Nun thubuai

Hringnun rahbi tin hi chhiar kim dap theiin, a hlutna zawng zawng pawh chhût chhuak vek thei ni ila, mi famkim kan lo ni ang. Thinlunga zawhna awm zawng zawng hi chhâng kim vek thei ila, mihring ka ni dâwn si lo. Nunah harsatna a lo awmin zawhna a lo chhuak a, hlimna a lo thlenin chu zawhna chu chhânin a awm emaw kan ti thin. Mi tin hian kan pian ni atanga kan thih ni thlengin nun thubuai kan awrh reng a. Sawipuitu ukil mamawh hle mah ila, khawi lam mithiam ber pawhin kan buaina thurûk chu min chin felsak thei si lo. He hringnun court-ah hian ni tin kan inkhing a, hnehna kan chang emaw kan tih laiin kan tlâwm a, kan hriat loh kârin hnehna kan chang leh si thin.

Zawhna chhân sên loh mahni kan inzâwt a, a chhânna kan zawng bawk a, nimahsela, kan hmu kim thei si lo. Tu pawh mai hian tum kan nei theuh thin, kan tum panna kawng chu eng anga harsa leh hrehawm pawh ni se paltlang tûrin chakna kan insiam thin. Kan tum kan han thleng a, hlawhtling tiin tu fa mah hi an thu thluang chuang hauh si lo. Mi tin nunah hian thu buai, chin fel tûr hi ni tin bâng lovin a awm zêl dâwn a nih hmêl. Nuna zawhna a lo awm a, ka chhân thiam si loh hian a châng chuan ka nun min vaw chau a, ‘eng ti tûra lo piang nge ka nih?’ tih zawhna hi ka inzâwt nawn leh thin.

Mihring nun hi a lo ho mang e. Thihna te hian eng tik lai pawha kan nuna lal ber ni tûrin min hual reng si a. Mut hmunah te hian ka inngaihtuah neuh neuh a, hringnun hi ka hrethiam thei lo, mahse ka nunpui ang lawi bawk si. Nun thubuai kan neih reng avangin mi tinin hahchawlhna kan zawng a, rin tûr kan mamawh a, thawh tûr kan duh thin. He nun thubuai avang hian alâwm a thenin ‘mihring hi pathian kan ni’ an tih a, ‘hnam hi kan sakhua a ni’ an tih a, a thenin sum leh pai an ûm huam huam a, a thenin tual an thah a, a thenin mahni nunna pawh zah zo lova an chhah a, a thenin midangte an tihbuai thin.

Nun thubuai nei lo fa kan awm si lo. Chu thubuai chhânna chu kan zawng theuh a, kan zawn dân erawh a inang si lo. Thiante bula kan awm lai te, office kan kai lai te, kan inkhawm lai te, kan inkhelh lai te leh kan mut lai te hian eng emaw min mawlhtu a awm thin. Khawvêl hi nuam kan tih êm êm châng a awm a, a châng leh kan ning hluah hluah thin. Chu chu nun thubuai chu a ni. A chinfelna erawh ka hrilh thei hauh lo che. Kei ngei pawhin ka nei a, ka rawn sawi chhuak ve mai a ni.

Read more »

Tûnlai Nula/Tlangvâl/Tleirâwl

“Keini zawng kan thil hmuh leh hriatte hi sawi lovin kan awm thei lo” tih ziak ang mai khân, ka thil hmuh leh hriat dân hi sawi ve hrim hrim ka duh, tu pawi mah ka sawi lo’ng chu maw.

A enga pawh chu lo ni se, tûnlai mite an ‘inti tûnlai’ lehzual bik êm êm kher hi ka ei lo! Modern pawh ni tawh lovin post-modern world-ah kan chêng tawh a, computer age kan tih ve ṭhin te kha a hmânlai ruih tawh nia! Tûnah chuan advanced tak hi kan ni tawh, changkânna hi a zuanin a zuang te kan tia, a lo ni awkawng lo, a thlawhin a thlâwk fêr fêr tawh zâwk a ni. A… sawi zêl dâwn chuan ka insawi tui laklawh dâwn tlat, duh tâwk teh ang. Ka sawi tum tak, tûnlai nula/tlangvâl ka hmuh dân tlângpui chu heti ang hi a ni:-

• Dul kiar: Changkânna a sâng a, sum leh pai a lo tam a, thil a awlsam a, ei leh in a lo ṭha a, tûnhma anga rim taka hna thawh kher ngai lovin hlawh tam tak tak a hmuh theih ta! Chu chuan thatchhiatna a hring a, mi invawng fel leh hrisêlna ngai pawimawh tak nih loh phei chuan chuti hlauh chu a ni. A hmei a pain dul kiar kan inpêl suau suau ta mai! Nula hmêl ṭha ve deuh te pawh hi han bêl chiang ila, an dul hi zuk kiar zêl ia! Chuti angin tlangvâl te hlei hlei, dul kiar an tam zâwk daih. Tûnhma kha chuan ‘mawi lo’ a ni ṭhin a, tûnah chuan ‘zahawm’ zuk ni zâwk daih chuan!

