Tuesday, April 28, 2015

Book of the Year chungchang bawk



Vanglaini April ni 17 chhuaka Mafaa ziah ‘A phêk ropui chungah’ tih leh April ni 25-a Pu Lalzuia Colney ziah ‘Book of the year chungchang kha’ tih ka lo chhiar atangin rilruah eng eng emaw a rawn inbin lût ve a. ‘Thingthu pahnih chauh chu an insual a, a alh tha duh lo’ an tih vang pawh ni chuang lovin insual si lo; tum thuhmun, ngaihdân hrang inkârah ka lo tla zep ve teh ang.

Vawi 25 zet Book of the Year an thlan tawh zîngah Mafaa chuan thlan âwm tak a tih 5 pawh tling mang lo khân a sawi a. A tarmit atân kan lo tang ve ngawt pek a. A thahnem ngaihna kha mitdel tân pawh fiah lo ruaia hmuh theih khawpa chiang a ni. Ka lo hmuh ve dânah pawh ‘tunlai’ lehkhabu chhuak hian ‘hmanlai’ chhuak kha a pha ta lo hle.

Tunlai hla hi chu a ‘changkâng’ vah mai a. Hrilhfiah chawp ngai lovin amah leh amah hi a inhrilhfiah sa thlap nia. Thu chheh mawi leh tawngkam lungkuai awm si lovin “Khaw maw, i thingpui sen hâng chu” tih ang chauha ‘simple’ leh ‘mâwlmang’; literature mit atanga pa sawntlung tawih tawh ang maia hlutna nei lo a ni. Chanchin bu hlui te chu thil fûn nân tal a la tangkai a!

Pu Lalzuia’n Book of the Year thlan dân a rawn sawifiahna kha uluk takin ka chhiar a. Language criteria atanga teh chuan ‘âwm’ tak tak a awm maithei. Mahse, originality & creativity atanga teha sitawm ve tak tak erawh a awm leh zeuh thin.

Tlangvâl fel deuh te chuan nupui tur atân hmêl tha leh pian nalh ngawt melh lova nungchang melh tel nachang an hriat tawhna khawvêlah hian a kâwm leh bu pianhmang mawina te, chhut dik leh fiah dân te atanga kan lo la teh fo leh he criteria hian mark a la pu hnem ber tlat hi a mak ka ti ve deuh. Tunlaia lehkhabu mawi leh changkâng tak tak ai chuan hmanlai chhuak, chhuat nawh puan hmêl pû; a chhûng thu erawh rangkachak tluk zet te kha ka la khâl ning thei lo.

India rama civilian award sâng ber Bharat Ratna hi kum 1954 atangin an sem tan a, kum 2015 hi a kum 61-na a ni. Chutih laiin dawng tlâk an awm loh avangin a kâr lakah an âwl zeuh zeuh a, belh khâwmin kum 39 lai chu an pe lo. Civilian award sâng ber dawttu Padma Vibhushan pawh kum 1954 atanga pêk tan tho a ni a, dawng tlâk an awm loh avangin a kâr lakah belh khawmin kum 11 an âwl bawk.

The Pulitzer Prize hi khawvêl award ngaihven hlawh leh sâng ber pâwl a ni a. Kum 1917 atanga sem tan a ni. Novel award tih kha kum 1947 atangin Fiction tia thlâk a ni. Fiction bîkah kum 1917 atanga kum 2014 thleng khân a kâr lakah kum 11 lai lawmman dawng tlâk an awm loh avangin an pe lo.

Lawmman (award) rêng rêng hi a petuten pêk tlâk nia an ngaih an pe thin. An tehfung atanga teha tling lo pui chu ‘pêk ngei ngei tur alawm’ tih avangin an pe ngawt ngai lo. Chu chuan award petute a tiropui a, a dawngtute a tihlu zual bîk bawk. The Pulitzer Prize te, The Man Booker Prize dawngtute lehkhabu hralh a kal êm êm nachhan chu award petute miin an rin êm vang a ni. NLUP mah dawng tlâka an ngaih te chauh an pêk hi maw le!

MAL pawh hian kalphung fel tak a nei a. A kalphung ang chuan a kal a ni mai a, sawisêl theih ka nei lo. Pu Lalzuia sawi angin “Thlan ngei ngei tur” a ni tlat a, pawnto hla bu mai mai pawh a aia tha a awm loh chuan thlan a ni nulh thei. He kalphung hi thlâk danglam a that ka ring. MAL tihlutu chu ‘mite rinna’ a ni. Thu leh hla lama mite ngaihzâwn Mafaa’n a sawi avang pawh hian MAL hlutzia leh pawimawhzia a hriat mai âwm e.

