Min hmangaihtu vs Kan hmangaih

Hmangaihna hi chu a mak a, hrilhfiah thiam chi pawh niin a lang lo. “Love at first sight” te an ti, a ṭhenin “A piang chawp thei” an ti, a ṭhenin “Hmangaihte chu kan thinlungah hian têt lai aṭangin a inphûm ru sa reng alawm” an ti bawk. Eng pawh chu lo ni se, hmangaihna hi chu a awm tih kan chiang a, mahse tu man kan sawifiah thiam si lo.

Min hmangaihtu neih a ṭhatna:

1. Min ngaihsak êm êm a, kan tân an rinawm bur.
2. Kan lâwm/hlim/nawm loh an hlau.
3. Kan tih apiang an Amen thei zêl.
4. Kan ṭhatna tûrin engkim an ngaihtuah ṭhin.
5. Mite bulah min fak a, min rêl ngai lo.
6. An engkim min pe phal.
7. Min hmangaih bur mai a, thlamuan thlâk tak a ni.

Kan hmangaihte neih a ṭhatna:

1. Kan ngaihsak êm êm a, an tân kan rinawm bur.
2. An lâwm/hlim/nawm loh kan hlau.
3. An tih apiang kan Amen thei zêl.
4. An ṭhatna tûrin engkim kan ngaihtuah ṭhin.
5. Mite bulah kan fak a, kan rêl ngai lo.
6. Kan engkim kan pe phal.
7. Kan hmangaih bur mai a, an thlâ a muang ṭhin.

Min hmangaihtu, kan hmangaih ve lêm loh neih a \hat lohna:

1. Kan ngaihsak vak lo a, kan rinawm lo tlângpui bawk.
2. Kan lâwmna/hlimna/nawmna chauh kan ngaihtuah.
3. An thiltih kan sawisêl peih.
4. An ṭhatna tûr aiin keimahni thatna tûr chauh kan ngaihtuah.
5. Mite bulah kan sawisêl/rêl mai ṭhin.
6. Kan thil neih pêk phal chin kan nei.
7. An thlâ a muang lo.
8. Hmangaih dang kan neih chuan kan thinlungah a châm reng a, lunglên châng kan ngah a, hriat chhuah tûr thil kan nei deuh reng ṭhin. Kan thinlung kil khat a luah reng a, chu chuan nupa nun thlengin a khawih buai thei.

Kan hmangaih, min hmangaih ve lêm lo neih a \hat lohna:

1. Min ngaihsak vak lo a, an rinawm lo tlângpui bawk.
2. Anmahni lâwmna/hlimna/nawmna chauh an ngaihtuah.
3. Kan thiltih an sawisêl peih.
4. Kan ṭhatna tûr aiin anmahni ṭhatna tûr chauh an ngaihtuah.
5. Mite bulah min sawisêl/rêl mai ṭhin.
6. An thil neih min pêk phal chin an nei.
7. Kan thlâ a muang lo.
8. Hmangaih dang an neih chuan an thinlungah a châm reng a, lunglên châng an ngah a, hriat chhuah tûr thil an nei deuh reng ṭhin. An thinlung kil khat a luah reng a, chu chuan nupa nun thlengin a khawih buai thei.

“Inhmangaih tawnna ngawt lo chu tu ma eng mah ba suh u” tih ziak pawh Bible-ah a awm tak kha maw le. A ni tak e, kan inhmangaih tawn tûr a ni. Nimahsela, kan hmangaihna hi mi zawng zawng hmangaih a, nupui/pasal atâna duh mai theih tûra siam erawh a nih ka ring hauh lo. A piang chawp thei tih hi ka ring a, hmuh phat atanga hmangaih nghâl pawh hi a awm thei ang tih ka ringhlel chuang lo. Mi ṭhenkhat chuan a chunga kan sawi tâk ang khian an hmangaih, anmahni hmangaih ve lêm lotu emaw, anmahni hmangaihtu, an hmangaih lêt ve lem loh te hi an nei ngeiin a rinawm (fa neih tawh vâng emaw, an thlêm thiam êm vang emaw, hmangaih tak tak emaw tiha hai vang te pawh a ni ang). Chuvang chuan “Ka rin ang i lo ni lo” an ti fo ṭhin reng a ni. Inneihna hi chu risk a ni a, hmangaihna erawh awm sa, hai chhuah ngai a ni a; amaherawhchu, ‘emaw’ tih mai awl tak a ni thung.

