‘Hlutna’ hlutna hi eng nge?

“Zodin SBI bula Mahatma Gandhi lim hlutna hi eng nge?” tiin MA kan zir laia kan Professor-in min zâwt a. A hnua ka ngaihtuah leh hian a hlutna chu kan thinlung lamah a lo awm daih a ni tih ka hre chauh a. A lim ngawr ngawr hi a hlu êm êm a ni hran lo, rangkachaka luan pawh ni hlei lo. Pu Gandhi-a thil lo tih tawh leh ram leh hnam tâna a theihna a lo sên zozai te han chhût chuan thinlung lamah a hlu-in, a lim chu thermocol hmang mai mai pawhin siam ta se, a hlu vet vet dâwn mang e.

Mihausa-pa lirthei dah tlar ter tuar, khalh sên loh nei ai chuan thingtlâng-pa tawlailir chu a hmangtu tân a tangkaiin a hlu zâwk ngei ang. Mihausa-pa chuan lirthei hlutna hi a chhût chhuak thiam tak tak lo, a ngah a, a khalh sêng lo va, atân eng nge chuti teh uala a hlut ang ni. Thingtlâng-pa erawh tawlailir chu a neih chhun ngawih ngawih a ni a, a kea vuah tûr bearing pawh harsa taka a zawn hmuh a ni ngei ang a, atân chuan mihausa-pa lirthei panga ai pawhin a hlu zâwk daih ang. Chuti angin sum leh pai pawh hi a ngah chuan chêng 10 hlutna hi an chhût chhuak thiam thin lo, nuai bi-ah an buai avangin. Mi rethei erawh chuan cheng 10 hlutna dik tak a chhût chhuak thiam a, nuai bi hlutna dik tak pawh a chhût chhuak thiam thin.

Miin lehkha thiamin a sâng thei ang ber zir sela, mahni room chhûngah tawm im-in inkhung kerh kerh sela; khawtlâng, kohhran leh a khawsakpui te tâna thahnem a ngaih si loh chuan hlutna eng nge a neih ang? Sum tam tak ziak bo thei tâwka thiamna nei sela, hna sâng thawkin hlawh ringawtah buai sela, a neih rosum te chu midangte tanpuinâ’n ui tlat si sela, ram tân eng nge hlutna a neih ang? Chu ai chuan lehkha pawh zir sâng lêm lo, ram leh hnam tâna mi thahnem ngai te hian mite ngaihsân hlawh lo mah se, an hlutna hi a bûk a rit zâwk ngei ang.

Rangkachak leh lunghlu te hi kan kawt kaiah let rem rum sela eng nge hlutna a neih ang? Chu ai chuan maite pum hnih khat lek pawh khawpuiah chuan a hlu zâwk âwm asin! Chumi avanga thil vâng nazawng hi a hlu e tihna erawh a ni chuang law. Nang leh kei hian eng nge hlutna kan neih ve? Mahni tâna chakai khawrh ngawt hian damchhûng hun tawi te hi kan duhâm hlur mai dâwn êm ni? Ka thiamna sângin, keima ngaihah ka hlutna hi nasa hle mah se, ka ban phâk maia mite ngaihah hlutna ka neih si loh chuan ka hlutna chu a hlu lo tihna a ni ang.

‘Hlutna’ kan teh dân hi kan chhût ngun fo a tha. “Kraws thihna avangin ka hlu-in ka mawi a ni.” Mihring lamah chuan mi rethei leh hnuaihnung ber pawh kan ni maithei, mahse, Pathian ngaihin kan hlu tlat si a ni. Chu chu eng dang vang ni lovin Amah (Pathian) thinlung lamah kan tlâk nat vang a ni. A nih chuan, keini pawh hian hlutna dik leh hlu kan neih theihna’n kan bula mite leh midangte tân kan nung tûr a ni. Khawvêlin a ngaihsân leh a ngaihhlut thil tinrêngte hi han chhût ila, ‘mahni’ sahmim puar nâna beitu an ni ngai hauh lo nia! ‘Hlutna’ hlutna dik tak chu midangte thinlunga hlutna hi a ni. Chumi rahbi hmasa ber chu “Mahni tân ni lova midangte tâna nun” hi a ni.

Posted in: Hringnun