Khawiah nge kan fate

Lal Solomona chuan dawhkan bawhin a kut chungah a khabe a nghat a, banga thing ker mawi hrang hrang intâr tlêp tuar chu a melh kual dan dan a. Nakinah chuan thil hre chhuak thut niawm takin a rawn meng zau kâwk a, âr chang hmâwr chu tui dumah chiahin dawhkana lehkhaah chuan heti hian a ziak a “Naupang chu a kalna âwm kawngah chuan zirtir ula, a upa hun pawhin a thlah lo vang.” (Thufingte 22:6)

Kan fate awmna hi nu leh pate hian kan hriatpui thin tur a ni. Hriatpui tih hian engkim hriatpui vek tihna a ni lo. Nu leh pa tam takin engkim hriatpui kan tum a, chu chuan buaina a chawk chhuak fo. Kum tling an nih tawh chuan mahnia ngaihdân nei an ni a, min hnial châng te pawh a awm. An ngaihdân chu a dik lo vek bîk lo va, nu leh pa kan nih avangin kan ngaihdân hi a dik vek bîk chuang bawk hek lo.

Naupang zirna kan ngaih pawimawh êm êm rualin thenkhat chuan an thlarau nun kan thlahthlam fo. Tisa taka hlawhtlin duh êm êm siin thlarau lamah kan hlawhchham ang tih a hlauhawm hle. Thenkhat chuan kan fate inkhawmpui kan peih lo hle a, zân lamah phei chuan naupang inkhawm ngai a ni tih kan theihnghilh têp tawh niin a lang. Kan naupan ve lai chuan chhungkuain kan inkhawm a, a pui a nawi, a bo a bâng awm lovin zân inkhawm pawh kan hmaih ngai lo. Krismas zaikhawmah te hian naupang hi a lâm peih peih kan ni thin. Tum khat phei chu ka mut a chhuak tawh si, ka nu-in min pua a, chuti chung chuan min lâm tlaivarpui thak nia!

Solomona thufing angin naupang chu a kalna âwm kawng (thlarau) lamah kan hruai thin tur a ni. An naupan lai zawng zawngin biak in kan ngainattir lo va, inkhawmah kan hruai ngai lo a nih chuan an puitlin hnuah an ngaina thut dâwn lo va, an inkhawm peih thut dâwn lo va, an inhmang thut dâwn bawk hek lo. Nun awmzia an zir hun laia kan kaihhruai that loh chuan ngaihdan an neih tawh chinah an rilru kan sawh sawnsak thei tawh ngai lo vang. Mihring lama hlawhtling sia thlarau lama hlawhchham hi a pawi dân a thuah hnih hle a ni.

Kristian nu leh pa kan nih angin Pathian thu lamah kan fate kan kaihhruai thin a tûl. Pathian thu kan hre lutuk lo a nih pawhin biak in ngaina tura inkhawmnaa hruai thin te, kohhran hmangaih tura kohhran thiltihnaa hruai thin te hi kan mawhphurhna a ni. Chu mawhphurhna chu nau hlan lai pawha kan intiamna a nih nghe nghe kha! An nun siam hun laia kan thlahthlam hian an puitlin hnuah kawng dik lo an zawh a, kan mangang a, kan tawngtai a, kan rilru a hrehawm thin. Sual kawng thûk tak zawh tawh ko kîr turin a tlai hnuah Pathian kan au leh si thin. Nimahsela, beidawng tur erawh kan ni lo. Mihring ngaiha ni li lai a liam hnu pawhin Pathian chu a tlai ve ngai lo va, a hun takah a che thin. Beidawng lova tawngtai fan fan tur kan ni. Tahna ruam zawh lo turin kan fate hi Pathian lamin hnûk hnai ila; zu, ruihtheihthil leh mipat hmeichhiatna kawnga hruai lovin biak in kawngah i hruai zâwk ang u.

