 2013

The Vampire of Sacramento – Richard Chase


Richard Trenton Chase hi America rama mi nunna lak ching (serial killer) a ni a. A mi thahte thisen a in thin avangin “The Vampire of Sacramento” tiin a hming lem an phuahsak nghe nghe a ni.

Anthony Richard Trenton Chase Tuma hi May 23, 1950 khan Santa Clara County, California, US-ah a lo piang a. An chhungkua a bilha a thawh loh avangin a nun chuan humsual a dai a, sualna kawng hrang hrang zawhin zu leh drug addict a ni a, mite thisen a in thinin an thisenin a inbual bawk thin. A mi thahte ruang a pawl thinin a thente phei chu an thluak leh kawchhung te a helin a ei bawk thin. Mi 6 thisena a inbual hnu leh an kawchhung a ei hnu chuan 1979-ah man a ni a, December 26, 1980 khan Jail chhungah damdawi overdose avangin a khawvel chu a chhuahsan ta a ni.

A naupan lai: Sualna hrang hrang hi a bul chu nu dik loh a ni tlangpui thin. Chase-a pawh hi a naupan laiin a nuin anhla chhe tak takin a an khum thin a, kam chhe tleuhna’n tak a hmang thin. Chumi avang chuan a nun a tladah a, sualna kawng hrang hrang a lo zawh tan ta a ni. Kum 10 mi lek a nihin a thil tihsual avangin man a lo ni tawh nghe nghe a ni. A lo tleirawl chhuah meuh chuan ruihtheih thil nasa takin a khawih a, zu leh drug ngawl vei a ni hman der tawh. A chhan awm lovin a thinrim vak vak thin a, chu chuan rilru lamah harsatna a siam a, chuvang chuan Erectile Dysfunction (sazu nung thei lo) natna a vei ta a ni.

A tunhma nun: Chase-a hian rilru lam natna a vei nasa hle a, a lo puitlin chhohin Hypochondria (dam lo nasa tak nia inngaihna leh hlauhthawnna) natna a vei a. A lungphu te hi phu lo ang tein a hria a, a chang chuan a thisen zam te hi bo vek ang tein a hre bawk thin. Serthlum te hi a lu chungah a dah a, serthluma vitamin C awm chu a thluakah zawi zawia lutin a ring tlat a ni. A lu ruh te hi inphel phawk a, che kual vel niin a hria a, chumi che kual vel hmuh theih inbeiseiin a sam te hi ziat kawlh vek thin.

A nuin tura hrai hlum a tum nia a inhriat tlat avangin an in a chhuahsan a, a thiante nen in an luahho ta a. Zu leh drug a ruih thin avangin a roommate-in a complaint a; tin, a thiante hmaah saruakin awm fo bawk thin. A roommate chuan chhuak mai turin a ngen a, mahse a chhuah duh loh avangin a roommate chu a chhuak ta zawk a. Tum khat chu amah chauha room-a a awm laiin ransa/ramsa chi hrang hrang man khawmin a that a, an kawchhung zawng zawng te pawh a phawrh chhuah vek hnuah a helin a ei ta a, a then te chu Coca-cola nen pawlin a tui te a in bawk. Hetia a tih hian a natna vei (Erectile Dysfunction) chu dam a, a sazu chu nung leh turin a ring tlat a ni.

A nun kal zel: Kum 1975 khan sazupui thisen-a a inchiu avangin damdawiinah hruai a ni a, chumi hnuah rilru lam damdawiinah dah a ni leh a. Damdawiin hnathawktute hnenah chuan sazupui a thah thu leh a thisen a in thu te chu ngaihnawm takin a hrilh vel a. Tum khat chu a hmui velah thisen kai an hmu a, thisen chu sava thisen a ni tih an hriat chhuah hnu chuan sava thisen pawh a lo in thin tih an hmu chhuak leh a. Sava a thah te chu tukverh atangin a paih chhuak mai thin a, a hnuah an hmu chhuak leh vek a ni. Staff-ho chuan ‘Dracula’ tiin an ko hial a ni.