Tunlaiah social media a lâr hle a. Mi tam takin chhiar keuh keuh aiin bih cheuh cheuh kan peih tawh zâwk a; ziah melh melh aiin hmeh neuh neuh kan tuipui tawh zâwk bawk. Suangtuahna rama thlawh delh delh aiin ‘chat’ nuih ver ver kan thlahlel a; ngaihtuahna sâwr bing vang vang aiin inkhâwm lai takngial pawha online rûk zuk zuk kan hreh ta lo.

Hrânghluiten lunglênna khawvêl an fan lai khân thu leh hla tha tak tak an phuh chhuak a; thangtharte hlimna ûma an tlân suau suauna khawvêlah hian ngaihhlut zâwng a dang ta. Lehkhabu tha te hi ngaihhlut nachang kan hre lo tulh tulh a, lehkhabu lei nâna sum sên ai chuan duhzawng lei turin kan ke a hmanhlel a, a nih loh vêk leh lei loh law law pawh kan la thlang ta zâwk fo.

Mizote hi thu leh hla lama sâng tak kan ni. Khawvêl changkânna a zuan rual hian kan thu leh hlate pawh hian hma a sâwn ve zêl tur a nih laiin a hniam tual tual emaw tihtur a ni. MAL hi thu leh hla lama tui mite chuan nu leh paa kan neih a ni. ‘Thu leh Hla’ chanchin bu hian hlut a hlawh hle thin kha a ni a, tunah chuan model thlalâk chuanna magazine hi hralh a kal ta hle mai.

Insiamthata inennawn fo hi mihring naran mai ni lo mi fing zia a ni. Sawisêlna an pai dai mai ni lovin chaw tui takah an lo chhûm hmin hmak zêl. Book of the Year kum tina thlan tur a nih laiin ‘kumin chu dawng tlâk khawpa tha a awm lo’ tiin pe lo ngam sela, chu chuan ziaktute a titang ang a. Dawng tlâk khawpa tha ziak turin ngaihtuahna an sêng nasa lehzual ngei ang. Mizo tawh phawt chuan Book of the Year hi kan ngaisâng a, ngaihsân tlâk ni zêl turin a hmalatu MAL-te tang zual deuh deuh teh se.

Wednesday, April 22, 2015

Mangtha



Hla thu bungrua ngah viau si hian tawngkam bungrua hi duh huna theh chhuah mai tur kan vân riau zêl. Hei hian sawi nawn (repeated word) a tihtam phah viau a ni. Amaherawhchu, Mizo tawng hi famkim tâwk lo mah se, kan duh sawina tur khawp chuan a hausa ve viauin ka hria. A hausakna hai chhuak tur chuan beih ve fe erawh a ngai thung.

Tunlai hla phuah thiam inti tam tak te erawh chuan sapho tih entawnin hla thu pawh ni lo, tawngkam pangngai hman an intihhmuh a. A that viau laiin kei chuan hla thu tawngkam an hriat tam loh vang niah ka ngai thung. Tawngkam ai lam chuan hla thu hi zawngin thinlung a hneh nge nge thin.

‘Mangtha’ tih tawngkam hi hmanna tam tak a awm. A tha lam leh tha lo lamin kan hman pawlh nawk nawk a. ‘Mizo tawng dictionary’ R.K. Lalhluna ziahah chuan heti hian a inziak ‘mangtha (n/adj): Mumang tha, thil duhawm lam tur mumanga hmu,’ tih leh ‘mangtha (v): Mi, mumang tha tak nei tura duhsakna tawngkam, zânah te, mut dâwn tea sawi thin.'

James Herbert Lorrain (Pu Buanga) ‘Dictionary of the Lushai Language’ tihah chuan ‘mang tha (a parting salutation at night, spoken to more than one person) Good night, Good dreams’ a inti bawk. Mangtha tih tawngkam hi kan pi leh pute atanga kan lo hman thin a ni a. A tha lam emaw a chhe lam emawa hman kawp ve ve a ni.