Read more »

Taxes, Bills & Nuai 341.50

Ram buai nghawng:

State puitlinga hlân kai kan nih atangin kum 27 kan hmang zo ta. Mihringah chuan thenkhat officer an ni tawh a, thenkhat nu leh pa châwm hlâwmin duh an la sawi zuah zuah thung. Kan Chief Minister zahawm tak thusawi atanga thlîr chuan châwm hlâwm, mamawh ngah phian, sawisel chîng, zak chuang miah lo hi kan ang âwm mang e. “Mizoram chu kum 20 chhûng ram buaia a awm avangin state dangte aiin kum 30 vêlin economics hmasâwnnaah kan hnufual bîk a ni,” tih leh “Sum lama kan pachhiatna chhan tam tak bâkah Finance Commission din thar apiangin kan phu ang mamawh min pêk ngai loh avanga heti ang dinhmuna awm kan ni,” tih te hian kut dawh rilru chu a pho lang chiang hle.

‘Hmasâwn tumin tan i la ang aw’ tih aia kan vanduaina sawi chhuaha midang zâr zo kan tum fo hi a vanduai thlâk! Kum 1945 August thla khân Hiroshima leh Nagasaki khawpuiah atom bomb an thlâk a. Mihring 1,50,000-2,46,000 vêl an thi. A hnu lawkah Japan chu a tlâwm ta nge nge a nih kha. Atom bomb hnathawh leh nghawng kha tun thlengin an la tuar; nau chhiat, thisen tha lo, mit tha lo, sam tla kawlh, cancer, adt. Indopui lai khân Japan industry leh infrastructure zaa sawmli (40%) tihchhiat a ni.

An chhiatna chu insaltir rêng an tum hauh lo. 1955 (atom bomb an tawrh atanga kum 10-na) a lo her chhuah chuan indopui hmaa an thawh chhuah zât ang kha an thawk chhuak leh dêr tawh. 1965 a lo nih chuan Japan GDP (Gross Domestic Product) chu 9% a tling hial tawh a. 1980 a lo nih chuan Japan chu khawvêla GNP (Gross National Product) pathumna niin United States leh Soviet Union hnuaiah a awm dêr tawh. Mihring an tam vang emaw, an ram leilungin a zir bîk vang emaw a ni lo. An rilrua tumruhna leh taimâkna vang liau liau a ni. Kum 27 hnuah “Kan phu ang mamawh min pêk loh avangin heti ang dinhmunah hian kan ding a ni,” kan la ti reng bîk dâwn em ni?

Taxes:

India ram hmun dangah chuan mi hausaten chhiah tam tak tak an pe a. Mi rethei leh harsa zâwkte tân tangkai taka hman a ni leh thin. Mizorama chhiah lâk tlângpuite chu – Professions Tax, Central Sales Tax, Value Added Tax, POL Tax leh Entertainment Tax. Chu’ng zawng zawng atanga kan sum hmuh Mizoram Taxation Department website (http://www.zotax.nic.in/Annual.html)-a târlan dân chu heti ang hi a ni:

 

India ramin fiscal federalism kan neih avangin revenue/tax collection chungchangah central thuneihna leh state thuneihna fel taka bithliah a ni. Central sawrkar hian Income Tax (Individual Income Tax, Corporate Income Tax, Central Excise duty, Customs duties, etc.) a la a. Chu’ng revenue collection zawng zawng chu Consolidated Fund of India-ah lût vekin state hrang hrang insem dân erawh Finance Commission kutah a awm thung.

“Income Tax hi pêk ve a hun tawh e” ti an awm thin. Income tax âwl (exempt) hi state thuhnuai ni lovin Income Tax Act ang zêla tih a ni. Budget tinah revenue leh expenditure acts te hi passed thin a ni. Income Tax Act, Chapter III, Section 10(26): “Any income of a member of schedule tribe, residing in Nagaland, Manipur, Tripura, Arunachal Pradesh, Mizoram and Ladakh from any source in those areas or income by way of dividends or interest on securities.”