Thisena a tuihalna avang chuan remchang a zawng reng a, ran damdawiina ui damlo an rawn hruai te chu a ruka thatin an thisen a lo dawt thin a. Chawlhkar a liam meuh chuan ran tam tak a lo that hman a, a hnuah an hrechhuak leh ta a, chumi hnu chuan ran damlo reng reng an rawn hruai pawhin uluk takin an veng tawh thin. Hun eng emaw chhung an enkawl hnu chuan khawtlang tana hlauhawm tawh loh niin an ngai a, 1976 khan a nu phalnain damdawiin atang chuan an chhuahtir ta a ni. A nu chuan a dam tha tawh nia ngaiin a inah a awm tir leh a. Nimahsela, 1977 kum laihawl vel khan Pyramid Lake (Nevada) hmunah thisen kai hnuangin hmuh a ni a, a truck khalh laiah chuan bucket tam takin thisen a phur nghe nghe a, a ran thah te chu bawng, beram, kel leh heti ang lam chi hlir a ni.

Tualthahna: December 29, 1977 khan Chase-a chuan lirtheia tlan chungin Ambrose Griffin, kum 51 mi a kap hlum a. Kar hnih hnu lawkah nu pakhat inah luh ruk a tum a, mahse kawngka inkalh avangin a kal sawn leh mai a, a hnu lawkah a kal nawn leh a, chumi hnu chuan a lut ru fo ta mai a, an bungrua leh thawmhnawte pawh tlem tlemin a ru chhuak zeuh zeuh thin. Chimawm taka che thinin an khumah te chuan a zung a, a chang phei chuan a inthiar bawk thin.

January ni 23, 1978-ah Teresa Wallin-i, thla thum mi nau pai mek chu a kap hlum a, chumi hnu chuan a pawl zui a. A pawl zawh hnuin Wallin-i thisen chuan a inbual leh a. Wallin-i a thah atanga ni 2 hnu lekah a thenawmte atangin ui pahnih a lei a, an thisen chu a in leh ta a ni.

January ni 27 kawl a lo en chuan kum 38 mi Evelyn Miroth-i inah a lut leh a, Evelyn-i thian Danny Meredith chu a kap hlum phawt a, chumi hnuah Miroth-i leh a fate pahnih Jason (6) leh David (2.2 mth) chu a kap hlum leh a. A hmaa a tih thin dan angin Miroth-i ruang chu dimdawina nei miah lovin a pawl leh a. Miroth-i car-ah lutin David-a ruang chu a phur a, a tlan nghal vang vang a. Chutia David-a ruang phura a tlan chhuak lai chu hmeichhe naupang kum 6 mi lek, Jason-a thian kawm thin chuan a lo hmu a, police-ah a report ta a ni.

Chase-a chu in a thlen hnu chuan David-a thisen chu tui ti takin a in a, a kawchhung thenkhat la chhuakin a helin a ei a, a thluak te pawh a ei zo vek a, chumi hnu chuan Biak in bulah David-a ruang chu a paih leh ta mai a ni.

Hun tawp lam: Kum 1979 a lo thlen chuan case 6 laiah tualthah thubuai a awrh a, thutlukna siam a nih hmain amah tantute chuan rilru buai a ni tiin chhanchhuah an tum viau a. May ni 8-ah chuan a thiamthu leh amah chhan tumna lam thu chu hnawl a ni ta a, thi turin a chung thu chu rel a ni ta a.

Robert Ressler-an a interview-naah heti ang hian a sawi a, a tualthah chhan ber chu Nazi-ho leh UFO-hoin thah an tum vang leh, chumi laka a himnana ti niin a insawi a. Ama thiam loh pawh ni bik lovin a nun khaw chhuahnana ti mai a nih thu a sawi (eng ti zawnga nun chhannana ti nge a nih erawh hriat mai a ni lo). Jail thuneitute pawh chu Nazi lam tang an nih ringin, tura an hrai hlum mai a hlau a, ei tur an pek te pawh chu ei ngam lovin a lo ak tha thin a ni.