Saptawng hmang hote hi chuan inthlahna tawngkam an ngah khawp mai. goodbye, bye bye, see you, take care, ta-ta, so long, bye, etc. Hman vak loh zîngah – farewell, pip-pip, toodle-oo, cheerio etc. English ni chiah lo hman lâr deuh te chu – ciao, adios, etc. Inthen dân a zirin inthlahna tawngkam hi a hran ve zêl thei a. Ni tina kan thawhpuite chu ‘Goodbye’ ti kher lovin ‘Bye,’ ‘See you,’ ‘Goodnight’ te pawh a tih theih ang. Hla deuha zin tur te chu ‘Take care,’ ‘Goodbye’ te pawh a ni mahna.

Ka thian thenkhatte hi zana ka mangtha hian a then an lungni lo va, a thenin min chhâng duh lo va, a thenin min huat phah lek lek thin. Kei lah hi mi sual tih takah (a dik lohna hre hek lo i) ka la sim thei lo chu a nih hi. “A chatuan êm mai” ti tâwk lah bo lo. A hahthlâk tlâng ngei mai.

JF Laldailova lehkhabu lehlin, a hunlai leh tun thleng pawh kan la ngaihven ‘Hamlet’ tihah khân Awfeli’n a pa thi ta a tah a.

Ka zua pa a fam ta maw?
Ka zua pa ka chân ta maw?
I sakhming ka thinlaiah,
Rial ang dai suh se,
Ka thuro nunnêm, mangtha le. tiin a dah a.

A saptawngah chuan 

They bore him barefac'd on the bier,
(Hey non nony, nony, hey nony)
And in his grave rain'd many a tear.
Fare you well, my dove!
tih a ni thung.

Heta ‘mangtha’ a tih leh ‘fare you well’ a tih hi thuhmun a ni a. Saptawng chuan tawngkam hman tur a awm nual thei a, Mizo tawng erawh chuan a thlâkna tur dang kan neih loh vang nge Pu JF-a pawh hian ‘mangtha’ tih tho a hmang a ni.

Kan hla lâr leh sak tam ber berte zîngah pawh mangtha tih tawngkam hi a tha lo lam atan kan hmang nasa hle. ‘Zan tin mangtha’ (Lalnunzama) “Mal ka sawm che khiangawi i chan thlengin, Damten lêng la, zan tin mangtha.” ‘Nunrâwng hmêltha’ (Dokamlova) “Tun lo tuar ve tawh tak ang maw, I chhai thar di nên zan tin atan mangtha.” ‘Lenlai a rual lo’ (Englandthanga) “Then nân hawilopar min thliah la, Mangtha aw, dam takin mangtha mai le.” ‘Dam takin mangtha mai le’ (Valzotea) “Ka tling zo lo a ni dam takin mangtha le.”

Kan hla thenkhatah erawh a beiseiawm lama hman a ni thung. ‘Kumtluangin mangtha’ (Zira Hnamte) “I tiamthu di zawngte lairilah a châm reng, Kumtluangin aw mangtha, dâr ang tawn leh hma zawng.” ‘Mangtha, Mangtha’ (Lalzova) “Mangtha, Mangtha, Mangtha, mangtha, Damten laikhumah zâl la; Kei a riang chu kan rûn in chhûngah, Tinkim ka dâwn ta nge.”

Hmun hla taka zin tur thlah nân mangtha kan hmang a, zân mut dâwna inthlah nân mangtha kan hmang a; ngaihzâwng then nân mangtha kan hmang a, mitthi thlah nân mangtha kan hmang bawk. Hei vang hian thenkhatin a tha lamah an hman hreh phah thin.

Kan hla tam zâwkah hian mangtha tih hi inthenna leh mitthi thlahna tawngkama hman a nih avangin a ‘chatuan’ ruihin a hriat a. A nêlawm loh rûn mai. Inthlahna rau rauah a duhawm loh riau a, duhsakna lam aiin inthen hlenna lam a kâwk riauin a lang.

Tawngkam dang mawi tak tak pawh kan nei nual. Hla taka zin tur chu ‘tluang takin’ emaw ‘dam takin’ pawh a tih theih a. Zân mut dâwna inthlah nân ‘muttui’ a tih theih bawk. Mangtha tih tawngkam hi dictionary lama a lan dânah chuan a tha lama hman tur niawm tak a nih laiin kan hmanna tam zâwk chu a chhe lam hawi a ni thung.

A chhe lam hawi hian tawngkam hman tur kan pachhe daih zawk a. Chuvangin mangtha tih hi sapin Good night an tih anga hmang lovin a chhe lam hawia hman ni law law sela a fuh zâwk lo’ng maw? A tha lam hawi chu tawngkam dang (alternative) tam tak a awm thei tho si a.