Mizoram mipui zîngah a nihna tur ang taka chhiah pe lo hi eng emaw zât kan awmin a rinawm. Tripura state-in kum 2011-2012 chhûnga an chhiah lâk zât chu Rs. 79,159.90 (lakh) a ni a, kum hmasa aia a punna 41.10% a ni. Hmanni lawkah Mizoramah lei man chhiah pêk a ni a, mi in luah tân pawh pêk tur a ni. Eng zât takin pe hlawm ang maw. Aizawl khawpuiah ‘Property Tax’ September thla atangin lâk a ni dâwn a. Kan sawisêl leh ta chiam chiam mai. ‘Lâk aiin pêkin lukhâwng a nei zâwk’ tih chawi nungtu Mizote hi pêk chhuah harsat ber hnam kan ni hial âwm e.

Bills:

Power & Electricity Department rawtna angin Joint Electricity Regulatory Commission-in kumin April thla atanga lâk tan turin electric bill thar a siam a. Sawisêlna hun siam a nih laiin sawisêlna thehlût an awm lova, a hmun leh hun lovah kan iak kan iak leh lawi si. Bill hrim hrim hi Mizoram hian kan pe sâng lêm lo. Electric bill (domestic) unit khatah Rs. 8.80 niin Maharastra an sang ber a, Tripura Rs. 5.40 a ni a, Meghalaya Rs. 4.10 a ni a, Chhattisgarh Rs. 2.20 a ni a, Mizoram Rs. 2.10 a ni. Tui bill, telephone bill-te chu sawi rih lo mai ila.

Nuai 341.50:

‘Zahawmna’ car chhûngah an chuang dâwn emaw kan tih laiin ‘Mamawhna’ car chhûngah an chuang leh zâwk dâwn si. Zahawm an duh luatah MLA hlawh an sân chiam tawh bawk. Sum an ngah a, an hausa a, officer tam tak aiin an hlawh pawh a sâng ta rêng a, an zahawm phah sawt em tih erawh mipuiten kan chhang thei ang. ‘Zahawmna’ leh ‘Mamawhna’ chu chêng nuai 341.50-a lei theih an inbeisei a nih hmêl. Mihring zahawmna hi lei theih a ni lova, mamawh leh duh pawh thil hrang daih a ni. Mimal tinin Rs. 50,008 leiba kan nei theuh tih hre nawn leh ta ila. Duh taka kan thlan tlin, kan vote hmanga ram hruaitu ni thei te hian a thlangtu mipuite aia zahawm an la tum tlat te, mi rethei berh ve tê tê aia mamawh an ngah bîk tlat te hian ngaihtuah a titam.

Tlângkawmna:
Ram buai atanga kum tam a vei hnu pawhin midang hnênah ‘khawi maw’ tih kan bâng chuang si lo. Rilru lama retheihna leh pachhiatna natna hi lû ber atanga kawmthlang hmeithai nu thlengin kan vei a, inmawh tur chuang kan awm lo. State dang nêna khaikhin chuan kan chhiah leh bill pek te hi a hniam pâwl a ni. Chhiah leh bill lâk theih ang ang hi sâng deuh taka lâk ni se. Chuti chuan mipuiten phût lêt kan nei thei ang. Tui bill kan pêk sân chuan tui kan hmu tha tur a ni, electric bill kan pêk sân chuan kawlphetha kan nghei tur a ni lo. Lei rem rap tur chuan kum 10 chhûng vêl kan tawrh erawh a ngai ang.

Road tax kum 15 chhûng min pektîr a, kan minister-ten kum nga lek an kawl car la tha tak chu chhia an ti viau lawi si. Road tax kum 15 min pektîr chuan kawngpui hi rulngân pa ang zarin a dum tliang hlarh tur a ni. Hei hi mipuiten kan phût tlat.

Engkim hi a inkahpup chaw vek. Hmasâwn tur leh changkang tur chuan mipuite leh sawrkar thawhhona tha tak a awm a ngai. Mipuiten ‘hei hi ka ta’ ti thei tur khawpa vantlâng thil kan humhalh leh vawn that a tûl. Sawrkar pawhin a siam that hna rang takin a thawk thin tur a ni a, a siam pawhin kum tam tak daih tur khawpa rinawmin a siam thin tur a ni. Ram chhiat thatah tu mah mawh tur an awm lo, keimahni mawh a ni.