• Sam phir/emo: Tûnlai mite hi eng emaw zâwng tak chuan an duhawm riau ka ti! Tlangvâl ṭhen khatin an sam an han tiphir deuh sang te hi a mawi loh chu thuhran, a dangdai ve riau! Emo style te pawh hi hmêl ṭha chuan an inhmeh ve mai, mahse hmêl chhe ve tê têin an mit an han khuhtîr deuh roh te hi chu an râpawm letling zâwk! Nalh emaw kan intih lai hian kan mualpho hlauh thei. Tûnlai khawvêl chu ‘Its my life’ tihna khawvêl a ni tawh a, an duh dânin an chên thei alawm. Ama’rawhchu, ‘Mahse’ tih ziakin a zawm tawh chinah chuan a pawi tûr ang ang a pawi zo tawh ṭhin.

• Two Wheeler/Car: Tlangvâl 2wheeler/car nei lo chu kan hawi hil lel zêl ta mai! Rethei fate tân tûnlai khawvêl hi a hrehawm lehzualin ka hria. Nula ho lah hian ‘a fel em,’ ‘a nun a ṭha em,’ ‘pasal tlâk a ni em’ tih lam en mang lo hian ‘bike a nei nalh mang e,’ ‘sum a ngah mang e’ tih zâwng te hian an thlîr ṭhin emaw ni. Tlangvâl luck leh zei nih duh chuan 2wheeler neih ngei ngei chi, keipawh ka intuak ngah hunah cycle tal chu lei ve ka tum!

• Make-up: Tûnlai nulate hi an zak thei lo sâwt riau. ‘Tûnlai dân alâwm’ an tih ṭhinna tak hi a nia ‘an makna’ lai chu. Tûnhma te kha chuan mi hmuh laia make-up inhnawih te kha an zak ṭhin a, hmun biru lai deuhte an zawng a, a rûk thei ang berin an inhnawih ṭhin. Tûnah erawh bus chhungah te, khawlaiah te pawh zuk inhnawih hmiah hmiah zêl a. Make-up hmang ṭhang chuan inhnawih a ṭûlna leh pawimawhna an hre ngei ang, mahse mipui tamna lai leh hmun ualâu laia an inhnawih mai hi chuan mipaten kan hmuh dân hi zuk ‘eng emaw’ riau zêl a.

• Pherh: Tlangvâl ve nafam, nula ang hlûia an han ṭawng ziap ziap mai leh an han phar kual vêl hi chu sih hrep tak hi ka nâp a! Changkânna hrin chhuah a nihna pawh ka hre lo, sualna hrin chhuah a nih ka ring zâwk hial. Nulateho lah hian an kawm ngeih thei phian a, ninawm hlawm tak hian. Nulate pawh hian heti ang mi hi chu mipa an nihna inhria a, an lo pa leh theihnâ’n theih tâwp in chhuahpui zâwk tûr a ni. In bula rawn tel ve zêl an tum pawhin ‘mipa bulah awm rawh’ tia in lo hnar ngam a hun tawh khawp mai. Kan TV en te kan puh leh ngawt ṭhin a, a ni vek lo. Tûnlaiah mipa aiin hmeichhiain duhsak an hlawh zâwk a, thil an tithei zâwk bawk. Mipain pangngai taka thil an dîl aiin hmeichhia leh pherhin nu deuh zêma thil an dîlin miin thil an pe chhuak awlsam zâwk niâwm tak a ni. Chuvanga lo pherh ta chu an ni pawh ka ti chuang law. Pherh hri hi a lêng a niang te ka ti ta mai mai.

Duh aiin a lo sei leh ta! In sawi ve hun…

Read more »

Hrilh mai rawh...

Nizân chu ka thianpa pakhat nên kan in text mai mai a, eng eng emaw kan sawi hnuin an vêng nula thenkhatin min * tih a sawi ta! Ka ka hau mai maw le! Ka awih chiah lo a, ka awih lo phal bawk si lo, ‘a nuam e, a hrehawm’ an tih ang deuh hian ka awm nia!