Inhmangaih tawnna chu sawi lohva lêng ni ta se la. Ka ṭhianpa pakhat chuan “Min hmangaihtute hi neih tûr, an hlu ber a, an pawimawh ber bawk” a ti. A dik ka tih rualin kan hmangaih ber kan neih tluka hlu awmin ka hre bawk si lo. Vâla lu a hai mang e...

Read more »

Fuihna Thu

• Ngaihzâwng chu nei la, ngei zâwng erawh nei suh,
  In hual a thiang a, mi huat erawh ching suh;
  Nuih hi a hrisêl a, ruih erawh buaina thlentu a ni,
  Nun hi zir a, ṭha taka pass tum tûr a ni,
  Mahse pialrâlah bâk kan pass dâwn si lo.

• I mangan ni chuan i ṭhiante au la,
  I lungngaih niin hnêmtu zawng la;
  Hei erawh ka hrilh duh che,
  I beisei angin an ṭanpui lo maithei che,
  Mahse zâm suh, i bulah engkim tithei a awm.

• Vanduaina hian chatuan a daih lo va,
  Vanneihna pawh chuti ang tho chu a ni;
  Vawiina lungngaihna mittui a luan a,
  Beidawnna lung bang i tawhin,
  Naktûkah chuan i nui thâwm kan hria ang.

Read more »

Mi chi 3

Mihring hi chi hrang hrangah a \hen theih a; mizia, sum leh pai, finna leh ngaihtuahna, leh thiam thil hrang hrang avang tein kan danglam a, kan status/class a inang lo ang bawkin kan pawimawh dân pawh a inang hek lo. Chuti ang mi chi hrang hrang zîngah chuan mi chi 3 pawimawh deuh deuh te ka târlang dâwn a (chi dang tam tak pawh an awm tho a). An pawimawhna a inang lo ang bawkin an hnathawh theih pawh a dang a, amaherawhchu, inanna an nei \heuh a, chu chu an pawimawhna hi ni.

1.      Inform-ers: Heti ang mite hi an hnathawh tlângpui chu thil thleng chanchin – lungchhiat thlâk/hlimna – hriat zauna lam te an ngaihvenin mite hriattîr an tum \hin. An hnathawh hi a pawimawh êm êm a, an tui a, an ngaihtuah peih a, an tha leh sum leh pai pawh an sêng nasa \hin hle a ni. Thil an chîk peih a, mite \anpui duhna rilru pawh an pu lian hle \hin. Mi \henkhat chuan midangte er avangin kan thil hriatte pawh kan vai pianthar hnan a, kan ui tlat \hin. Amaherawhchu, inform-er-ho erawh chuan mite hian kan hriat ang hria se, kan hriat loh thleng thleng pawhin hria se tih hi an duh êm êm a, an pawimawhna hi sawi maia fiah chi a ni lo.

2.      Pray-ers: Anni ve thung erawh chuan inform-er-ho thil report-te an lo chhiarin an lo ngaithla ve \hin a, thinlung takin an tawrhpui/lawmpui \hin. |anpui ngaite an awmin \anpui ve pawh an duh êm êm a, nimahsela, sum leh pai leh thil dangah harsatna an neih avangin \anpui thei dinhmunah an ding bawk si lo. Amaherawhchu, tih theih pakhat erawh an nei tih an inhai lo va, engkim titheitu Pathian hnêna \awng\aia lawmthu sawipui emaw, dilpui emaw an \hulh ngai lo. Chu \awng\aina hrui chu an thlunzawm reng a, engtik lai pawhin Pathian an be pawp reng \hin. An pawimawhna hi mihring lamah lang êm êm lo mah se, Pathian kut chak tak hnathawhtirtu an nih avangin mi ropui tak chu an va ni tehlul êm!

3.      Donors: An rau emaw rau lo emaw lam chu kan sawi phâk pawh va ni suh. An tihtûr nia an hriat chu an ti mai \hin. Malsâwmna petu hi ‘ka kutzungpui’ tih tlukin an chiang a, ‘sem darh chu pun lehzualna a ni’ tih hi an thinlung chângvawn a ni. An neih êm avanga midangte \anpuinâ’na sum leh pai pe chhuak an ni bîk lo asin, an neih chuang liam pe tûr ni se, pêk tûr engmah an nei bîk hauh lo vang. An rilrua a thawh ang zêl leh, thinlung lama turtu a awm avangin an luang chhuak mai \hin. An hausak avangin an hlim chuang lo va, sum an ngah avangin an him chuang bawk hek lo. In \ha pui pui leh lirthei nalh tak tak an neih avangin nun hi nuam takin an chên hem hem chuang hek lo. Midangte tâna malsawmna nih hi Pathian duhzâwng a ni tih hriain, mihringin dam chhûng rei loteah hian midangte tâna malsawmna nih hi kan tih theih sâng ber a ni tih an chiang êm a ni.