Read more »

I lo sawi ve tûr a awm lo

Mizoram leiba chêng vbc. 5,455.95 a nih thu leh mi pakhatin chêng 50,008.06 theuh ba kan neih thu kan sawi zing ta hle mai. Bat neih duh lo leh nei ngai lo tia inchhâl mi fel tak takte pawh khân ba in lo nei reng zuk nia! Heti chung hian eng dang dâwn lovin kan la nui bâwk bâwk thei chu a ni si a le!

Vaibelchhe bi bat nei chungin minister leh parliamentary secretary-te hman tûr lirthei lei nân Rs. 3,41,50,000 an ruahman mai pawh ni lovin an chah thleng tawh zâwk lo maw? Thukhawchâng pakhat “Bumna ngaiah hmeichhia chu vawi sarih an bum nawn theih” tih thu hi in lo hre theuh tawhin a rinawm. Tûna kan dinhmunah hi chuan Mizoram mipuite hian hmeichhia pawh kan tluk lo tihna a ni.

Kan duh tak kan thlang chhuak tê têa an thiltih kan sawisêl leh vak vak a. Khawiah nge kan duhna kan tihlanna chu? Heti ang hi an ni tih hmân hmânah kan hre tawh a, an thiltih tam tak kan hmu a, ram tân hmasâwnna paw chhuak tak tak si lovin an thên an thên tih ka hria. Hmangaih tûr dik ‘Zoram’ hmangaih lovin anmahni an inhmangaih a, ram aiin lainate tânghma an hai zâwk a, ram aiin party worker-te an ngai pawimawh zâwk a, ram aiin thenawm khawvêngte an ngaihsak zâwk a, ram aiin an lîrthei an duat zâwk a, ram aiin an zawhte pawh an châwm thau zâwk asin.

Bumna ngaia bum nawn mai mai theih nutling leh patling kan lêng suau suau chu a nih hi maw. Mipuiten kan tuar a, kan rûm a, kan tap a, anni erawh sofa dûp nuam taka thuin eng eng uain emaw tawng nuam tâwkin an lem khawlh khawlh maithei asin. Kan duh tak kan thlang tling a, kan duhna chu sêl rual lohvin vote hmangin kan lantîr a, a hnu lama sawisêl leh chiam hi a hmeichhe thu lutuk. Mipa takin kan tuar tûr a ni a, huaisen takin kan hmachhawn ngam tûr a ni.

Duh ila, duh suh ila ‘Amen’ kan pêk a ngai tho tho. Tûnah chuan kan nghah rih a ngai, mi fel tawng thei lo kan nih hlawm hi. Kum nga hnuah chauh tawng thei dinhmunah kan ding rih. Nang leh kei hian sawi ve tûr kan nei lo. Kei phei chuan ‘trîk’ pawh ka ti ngam lo. Nang pawh i lo sawi ve tûr a awm lo.

Read more »

Lal Chaw leh Uain

Daniela 1:8 “Daniela chuan a rilruin lal chaw leh a uain in thin te chuan intihbawlhhlawh loh a tum tlat a.”

Tûn tum chu Pathian mi Daniela nun atang hian i han zir dâwn teh ang. Juda lal Jehoiakima rorêl kum thumnaah Babulon lal Nebukadnekzara’n Jerusalem a hual a, a la ta a. Lal chuan Israel fate zînga mi, mi tha leh fing, lal ina chetla thiam, tawng leh thil thiam zirtir tûrin tilreh hotu Aspenaza chu thu a pe a. An zîngah chuan Daniela-te thianzaho pawh an tel ve a.

Lal thupêk angin kum thum chhûng lal chaw leh uain hmanga châwm a, chumi hnua lal hmaa inlan tûra tih an ni. Daniela erawh chuan lal chaw leh uain hmanga intihbawlhhlawh loh a tum tlat a, Aspenaza hnênah a dîl a. Aspenaza chuan lal thupêk a nih avangin a hnial a; nimahsela, Daniela chuan fiah tûrin a ti a, ni sawm chhûng an fiah ta a. Ni sawm hnuah chuan Daniela-te thianzaho chu lal chaw leh uain hmanga châwm ai chuan an hmêl a lang mawiin an lo thau ta zâwk a.