Isua ka an vêna lai tak “piahmang thatna leh hmêl mawina rêng rêng a nei lo va; amah kan hmuha amah kan duhna tûrin mawina rêng rêng a awm lo” tih ziak ang mai khân mawina leh thatna rêng ka nei lo a, mite min duhna tûrin keimahah hian duhawmna rêng a awm bawk si lo. Nulain min * theihna tûr khawpa hmêl tha ka ni lo tih chu ka thiante pawhin min Amen-pui thlap. Mahse, vêng thenkhata nulate chuan min lo * ve khang lang a nih chu.

Ka tân zawng a bâka lâwmna hi a awm thei hauh lo. Mut ka tum a, ka mu ngei alawm, mahse muthilh te chu khawi lamah. Zîng takah ka tho a, ka hawiher te chu zâng tak a ni, zâng tak. Tihtûr awm ang ang pawh phûr takin ka ti zo duak nia maw le! A chhan ni âwma ka puh thlûk tâk ber chu ‘Nula-in min *’ miau alawm. Nuam veng veng tak a ni!

Nula/tlangvâl kan * a nih chuan hrilh mai hi a lo finthlâk ber mai. Min *-tute pawh khân min hrilh zak tlat a, hun rei tak chhûng chu ka hre hauh lo. Chu chuan eng nge awmzia a neih? Ka hriat chiah khân min *-na khân awmzia a nei chiah si a. Chuvangin mi kan * emaw, hmêl tha kan ti emaw, duhawm kan ti emaw, zei hawi kan ti emaw a nih chuan hrilh mai hi a lo fuh ber. A zahthlâk hauh lo. A chhan chu tu mân fakna tawngkam (a der leh uchuak lutuk a nih loh chuan) hi kan haw ngai lo mai pawh ni lovin kan lâwm êm êm zâwk thin.

Zêp tlat ai chuan tlang taka hrilh tawp mai hian rah tha a chhuah zâwk thin. Chumi avanga inngaihzâwn emaw zuam êm êm tûr emaw tihna lam a ni lo. Mi puitling chuan lâwm takin an lo dawngsawng ang a, kan inkârah inpawhna (relationship) tha a awm zâwk ang. I mi ngaihsân, nalh tih, zei tih, hmêl tha tih leh fel tih êm êm kha zâm hauh lovin hrilh tawp rawh. A haw dâwn hauh si lo. Huat a hnêkin a lâwm zâwk dâwn zuk nia! A fel viau phei chuan thil a leisak/eitûr tui hnai tak a treat hlauh thei che asin!

Read more »

SOMETIMES

‘Always’ is no man’s nature

‘Sometimes’ is every men future

Sometimes sad, sometimes care

Sometimes fear, sometimes rest

Sometimes sick, sometimes fine

Sometimes fight, sometimes hug

Sometimes cry, sometimes smile

Sometimes war, sometimes peace

Sometimes close, sometimes open

Sometimes broke, sometimes love

Sometimes bottom, sometimes apex

Sometimes angry, sometimes happy

Sometimes failure, sometimes success

Sometimes discourage, sometimes encourage

There is no perfect ‘Always’

So, ‘Sometimes’ is ‘Always’

Read more »

Pangpâr awmzia

Pangpâr hian awmze thûk tak leh ril tak a nei a. Chû’ng a awmzia leh nihna te chu kan hriat ve a ṭha hle âwm e. Ngaihzâwng emaw ‘zâwng lo emaw hnêna kan duh duh pangpâr kan pêk ngawt hian kan relationship a tichhe thei a. Sawi kher lova kan thinlung chhûngril târlanna pawimawh tak a ni thei bawk. Tin, pangpâr hming ka hriat lohzia ka inhre chhuak a, Mizote hian pangpâr chi hrang hrang hming kan nei lo nual chu a nih hi a te ka tia! Dictionary leh search engine lama nasa taka ka zawn hnuah pawh ‘Ram pangpâr’ tih vel ringawtin ka hmu a. A hming phuah thiam tak te in awm phei chuan Mizo hming ngei han phuah thei ula, a va lawmawm lehzual dâwn êm!

Carnation (Derhken): Induhna leh induatna a entîr a, kan hmangaihte leh kan kawppuite pêk chi.


Chamomile: Dawhtheihna a entîr a, hausakna thlentu niin an ngai. Kan mi duhsak zâwngte bâkah an hlawhtlinna kan lawmpuinâ’na pêk chi.