December 26, 1980-ah Jail vengtuin Chase-a chu a khumah muin a hmu a, a thawk a tawp tawh tih a hre thei nghal a. An enchian hnu chuan doctor-in damdawi a chawh, a thuhruk chu a ruala eiin overdose-in a thi a lo ni. Ama duhthlanna ngeia ei a ni nge a rilru buaiin heti ang thil hi a ti ta mai tih erawh hriat a ni lo.

Gilles de Rais – The Original Bluebeard

(Marshal & Monster)

Kum 1440 hmel a lo lang a, Britain chuan ni chhuak eng mawi tak hmuin, nundan chu a pangngai takin a kal a. Zirlaiten an zirlai an chhunzawm a, office te pawh an hawng tan leh tawh a. Nunphung chuan danglamna hmel reng a pu lo. Hmun tam takah lawmna nui ri hriat tur a awm a, lungngaihna leh inhauna ri hriat tur avang a, hmun pakhatah chauh tih lohah chuan, chu hmun chu Britain veng pakhata Biak in 'St-Etienne-de-Mermorte' an tih chhungah ngei chuan a ni. Chu mi hmunah chuan nasa taka inhnialna a thleng a, chu mite chu tu dang ni lovin Geoffrey de Ferron, Duke of Brittany treasurer unaupa, puithiam Jean de Ferron-a leh khawvelin naupang pawngsual leh that thin, mi kidnapped hrat tak tia an la hriat lar em em tur Gilles de Rais-a ngei te chu an ni. Puithiam Jean de Ferron-a Lalpa zanriah buatsaih zo chiah chu Gilles-a leh a thuihhruaite chuan pawnah hnukchhuakin an sawisa a, nasa taka nghaisak a nih hnu chuan tual charah thi chhawnga kalsan a ni ta a.

Gilles de Rais-a chuan sum lamah harsatna a neih avangin a in ropui tak chu Geoffrey de Ferron, Duke of Brittany treasurer hnenah a hralh a. Nimahsela, rei lote hnuah neih let leh a duh si a. Geoffrey-a chuan chu in chu luah pawh a la luah hman lova, a chahbi chu a unaupa puithiam Jeas de Ferron-a hnenah a lo kawltir rih a. Chutia misual hmingthangin a in neih let leh a duh avang chuan chahbi kawltu puithiam chu zah lo takin an sawisa ta mai a ni. Chu sualna rapthlak tak chu miten an lo hria a, Nantes Bishop chuan 15 May, 1440-ah tarchhuakin case a siam a, chumi hnu chuan Gilles de Rais-a leh a bodyguard pahnih Poitou-a leh Henriet-a te chu September ni 15, 1440-ah an man ta a. An inpuanna atangin mi thah, pawngsual leh sakhaw kal sualah thiam loh chantir niin Nantes, France-ah October ni 26, 1440 khan khaihlum an lo ni ta a ni.

Original Bluebeard an tihna chhan bulpui ber chu 1697 kuma Charles Perrault-a thawnthu ‘Bluebeard’ tih atanga lak a ni a. Mi hausa, zahawm leh nihna sang tak nei (nobleman), mahse mahni nupuite rawng taka thah ching chanchin inziahna a ni a, he thawnthu hi Gilles de Rais-a sawina’n an hmang thin a, ‘Original Bluebeard’ an tih phah hial a ni.

A tunhma nun: November ni 10, 1404-ah Guy de Montmorency-Laval-a leh Marie de Craon-i te inkara fanau malsawmna ni turin Machecoul-ah a lo piang a. Naupang fing tak leh lehkha thiam thei tak a ni a, Latin tawng phei chu a pianpui tawng tluk hialin a thiam a ni. Zirna lamah sipai lam, finna lam leh sakhaw inkaihhruaina lamte nasa takin a zir thin. Kum 1415-a a nu leh pain an thihsan hnu chuan a nau Rene de La Zuse-a nen a pi Jean de Craon-in a enkawl seilian a. Jean de Craon-i chuan Gilles-a (Gilles de Rais) kum 14 mi tan kum 4 mi lek Jeanne Paynel-i, Normandy-a mi hausa tak fanu chu nupuiah neihtir a tum a, mahse an pamtul a. Chumi hnuah Beatrice de Rohan-i, Britanny Duke vahnu chu neihtir a tum leh a, chu pawh chu an thulh leh ta a. A vawi thumna atan Catherine de Thouars-i, La Vendee leh Poitou fanu chu a neihtir ta nge nge a ni.