Thlai ringawt ringin kum thum chhûng an châwm a. Kum thum hnuah chuan lal hmaah an inlan a, lal chuan dawivaih thiam leh aikaihthiam te aiin a lêt sawmin an tha zâwk tih a hria a, ram bung enkawltu atân a hmang ta hlawm a.

Daniela’n a rilrua a tum tlatna chhan chu Pathian a dah hmasak ber vang a ni. Pathian laka a inserh thianghlimna chu a nunah a lang chhuak a, tilreh hotuin a hmuh khân a zah a, a ngaisâng a, a thu pawh a zâwm rêng a ni.

Lal chaw leh sa kha ran thianghlim lo emaw a thisen kai emaw a nih ngei a rinawm. Juda dânah ran thianghlim lo leh a thisen ei phal a nih loh avangin Daniela chuan chu dân chu a zah a, a zâwm tlat a ni. Eng pawh lo thleng dâwn se, eng pawh tâwk dâwn se Pathian lakah a rinawm êm êm a ni.

Huaisenna nêna fiahna piahah hlawhtlinna a awm thin. Khawvêl mite tâna thianghlim kha Kristiante tân chuan a thianghlim lo thei. Tûnlai khawvêlah sualna a pung nasa tawh hle a, chutih rualin ‘sual’ tehna erawh a dang thei hle. Entirnân, zu hi thenkhat tân sual a ni lova thenkhat tân erawh sual lian tak a ni thung. Chuti angin meizial, sahdah, tuibûr, kuhva thlengin sual loa kan ngaih laiin thenkhat chuan sualah an puh thlu dêr nia!

Eng pawh ni se, Kristian nunah fiahna paltlang tûr tam tak a awm a, sual leh sual lo tehna tûr pawh tam tak a awm. Daniela anga eng nge thianghlim leh thianghlim lo kan ngaihven peih a tûl hle. Kalvari tlang Kraws dânah engkim mai hi thiang nia ngaiin kan ti zêl anga Isua thisenin kan tlenfaitîr reng dâwn em ni?

Daniela anga rilru chhûngril taka Pathian tihna nên thutlûkna fel tak kan siam theuh a tûl hle. Daniela leh a thiante kha lal chaw leh uain eia in thei an ni, tu man an hmu lo va, tu man an hêk dâwn bawk hek lo. An eia an in loh khân an chung a pik zâwk hial a, ti lo tûrin an dîl a ngai zâwk hial asin. Zu hi vanramah kan in luih luih a rinawm loha kohhran pawhin kan pawm lo ti r’u? A nih meizial hi vanramah kan la zu khu luih luih tho ang em? Sahdah hi kan la hmuam pâwng tâwlh tâwlh ang em? Tuibur hmuam chungin kan la tawng pawrh pawrh ang em? Vanramah kan tih kan inrin si loh chuan enga ti nge vanram kai tum theuh si khawvêlah kan tih tlat? A thiangin a thiang lo ve ka ti lova, Daniela anga rilru fîm tak pua Pathian duhzâwng eng nge ni tih kan ngaihtuaha thutlûkna fel tak kan siam a pawimawh hle a ni. Daniela chu lal chaw leh uain-a intihbawlhhlawh loh a tum tlat tih kan hria; khawvêl mite tih ang tihpui ve zêl hi a ‘rau’ lutuk lêm lo.

Read more »

Hmêl thar

Hmêl awmzia hrilhfiah thiam an vâng ngawtin a rinawm. Tin, hmêl ringawt hi mal lâk theih chiah pawh a ni lo, ‘mihring’ kan tih ang mai hian thil tam tak inzawm khâwm leh inmamawh tawn, inchuktuah khâwm hian hmêl a siam a ni. Chû’ng pêng hrang zînga pakhat pawh chu awm lo emaw dik lo ta se, hmêl a tichhe vek thei. A tichhetu chauh kha hmêl tihna a ni bîk chuang lo va, a dang tha leh mawi êm êm pawh kha hmêl vek a ni. Chutih laiin pakhat a that loh avangin hmêl a tichhe thung. Hmêl hi a hlui leh a thar a awm ve thei rauh a. Chu chu hmêl chhiat leh that vâng erawh a ni hauh lo. Inbual fai hlim emaw lotion/powder inhnawih hlim emaw avanga thar a ni chuang bawk hek lo. Hmêl hlui kan tih pawh hi balh vang emaw make-up hman loh vang emaw pawh a ni bawk hek lo.