Mi chi 3 pawimawh deuh deuh te ka’n han târlang a, an pawimawhna a inang lo ang bawkin an thawh theih pawh a inang bawk hek lo. An pawimawh êm êm \heuh a, pakhat pawh awm lo se, nun hi a kim lo ngei ang. Inform-ers awm lo se, thu thar hriat tûr kan nei lo ang a, Pray-ers awm lo se, thlarau lama min châwmtu leh Pathian kut tichetu kan nei hek lo ang. Donors awm lo se, mi harsa zâwkten an mamawh êm êm sum leh pai an dawng lo ang a, Samari mi \ha kan nei dâwn lo tihna a ni ang. Chuti a nih chuan \anpui ngai tak takte hi an va khawngaih thlâk dâwn tak êm! Khawiah ber khian nge i tel ve le?

Read more »

DUHTHUSAM

Khawvêl mihring, tungchhova kal zawng zawngte hian duhthusâm kan nei vek a, chu duhthusâm chu tihhlawhtlin ngei kan duh bawk thin. Kan duhthusâm chu a tê emaw a lian emaw; a tha emaw, tha lo emaw pawh ni se, duhthusâm a nih phawt chuan a aia thlanawm zâwk a awm thei chuang lo.

Ka duhthusâm chu thil lian leh ropui tak a ni lêm lo, ‘hmangaihna’ bawk a ni (kual kual ve thin mah ila, a bu kan lêt hi chuan hmangaihnaah bawk kan inchhuih tlu leh thin!). Khawvêl ropuina zawng zawng neih a, engkim neih theih hi ka thlang ber lo. NANG hi ka thlang che a, ka duhthusâm chu i ni. Ka theihna tlêm hle mah se i duhzâwng tihhlawhtlin a, i lâwmna tûra phei khai vawr hi ka châk reng thin, chutichuan nang hi ka lamah lo hnaiin ka tân i pâr ve thei mah na! Chu te mai chu ka duhthusâm chu a ni (holam leh si ve!).

Chu duhthusâm tihhlawhtlin nân chuan ka theih tâwp ka chhuah a. I lungngaihna hnêm tûrin ka bân ka phar a, mahse ka ban phâk lohah i tawlh sawn zêl si. I mangana thlamuan tûrin Bible ka bih âwl lo va, mahse Bible châng ka by-heart te chu thil tih nei lovin boruakah a thâm ral leh si thin. I hlim loha tihlim tûr chein thawnthu bu ka chhiar tlut tlut a, mahse i nuih ka tiza zo si lo. I lâwmna tûr a nih dâwn phawt chuan eng pawh, harsa mah se ka ti zêl ang. Ka zahawmna zawng zawng pawh hloh dâwn ila, nang ber ka neih che chuan ka lâwm tho tho ang. Nang i hlima i nuih theihna tûr a nih phawt chuan kei chu lo tap mah ila eng nge a pawina? I hlimna leh lâwmna lo liama thil pawimawh he khawvêl hian min hrinsak mawlh lo vang!

Midang vanga nuih ai chuan nangmah avanga ka tap thei hi ka lâwm a, nangmah avanga ka lungngai pawh hi ka hlim thin asin! Kan naupan lai khân kan infiam a, kan khûp te kan tihliam a, kan tap thin. Puitlin thuai thuaia hmangaih neih ve te kan châk a, tichuan kan lo puitling a, hmangaih te pawh chu kan lo nei ve ta a. Ka hmuhchhuah tâk erawh chu hei chauh hi a ni – Thinlung hliam ai chuan khûp hliam kha a lo nuam zâwk a ni tih hi! Ka tlin lohna tam tak i hmu a, ka tihlim zo lo che tih pawh ka inhria e. Ka theih tâwp chhuah mah ila i thinlung chu a to êm a ka lei zo mawlh si lo! I tel lo chuan ka tân khawvêl hi a thim a, ka thlarau hian riakmaw iangin chawlhna a van ruai thin asin.