Officer but no Gentlemen: Kum 1427-1435 chhung khan Britain Royal Army-ah commander hna a thawk a. Kum 1429-ah Joan of Arc-in England leh Burgundian leh an thawhpuite a beih lai khan a thachhang dawltu ber a ni a, nasa taka ral beituah a tang a ni. He inbeihnaah hian a chet that em avangin ngaihsan a hlawh a, ram hruaitute duhsak a hlawh a, Lords 4 an thlan chhuah zingah tel vein, July 17, 1429-a Charles VII France ram lal ni tura an nemngheh niah khan 'Marshal of France' nihna title pek a ni nghe nghe.

Kum 1435-ah Gilles-a chu sipai atanga bangin a sum leh pai chenin intihhlimna lamah nasa takin a tlan a. A sum leh pai a khawhral zo va, a thil neih a hralh zo va, a nupui leh a in pahnih Anjou leh Champtoce-sur-Loire-a mi chiah a hralh lo a ni. A nun beidawng lutuk chuan pawisak pawh a nei tawh lova, a lo hausak leh theihna’na pui theitu nia a hriat apiang chu a pan ruak ruak mai thin. Hetia rethei taka a awm lai hian Francesco Prelati-a a tawng ta hlauh mai a, ani chuan Gilles-a chu a puih theih thu leh a lo hausak leh theihna’n dawi lampang zir turin thu a rawn a, ramhuai hnena inthawina’n naupang hlan turin a beng bulah se se thu di a hlan ta a. Chu thurawn tha lo tak avang chuan tun thleng pawha naupang thattu tia hriat lar Gilles-a chuan nun kawng tha lo tak a lo zawh phah ta a ni.

Tualthahna: Sawi tak ang khan retheihnain a tlak buak a, tunhmaa hausa ve tak leh mite zah kai ve tak chuan a thil neih zawng zawng a hralh zo tawh a. A lo hausaka sum leh pai a lo ngah leh theihna’n ramhuai 'Barron' an tih mai hnenah nasa takin a tawngtai thin a, malsawmna pe a, tihausa leh turin a theih tawpin a bei thin. Vawi thum lai Barron hnenah tawngtaia, nasa taka a beih hnu pawh chuan chhanna reng a la tawng si lo. Barron chu a lungawi lo ang a, naupang thisen ngei a ngiat a ni ang tih rindan nghet tak a neih phah taa, chuti ang chuan a che chho ta a ni.

Gilles de Rais-a chuan a inpuannaah hetiang hian a sawi a. Kum 1432-1433 inkar atang khan naupang rukbo hna a thawk tan a, an thisenin a inthawi thin. Naupang a thah hmasak ber chu Champtoce-sur-Loire hmunah a ni a, nimahsela, a beisei angin eng malsawmna mah a tawng chuang lo. Chumi hnuah chuan Machecoul hmunah insawnin a nundan a bawraw tulh tulh a, ramhuai hnena inthawi ngawt pawh duh tawk tawh lovin naupang te chu a pawngsuala, duh tawk a ngah hnuah a that ta thin a ni. Kum 1437 khan Machecoul hmunah hian Gilles-a thah naupang ruang 40 lai hmuhchhuah a ni nghe nghe.