Hmêl nihna tak lanchhuahna chu rilru leh ngaihtuahna hi a lo ni daih mai. Mi lungngai nazawng hmêl a hlui hran lo, mi rilru chhia leh thinrim hmêl te hi a chhia mai pawh ni lovin a hlui bûm thin. Hna rim takin thawk mah ila, thinlunga hlimna kan neih miau chuan eng ang pawhin bâl raw sek sek, kan hmêl a thar sar a, hmuh a nuam êm êm a ni. Mi rilru ngîl leh mi tha hmêl chu ni angin a êng a, tûk tinin a êng zual deuh deuh thin. Pêng thenkhat dik loh deuh vangin hmêl chhia tih hlawh mah se, mi rilru tha hmêl chu a hlui thei chuang lo. Hmêl thar leh hmêl hlui inrînna hi tawi tê a ni. I hmêl kha a thar nge a hlui han inbih teh. Vawiinah i thinrim viau a ni thei, i lungngai viau a ni thei, i rilruin thil tha lo i suangtuah pawh a ni thei e. Naktûkah erawh i hmêl ngai tho pu chungin hmêl thar hmuh kan beisei. Ni thar duhawm hian hmêl thar tha lehzual han chhuahpui teh sela aw! Hmêl hlui zawng hmuh a hahdam thlâk loh êm mai ka thian.

Read more »

Pathianin history a drop-out

Mihringte chuan kan thil tihsual leh tihdik lohte kan inhriatsak a, kan inhmuh mawh phah thin. Kan inngaihdam tawh hnu pawhin kan la insawisak fo a, âr chuk tui loa inchhuah châng te pawh a awm fo mai. Ngaihdamna tak takah chuan sual sim tawh hriat rengna dân a awm lo. Kan hriat reng chhûng chuan kan la ngaidam tak tak lo tihna a ni. Davida’n Uria nupui a uire changchang kha vân mite zâwt ta ila "Davida’n chuti anga Uria nupui a uire âwm rêng rêng kan hre lo, Isua thisenin a tlêng fai vek tawh," an ti ngeiin a rinawm. Pathian hi history ziaktu a ni; mahse, Krawsa Isua a thih a chinah history a drop-out thung.

Exodus 20:5 & Deuteronomy 5:9 "Kei, LALPA i Pathian hi, Pathian thîkthuchhia, pate khawlohna avânga fate hrem thîn, mi hawtute chu chhuan thumna leh chhuan lina thlênga hrem thîn... ka nih hi," a ti. Tûnhma chuan Pathian hi history-ah a tui êm êm a, a hriatna pawh a tha hle. Sualna pawh ngaidam ve mai lovin chhuan thumna leh chhuan lina thlengin a hrem thin (tu nei chin hi a tlângpuiin kum 50-ah chawk rual ta ila, kum 150-200 tihna a ni). Kum 200 hnuah pawh a la hre reng a, a la hrem tlauh tlauh zêl tihna a nih chu!

 

Nimahsela, Kraws lêra Isua Krista thisen avangin ngaihdamna famkim kan lo chang ta. Jeremia 31:34 "An bawhchhiatna chu ka ngaidam ang a, an sualna pawh ka hre reng dâwn tawh si lo," Hebrai 10:17 “An sualte leh an bwhchhiatnate ka hre reng tawh lo vang," Hebrai 8:12 "An bawhchhiatnaahte zah ka ngai ang a, an sualte pawh ka hre reng dâwn tawh si lo," Pathianin a lo ti thei ta a ni. A va ropui êm! Pathian hian history hi hre viauin tui viau mah se, tûna chinah a hre thei tawh lo va, Isua thisen tlanna avangin a theihnghilh hmak tawh a ni.