Lalzova hla ‘Mangtha, mangtha’ tih hian a tlâng i han kâwm teh ang. Lalzova hi chuan mangtha tih hi beiseiawm takin a hmang thiam a. Ani mangtha hi chuan a tûk ni chhuak êng mawi hmuh a tichâkawm hliah hliah thung si a nih hi.

Aw le, mangtha en chhim loh di,
Vângkhua a zau kâr a hla;
Tawnmangah tawh leh ni her sela,
Thu tin i hril dûn ang.

Monday, April 13, 2015

Adaptability



Scientist-te chuan khawvêl hi kum tlûklehdingawn 4.54 vêl niin an chhût a. Khâ’ng kum zozai kal taah khân khawvêl hi a lo ding khaw chhuak tawh a. A chhûnga chêng mihring leh ramsa, sava leh sangha chi hrang hrang te pawh an lo dam khaw chhuak tawh bawk.

Evolution theory atanga kan thlîr chuan thil nung chi hrang hrang te hi an awmna hmun a zirin an insiamrem (adapt) thin. Leilung hi a danglam nasa thin hle a, Hlimen leimin vak tum khân tlâng kârah tui chhûnga awm thin thil nung ruh an chhar a nih kha. Kan ramah ngei pawh danglamna nasa tak a lo thleng tawh a ni.

Khaw lum leh vawh dân te hi a danglam nasa hle. Ramsa tam tak an thi a, mihring te pawhin harsatna namên lo kan tâwk mêk a ni. Kum 1880 atang khân khaw lum lam chu kum tin 1.4 degrees Fahrenheit (0.8 degree Celsius)-in a pung hret hret (NASA's Goddard Institute for Space Studies). Montana's Glacier National Park chuan kum 1910 khân vûr tlâng (glaciers) 150 a nei a, tûnah chuan 27 chauh a nei tawh. Kum 2040 emaw a aia hmaah Arctic-ah chuan nipuiah vûr a awm tawh lo vang.

Sakhi, sazuk, zebra leh sakawr te hi chhûngkaw khat an ni. Sakhi leh sazuk te hi a mal emaw a rual tlêm têa chêng thin an nih avangin invên nân ki hreu an nei a, zebra leh sakawr te erawh a huhoa chêng thin an nih avangin invênna (ki hreu) an mamawh lo va; amaherawhchu, zebra te chu an inhriat hran theih nân an rawng a tial thung.

Rannung thenkhat chuan thla (wing) tê reuh tê, hman tlâk miah loh an nei. An awmna hmun a zira an insiam danglam (adapt) vang a ni. Satel leh sumsi hi thlahtu pakhat an ni a; amaherawhchu, an awmna hmun avangin an danglam a ni.

Khuarêl danglamna hi hmachhawn a, dam khaw chhuak tur chuan insiamrem (adapt) kan mamawh thin. Kan ramah thil thar leh danglam tam tak a awm a, chû’ng danglamna hmachhawn tur chuan mi tin kan insan ruh a, kan tuang kan tihchhah a tûl hle.

Sawrkarin zu a zuar a, kohhran leh khawtlângin nasa takin kan dodal a, kan tihtur dik tak tiah kan inngai pawh a ni maithei. Zu in turin tu mah kan inti lova, tu man zu hi kan fak bawk hek lo. Thuneitu sawrkarin zawrh a tum a nih chuan a leitu tur mipuite hi he chona hmachhawn tur hian kan insiamrem (adapt) a tûl zâwk a ni.

Zirna leh khawtlâng tâna tha nia ngaiin sikul tan hun tihhma a ni a. A enga mah hmain kan sawisel luai luai a, kan do a, sût leh turin kan nawr chiam ta mai hi a mak ka ti. Thil engkim hian thatna leh that lohna a nei ve ve. A thatna emaw a that lohna lam chauh emaw kan thlîr chuan thutlûkna fing tak kan siam thei ngai lo vang.

Sikul a tan hma a nih chuan chhûngkua kan insiamrem mai tur a ni. Nunphung ngai renga nun kan tum tlat chuan engtin nge khawvêl danglam rengah hian kan dam khaw chhuah theih ang? Kum vaibelchhe 65 kal taa ‘Cretaceous-Tertiary extinction’ (dinasour thih rûnpui) te, kum vaibelchhe 30-35 kal taa ‘Eocene–Oligocene extinction’ (tuifinriata chêng thih rûnpui) te leh kum 15,000 liam taa ramsa lian mammoths, ground sloths, sakawr, sanghawngsang, sakeibaknei thih rûnpui ang mai khân kan thi bul thei a, dam reng siin thi tluk hialin kan awm thei bawk.