Naupang thah thubuai an siamsak hmasak ber chu mipa naupang kum 12 mi Jeudon-a thah chungchangah a ni. Jeudon-a hi sahmula sumdawn zir tan mek a ni a, Gilles-a cousins leh thawhpui Gilles de Sille-a leh Roger de Briqueville-a te chuan naupang chu Machecoul-a Gilles-a hnena thuchah keng turin an thlem tlu ta a. Gilles-a hnen a lo thlen chuan tlai lam zanriah kil hun a ni tawh a. Gilles-a chuan eitur tuihnai tak a lo buatsaihsak a, in tur tuihnai chi tinreng a lo pe bawk a. Chumi hnuah chuan inchung lam, Gilles-a leh a thurualpui lawk zual deuh deuhte awmna thin room-ah chuan naupang chu a hruai chho a. Naupang chu hruiin a khai kang a, a tah rik lohna’n a hmui chu a tawn tlat bawk a, chuti chuan a tisa chakna chu naupang dul leh malpuiahte chuan a titla ta thin a ni. Chumi hnuah chuan naupang chu a la thla leh a, tawng thlamuanin a thlem a, infiampui a duh mai mai niin a sawi thin. Chumi hnuah chuan Gilles-a emaw, a cousin Gilles de Sille-a emaw, Poitou-a emaw, a chhiahhlawh Henriet-a ten an that ta thin a ni. Naupang an thahdan tlangpui chu an lu tanchhumin emaw, an hrawka zaiin emaw, an ringruh vaw tliakin emaw, an chan sawm thin. Ngunhnam tahtawna hriam, tawi te, chhah tha tak ‘braquemard’ an tih chu naupang thahna’n an hmang thin. Gilles-a hian a nihna takah chuan a tisa chakna puitlin turin serh hi a hmusit em em a, a hmang ngai miah lo zuk nia!

Gilles-a hian a naupang sawisak thi tawh hnute hi fawpin, kut leh ke duhawm tak tak neite chu a duhin a lawm bik em em a, rawng taka tan chhumsakin nuam a ti thei em em a ni. Naupang thi mai tur chungah chuan thuin an thih sualte chu hmuhnawm thlirin a thlir thin a, a nuih vak vak mai thin a ni.

Naupang taksa chu Gilles-a room-a meichhemnaah an hal ral thin a. An thawmhnaw te chu miin a rim an hriat lohna’n tlem te tein meiah an rawh bawk thin. An vab chu tuichhe luan kawr, dil, khuarkhurum emaw, thuhrukna remchang lai apiangah an paih mai thin a ni.

Thiam loh chantirna: Jean de Ferron-a thubuai avangin September ni 15, 1440-ah Gilles de Rais-a leh a thuihhruai Poitou-a leh Henriet-a te chu man an ni a, an inpuanna atangin mi thah, pawngsual leh sakhaw kal sualah thiam loh chantir an ni. Naupang an thah te hi an hal ral zel avangin a zat chiah hriat theih a ni lo va. 80-200 vel bawr niin an ngai a; thenkhat phei chuan 600 vel lai niin an ring bawk. A tlangpuiin naupang an thahte hi hmeichhia leh mipa kum 6-18 inkar an ni.

October ni 23 1440-ah chuan Poitou-a leh Henriat-a inpuanna chu Court-in a ngaithla a, thi turin an chungthu a rel ta a, Gilles-a chu October ni 25-ah thi turin a chungthu an rel leh a ni. Gilles-a’n Notre-Dame des Carmes, Nantes hmuna phum a dilna chu phalsak a ni bawk. October ni 26, nilaini zing lam dar 9 a lo nih chuan mipuite chu an phawklekin tualah chuan an inhawr khawm luih luih a, chu chu eng dang vang ni lovin Gilles-a leh a thiante pahnih chu an thihna hmun tur Ile de Biesse, Nantes an panpui mek vang a ni. Dar 11 a inkhawn rik meuh chuan Gilles-a nghawng leh hruihrual chu mar taka inkhaiin, a hnuaiah chuan mei alh nasa taka tuah a ni bawk a. Nimahsela, a ruang chu phum tura a dil anga phalsak a nih avangin meiin a kan ral hmain lakchhuah a ni leh ta a ni. Chuti ang chiah chuan a thuihhruaite pahnih Poitou-a leh Henriet-a te pawh chu tih ve niin, anni erawh chu mei alh chuan a duh tawk a ngah hma chu laksawn an ni ve lo va, chu mei alh nasa tak chuan an taksa chu a kang ral ta a ni. Hei hi Marshal ropui leh hausa, naupang pawngsuala that thintu Gilles de Rais-a khawvel tawp dan chu a ni.


 
Design by Free WordPress Themes | Re-arranged by Lei hringnun