Chrysanthemum (Derhken): Hlimna a entîr a, ṭhian ṭha te hnêna pêk chi.


Daffodil: Zahna (respect) lantîrna a ni. Nu-te hnêna pêk chi.


Daisy: Rilru thianghlim leh duhawmna a entîr. Farnu-te hnêna pêk chi.


Forget-me-not (Kawldai): Hmangaihna tluantling leh inhriat rengna a entîr. Hmangaihte hnêna pêk chi.


Geranium: Inngainatna lantîrtu a ni. Hmeichhe duh rûk deuhte hnêna pêk chi.


Honeysuckle: Thilphalna leh inpêkna entîrtu a ni. Hmangaihte hnêna pêk chi.


Iris: Rinna, beiseina leh finna entîrtu a ni. Kan duhsak zâwngte hnêna pêk chi.


Jasmine: Ngainatna a entîr a, hausakna a thlen niin an ngai. Kan mi duhsak zâwngte bâkah an hlawhtlinna kan lawmpuinâ’na pêk chi a ni.


Lily: Ngainat loh zâwng entîrna a ni a, an mi hmuh duh loh te hnênah an pe ṭhin.


Marigold (Derhken): Thlamuanna a entîr. Accident tâwk emaw, damlo emaw, chhiatna tâwkte hnêna pêk chi.


Orchid (Naubân): Hmangaihna a entîr. Nula ni lo, nu hmelṭha tak hnêna pêk chi. Chinese ho chuan fa tam tak nei tûra induhsakna entîrnâ’n an pe ṭhin.


Poinsettia: Hlim tûra induhsakna leh hlawhtling tura induhsakna a entîr. ‘Christmas Star’ ti te pawhin an sawi a, Krismas nêna suihfintu hmasa chu Mexican niin an sawi.


Red Rose (Rose sen): Hmangaihna lantîrtu a ni a. ‘Ka hmangaih che’ tihna tluk a ni a. Hmangaih tak te hnêna pêk chi. Chhûngkhat laina hnaite hnêna pêk chi a ni lo!

Read more »

Mite chuan...

1. Mite chuan sum tam tak nei mah se tlâkchham an hlau a. Keini erawh chuan ni tin ei khawp kan tlachham lo va, a bâk chu Pathianin min ngaihtuah zêl ṭhin.
2. Mite chuan thil ṭha pui pui an neih hian “Lalpa zâra ka ta” an ti a. Keini erawh chuan natna leh lungngaihna kan tawrhte hi “Lalpa zâra ka ta” kan ti ve ṭhin.
3. Mite chuan a nuai bîin khawvêl an chên a. Keini erawh chuan nundân dik takin khawvêl kan chên ṭhin.
4. Mite chuan thih an hlau a. Keini erawh chuan kan Pa hnên thlenna kawng a ni tih hriain hâwn hlân kan nghâkhlel ṭhin.
5. Mite chuan khawvêl hi tâwp thei lo emaw tiin ropuina an zawng a. Keini erawh chuan tlâwmna nun kan zawng zâwk ṭhin.
6. Mite chuan mahni ṭânghma haiin hlâwkna zawng zawng têl an duh a. Keini erawh chuan midangte tâna beiseina thar siam a, malsâwmna thlen kan tum ṭhin.
7. Mite chuan mawi loh an hlau a. Keini erawh chuan mite mawina kan zawng zâwk ṭhin.
8. Mite chuan lansarh an duh a. Keini erawh chu pindan chhûngrilah kan ṭawngṭai ṭhin.
9. Mite chuan chawimawi nih an châk a. Keini erawh chu midangte chawimawitu nih kan tum ṭhin.
10. Mite chuan hahdam taka thawh a, tam tak hlawh an duh a. Keini erawh chuan kan thawh phu chauh hlawh kan duh ṭhin.
11. Mite chuan hming ṭhatna zawng zawng khum an duh a. Keini erawh chuan hmingchhiat pawh pawisa lovin dikna kan ṭan ṭhin.
12. Mite chuan thil ṭha lo ti ṭhin mah se. Nang leh kei chuan thil ṭha chauh kan ti ang.

Read more »

TISA CHÂKNA

Mi pangngai nih chuan tisa châkna hi chhuah châng a awm lo thei lo. Chu chu sual a ni hran lo va, dan beh hleih theih pawh a ni bawk hek lo. ‘Mangpui’ kan tih te pawh hi taksain a ṭûl a tih hunah min mantir mai a, tu nge ka duh lo ti thei che u?