Sikul bân hma avanga naupang nun ngaihtuahawm ta riaua kan hria te hi a lo ni lêm lo ve. A hmasa bera hlâwkpuitu chu zîng kâr pawh nei mang lo nu leh pate an ni. Mihring mihrinnaa tih kan tum loh kha dân hmangin thil tha tihtir kan ni a, kan nunphung siam thatna a va ni tehlul êm!

Mi insiamrem thiam te chuan sikul bân hma hi remchângah lain music, dance, tuition, etc. class lâk nân an hmang theuh mai asin. Naupang awm mai mai tur kan ngaihtuah a nih si chuan tunhmaa ‘hun awm lo’ kha tunah chuan hun tha tak an nei ta si a, engtin nge kan tih dawn le?

Thil thar do hrim hrim hi an awm a. Political party pakhat hmalâkna party dangin an do bur ang hi a ni mai âwm mang e. Opposition party hian ministry siam mêktute hi an khalh ngil tur a ni a, an hmalâk dân engkim an enpui ang a, an nawr kal tur a ni. Kan kalphungah erawh hmasawnna awm si lova sawisêl lamah kan ramtang a, sawrkarna siamtute lahin insiamrem chu sawi loh lal kan hrawt zêl zâwk si.

Nimina tha kha vawiinah chuan a lo tha leh tawh lo va. Vawiina mawi kha naktukah chuan a lo hlui leh tawh a. Naktuka rim tui kha thla lehah chuan a lo rim chhe mai thin. Ni tina danglam khawvêlah hian eng thil pawh lo thleng se, a hmachhawntu mihringte hi kan pawimawh ber.

Ramsa leh sava te chu insiamrem thiam lo pawh ni se, mihringte hi chu finna chungchuang bîk neia Pathianin min siam avangin kan insiamrem thiam tur a ni. Kan hmaa awm hi a ngai reng lo va, kan rilru pawh a danglam fo thin. Sawrkar hi a mumal lo a ni hran lo va, kan hun tawng a zir zêlin thutlûkna a siam mai zâwk a ni.

Kum 1864 daih tawha Herbert Spencer-an ‘survival of the fittest’ tia a lo sawi kha tûn thlengin a la nung (applicable) a, hemi thu phênah hian insiamremna (adaptability) hi a bet tlat a ni. Mi insiamrem thiam lo chu an lungngai a, an buai a, an mangang a, an thi thuai thin. Mi insiamrem thiam erawh dam khaw chhuak turin an fit a, dam tlâk pawh an ni.

Sunday, April 12, 2015

Lamtual



Lal Davida chuan “Lalpa chu fak rawh u; kan Pathian faka zai hi a tha si a; chu chu a nuamin, fak hi a âwm rêng a ni,” a ti. Pathianin ‘ka rilru ang pu mi’ a tih pawh kha sualah a tlu ve tho a, famkim lo mihring a ni. Lal Davida lamtual kha khawi chin nge tih ka ngaihtuah a, a zau riaua ka hriat chu!

Tunlai hian Mizoram hmun hrang hrangah harhna a thleng nasa hle a, kohhran tinah lamtual kan khat mup mup reng chu a nih hi. Pathian fak hi a nuam a, ringtute chuan kan tihtur rêng pawh a ni. I lâm zêl ang u.

Lamtual hian nihna pawhmawh deuh deuh a nei a, chûngte chu:

1. Tlâwmna hmun a ni – Lamtuala Pathian fak tur chuan tlâwm a ngai. Mi chapote tân hmun a awm lo. Inngaitlâwm taka Pathian fakna hmun a nih avangin mi inngaitlâwmte tual chaina hmun a ni.

2. Mi chak lote hmun a ni – Lamtuala lâm thin te hi mi chak lo leh bawrhsâwm tê tê an ni. Lamtual hi intihthlarauna hmun a ni lova, thlaraua chak lote tân chakna thar lâkna hmun a ni zâwk. Lamtual thleng pha chin te hi mahni chak lohna inhria te an nih avangin Pathian pawhin a tichak thin.

3. Fiahna hmun a ni – Lamtual hi Pathian min fiahna hmun a ni. Khawi hmunah pawh Pathian a fak theih; mahse, Pathian chuan mite hmaah min fakin i lâm ngam dâwn em tiin min fiah thin. Lal Davida meuh pawh Pathian faka a lâm ngam chuan nang leh kei, engmah ni lo hian kan la harsat viau bîk dâwn em ni?