En teh, kâwl lo êngin zîng khua a lo vâr a, sîrva ten zâi vâwrin hlimlai ni an chên a. Kâwl lo nguiin zan chhuak sa tinrêngten chu zân chu âm takin an chên bawk asin. Khawvêl hi a vir muai muai a, hlimna au thawm chu a thangkhâwk rum rum thin. Ka khawvêl zîm tê erawh tahna ruamah a chang a, chumi hmuna ka lungngaihna mittui chu pil dâwn dâwnin ka dai si thin. Ka rilru natna chuan min seh ngawt ngawt a, ka thinlung hliam keh sawm chu mi PAKHAT bakin a tuam dam thei hek lo. Chu chu NANG hi i ni, ka hmangaih i ni si a.

Ka hmangaih che tih i hria e, i hre mai pawh ni lovin i hmu ngei alawm. Ka duhthusâm hi nei thei dâwn ta ila nang hi ka nei ngei ang che maw le! Mahse, duhthusâm mai a ni a, tawnmang iangin a ral ta si!

Read more »

BIBLE Chhiar Dân Tûr

“Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei a, khandaih hriam tawn eng ang ai pawhin a hriam a, nunna leh thlarau, ruhtuah leh thlîng phêl hrang khawp hialin a chhun thei a, thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghâl thei a ni” tih thu Hebrai 4:12-a mi hi kan chhiar foin a rinawm. Pathian thu hi thil tithei lovin a awm ngai lo tih kan hria. Nimahsela, mi thenkhat chuan Bible kan chhiarin third person-in kan chhiar thin a, keimahni tân kan chhiar lo fo. History chhiar angah te kan inngai a, thu ngaihnawm satliah ang maiin kan chhiar fo maithei bawk.

Bible chhiar dân tûr dik tak chu First person (a titu) angin kan chhiar thin tûr a ni. Chumi awmzia chu kan thu chhiar rêng rêng kha keimahni inchanin, kan chhiar laiah khân kan tel ve zêl tûr tihna a ni. Chuti a nih loh chuan keimahniah thiltitheiin a awm thei ngai lo.

Midangte bula chhiar dân tûr ni lovin mimala kan chhiar huna chhiar dân tûr a ni tih erawh theihnghilh lo ila. A hnuaia mi ang hian entîrna lo siam ila, a fiah maiin a rinawm.

Entîrna 1: Johana 3:16&17 “Pathianin khawvêl a hmangaih êm êm a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a,... Khawvêl thiam loh chantîr tûrin Pathianin a Fa khawvêlah a tîr lo, khawvêl amah avanga an dam theihna tûrin a tîr a ni zâwk e.”

Chhiar dan tur: “Pathianin Awmtea a hmangaih êm êm a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a,... Awmtea thiam loh chantîr tûrin Pathianin a Fa khawvêlah a tîr lo, Awmtea chu amah avanga a dam theihna tûrin a tîr a ni zâwk e.”

Entirna 2: Isaia 53:4&5 “Ani chuan kan natnate phurin, kan lungngaihnate pawh a phur ngei a:... Nimahsela ani chu kan bawhchhiatnate avângin hliamin a awm a, kan khawlohnate        avângin vuak thitlinin a awm a: kan thlamuanna tûra thununna chu a chungah a tla a; a vuakna vualtea tihdamin kan awm ta.”

A hnuaia ‘chhiar dân tûr’-a a kâr âwlah hian nangma hming dah khatin han chhiar ve chhin teh.

Chhiar dân tûr: “Ani chuan ________ natnate phurin, ________ lungngaihnate pawh a phur ngei a:... Nimahsela, ani chu ________ bawhchhiatnate avângin hliamin a awm a, ________ khawlohnate avângin vuak thitlinin a awm a: ________ thlamuanna tûra thununna chu a chungah a tla a; a vuakna vualtea tihdamin ________ chu a awm ta.”

Heti ang zêl hian tihtak zetin Bible hi chhiar thin ila, kan nun ram a thlengin mi pawh a khawih thûk ngei ang. Midangte tâna chhiar liam mai lovin keimahni tân ngei kan chhiar tawh ang a, kan thu chhiar laiah chuan a changtu kan ni zêl tawh ang. Chutichuan, kan chak lohnate siam tharin Pathian tan rinawm taka thawk zel turin kan inpe zual deuh deuh ngeiin a rinawm. Lalpa malsawm rawh se. Ka lawm e.

Read more »