June ni 6, 2012 chu zîng aṭangin ruah a tla cherh cherh a, ‘Transit of Venus’ ni tak a nih avangin khaw chhia pawh chu a huatthlala lehzual hle a, ruah sûr kârah chuan office kal tûrin nihliap nên ka inhawl chhuak ta a. Sikulpuikâwn bus stand ka thlen chuan a maka maka tam mipui an lo tlim hmur mai a. Bus a lo thleng a, luh kan inchuh a, kei lah pek chu a chuhhel helah ka la ṭang zui!

Chutia bus chhûngah tâwt taka kan din tlar lai chuan ka hma chiahah hian nula pakhat, ngo ving veng leh hmêl fel tak hi a rawn ding zân mai a. A tâwt êm avang chuan a sawi mawi dân berin sexy takin ka pawm tâwk chiah a. Chutichuan ngai teh, kei, kohhran ṭhalaiah pawh hruaitu ni ve hial hi ka lo pa mah mah a nih chu! Bus lah chu a tlân hur ang reng phian a, duh lo chung chunga ka dêp ka dêp tak kha, nuam lo veng veng tak a ni. Ani lah a che deuh sek a, a chet dân lah chu a ‘eng emaw’ riau lehnghâl! Thil dang ngaihtuah ka tum ngial pawhin ka thei hlawl lo, ṭawngṭai te chu khawi lamah, har tak a ni! Ka thin a phu zawih zawih a, ka âwm chu a hnungzâng nên a inhnêk rem êm avangin ka thin phu pawh chu a hre ve ngeiin ka ring. Zak viau mah ila zahin awmzia nei hek lo le, confi. takin ka dêp ta ngawt mai a ni!

Kei, tlangvâla pum pa, ruihtheihthil leh zûk leh hmuam ti lo, hrisel ṭha leh in-fit ṭha ṭeng ṭawng hi ka khûr ru der der nia maw le! Ka ‘thil’ chu control tum viau mah ila har tak a ni, a rawn tho ṭial ṭial a, a harh vang hma phian lehnghâl! Tawlh sawn ka tum lahin inchi 1 pawh ka che sawn thei dêr si lo. Chuti ang chuan dârkâr chanve vêl chu ka dêp ta a, huizzz!!! Traffic jam-a kan tân rei deuh hnu chuan a ṭhiannu nên an chhuk ta a, ka thaw huaissss. A thaw ve huai dâwn nge, ui tak chungin a chhuk tih chu ka hre chuang law.

Mipa tisa châkna hi a chhuak hmâ a, îtna te pawh hi mipa lam chan deuh bîk a ni. Hmeichhia erawh mithiam te sawi dânin minute 20 bâwr vêl han khâl hnu hian an tisa châkna a chhuak ve chauh ṭhin. Tisa châkna hi insum theih a ni a, eng emaw chen chu dan theih a ni. Ka sawi duh tak zâwk chu mi pangngai kan nih chuan dan rual lohva a lo chhuah hun a thleng ṭhin, chuti ang hunah chuan eng tin nge kan awm ang a, eng tin nge kan tih ang tih hi zir ngai tak niin ka hria.

Tisa châkna mahnia hrîkthlâk (Masturbation) hi sual a ni em? Ṭhenkhat chuan ‘sual’ an ti ang a, ṭhenkhat chuan ‘sual’ an ti lo ang. Pathian thu aṭanga en chuan tisa châkna (khawvêl thil duhna, inngaihna, bawlhhlawhna leh hurna) hi tlânsan tûrin min ti (Rom 13:14, Gal. 5:16, 1 Per. 2:11). Ka thil tawn pawh kha Pathian ngaih chuan thinlung lam uire ka ni dêr tawh (Mat. 5:18). Pathian thu hi chu a har a ni!

Tisa châkna kan tih puitlinna kawng khat chu mahniin a ni. Bible-ah lah masturbation lampang ziak hmuh tûr a vang phian lehnghâl. Chuvangin chhânna dik tak ka pe thiam hauh lo, mimal ngaihdânah thui tak a innghat a, Kohhran ngaihdân pawh hriat ve a hun tawh khawp mai (Kohhran chu Krista taksa a ni si a). Tûn thlenga kohhranin heti ang lampang hawi thutlûkna fel tak a la siam lo hi chu a pawi tak zet a ni.

A pawimawh ber chu “Ni tin Lalpa nên” tih thupui hi vawng reng ila, thlêmna kan tawh rualin tlân chhuahna kawng kan hmu thiam zêlin ka ring tlat a ni. Lal Isua nên engkim a ropui \hin.

Read more »