4. Midang veina hmun a ni lo – Lamtual hi Pathian fakna hmun a nih avangin mi tin thinlung takin an lâm tur a ni. Thahnemngaihna avanga midang veina hmun a ni lo. Pathian ropuina hmaah chuan Amah faktute chu chawimawiin an awm thin a, fak duh lotute erawh chu Pathianin a la ngaihtuah ang.

Lamtual hi ringtute Pathian fakna hmun pawimawh tak a ni a. Pathian ropuizia târlanna langsâr ber a ni bawk. Mimal nuna chian a pawimawh rualin chu kan chianna chu Amah fak nân hmang thei ila, a duhawm mang e. Pathian hmangaihna hriat fiah tak tak chuan Amah faka lâm hi a lo harsa lêm lo.

Biak in chhûnga lamtual hi lamtual tam tak zinga pakhat a ni. Biak ina lamtual hi kan chhûngkaw lamtualah, kan hnathawhna leh eizawnna lamtualah seng lût ila, a lawmawm hle ang. Biak in chhûng lamtuala kan nunchan ang chiah hian kan ni tin nunah kan nung tur a ni.

Kan inthenawm khawvênnaah te, kan zirlaiah te leh kan titihona thlengin he lamtualah hian lâm reng thei ila, Pathian hi kan fakna tlâwm têah a va lâwm dâwn êm! A malsawmna pawh min vûr zêl bawk ang.

Monday, April 6, 2015

Kraws – Pathian tlâwmna



Lei leh van siamtu Pathian hi ropui leh thiltithei, engkim chunga thuneitu a ni. Mihring a siamte hian kan hre chiang lo mai pawh a; a hlauhawmna leh a tihbaiawmna hi hriat nawn fo a tha âwm e.

Zîng lam fapa Lucifer-a chuan Pathian lalthutthleng chuhin vânah indona a lo awm a. Lucifer-a leh a hote chu hneha awmin leiah paih thlâk an ni ta. Bible zirtu thenkhat chuan Eden huana Evi thlêmtu rûl kawchhûngah Setana lûtin Evi kha a pâwl a. Chuvang chuan mihringte chu ‘rûl thlah’ kan lo ni ta an ti.

Pathian hi engkim chunga thuneitu a nih ang ngeiin tu chungah mah a la tlâwm ngai lova, tu man an hneh ngai bawk hek lo. Setana chi chu mihringah a luh ve avangin mihring chu thianghlim lo leh tenawm kan lo ni a. Amaherawhchu, hmangaihna nasa tak avangin mihring suala tlu tawh, rûl thlah te chu min thlahthlam thei lo va. A mi hmangaihna chu fak tlâkin a lantir a, misual kan nih lai pawhin min hmangaih a, fa nihna min la chantir tlat a ni.

Tlâwm takin ran thlêngah a rawn piang a, a dam chhûng zawngin hmuhsit leh hêkin a awm a, an ûm zui reng a ni. An man a, Kraws lêrah an khai kâng ta a. Pathian fapa thihna atân chuan a tlâwm lua e. Isaia 53:7 “Ani chu hnehchhiahin a awm a, nimahsela a inngaitlâwm a, a ka pawh a âng lo: berâm no talh tûra an hruaia ang leh, berâm a hmul mêttu hmaa a ngawi renga awm ang maiin; a ni, a ka a âng lo.” 53:9 “... a thlân chu mi sualte hnên lamah an ruatsak a.”

Kraws-ah khân Setana chu a tlâwm a, hnehin a awm a ni. Chutih rualin Pathian ngei pawh Kraws-ah ngei khân tihtlâwmin a awm a, mihring sual tlan nân hnehin a awm a ni. Mihring emaw Setana’n emaw Pathian kan hneh tihna ni lovin Pathian chu amah leh amah a inhneh a ni. Inngaihtlâwmna leh hmangaihnain Setana a hneh a, khawvêl a hneh a, amah leh amah ngei pawh a inhneh ta a nih chu! A va ropui êm! Kraws – Pathian tlâwmna hmun hi kan thlir a, Kraws bula kan kal tikah tlâwmna nun kan nei anga keimahni kan inhneh ang a, sual pawh kan hneh dâwn a lo ni.


 
Design by Free WordPress Themes | Re-arranged by Lei hringnun