Nang leh kei hian sualna eng anga tam pawh nei ila, mihring ngaiha ngaihdam theih loh, damchhûng thiam loh chang pawh ni ila, Pathian mit hmuhah chuan thiam chang kan ni. Pathianin ngaihdam theih loh rêng a nei si lo. Sual sima Isua tlanna thisena inbualte chu vûr angin an lo vâr leh ang a, tisa anga nêm thinlung thianghlim a pe leh dâwn a ni. Pathianin Isua Krista avanga history a drop-out hlauh hi nang leh keia tân vanneihna a va ni tehlul êm! "Lalpa ka lâwm e," tia a hnêna inpumpêk hi kan tih mai tûr chu a lo ni.

Read more »

Isua nên engkim a ropui

Ropuina te, chawimawina te, lalna te, thiltihtheihna te hi a tehfung a zirin a danglam thin. Mi thenkhat ngaiha nêp takte hi thenkhat tân chuan a lo ropui êm êm thin. Isua nêna ropuina pawh hi khawvêl mitah chuan a tlâwm hle.

Nun hi
Tu mah buaina leh harsatna tâwk ngai lo kan awm lo. Hringnunah hian kawng ngîl taka kan tlân par par laiin chhuk leh chho kan kal hun a awm thin. A châng phei chuan hah tawngkhawng avang te, beidawn luattuk avanga kal hleihtheih loh châng te kan tâwk thin. Nun hi a ho zâwnga thlîr chuan “chhûm rei lote lo langa ral leh mai thin” tih hian a hrilhfiah chiang hle âwm e. Chutih laiin nun ropuizia hmuh fiah erawh chuan thihna hi a huatthlala êm êm lawi si.

Isua tel lo nun
Isua tel lo chuan nun hi a ruak mai a ni lo, a ro hian a ro ngawih ngawih thin. Isua tel lo chuan thihna hi hmêlma lian ber a ni; Isua tel lo chuan sum hi sual lam kawnga min hruaitu thian rinawm a ni; Isua tel lo chuan harsatna hi fiahna a ni ngai lo va, vanduaina a ni thung; Isua tel lo chuan ‘beiseina’ tih tawngkam te hi mawi viau mah se, awmzia rêng a nei lo; Isua tel lo chuan nunna hian hlutna nei lo riauin kan hria a, dam thlâkhlelhna kan nei ngai lo. Isua tel lo nun hi pâwn lamah awhawm takin lang mah se, chhûngrilah erawh tanpui ngai ngawih ngawih a ni thung. Isua tel lohna nun hi beidawnna bu khuarna hmunpui a ni a, zân angin a thim tlat thin.

Isua nên engkim a ropui
Hausak leh retheihin awmzia a nei lo. Hrisel leh bawrhsawmin awmzia a nei bawk hek lo. Hausakna hi khawvêl sum leh paiah a awm lo, a tehfung hi kan hmang fuh lo mai pawh a. Sum ngah apiang an hlim bîk lova a nei tlêm apiang an hlim chuang bawk hek lo. Rethei tak chunga hausakna te, bawrhsâwm tak chunga damna te, thihna kawr ruama thlamuanna te, harsatna kâra lungawi theihna te hi Isuaah chauh a awm. Thihna ko tlângah ding mah ila, a piahah vân kawngkhâr kan tân inhawng sa a awm tih kan hriat tlat chuan thihna chu nunna chahbi a ni tih kan hria. Rethei takin awm mah ila, lei leh vân siamtu kan rin tlat chuan tlachhamin kan awm ngai lo. Isua nên chuan harsatna hi zuamawm hran lo mah se, tawh a huphurhawm lo va; thihna pawh hmachhawn châkawm hran lo mah se, a hlauhawm hek lo. Isua nên chuan hausak a nuam a, retheih pawh a hrehawm lo. Isua nên chuan hrisêl a nuam a, bawrhsawm pawh a hrehawm chuang lo. Isua nên chuan engkim a ropui a, Isua nên chuan engkim a nuam a, Isua nên chuan engkim hi beiseina hlîr a lo ni.

Read more »